Przeczytaj
Jak zdefiniować pojęcie mol?
W życiu codziennym posługujemy się słowem „para”, aby opisać posiadanie dwóch skarpetek, lub słowem „tuzin”, aby opisać posiadanie dwunastu jaj. Mówimy też o kwadransie, mając na myśli minut. W chemii, słowem określającym liczność jest „molmol”. Kiedy biolodzy mówią o molach, zwykle odnoszą się do szkodników, które niszczą ubrania. Jednak gdy chemicy mówią o molach, odnoszą się do terminu naukowego, który reprezentuje liczbę (w przybliżeniu ).
Porcja zawierająca atomów określana jest mianem jednego mola atomów.
elektronów, atomówatomów, cząsteczek lub jonów, które znajdują się w jednym molu substancji, nazywamy stałą Avogadra. Oznaczana jest symbolem i wyrażana jako liczność cząstek na mol, np. , lub . Z kolei liczba Avogadra jest co do wartości równa stałej Avogadrastałej Avogadra () i nie posiada jednostki.
Amadeo Avogadro ( – )
Urodzony w Turynie. Prawnik, profesor filozofii naturalnej oraz fizyki matematycznej. Na podstawie swoich doświadczeń opracował rozprawę o liczbie cząsteczek, nazwaną prawem Avogadro. Wprowadził pojęcia gramoatomu i gramocząsteczki, wynalazł metodę wyznaczania masy atomowej i masy cząsteczkowej. Prowadził badania nad zachowaniem prądu w roztworach soli oraz rozpisał wzory molekularne wody, amoniaku, tlenku węgla oraz chlorku wodoru. Zmarł w wieku lat w Turynie.
Do przeliczenia ilości atomów, cząsteczek, jonów na liczbę moli stosuje się stałą Avogadro (), zgodnie z podanym wzorem:
gdzie:
– liczność [mol];
– liczba atomów, cząstek lub jonów;
– stała Avogadra.
Przeliczanie liczby atomów na liczbę moli atomów
Ile moli atomów stanowi atomów ?
Sposób .
Do przeliczenia liczby atomów na liczbę moli atomów można wykorzystać poniższą zależność:
Wówczas za podstawiamy liczbę , a za liczbę . Po podstawieniu danych do wzoru otrzymujemy:
Sposób .
Zadanie można również rozwiązać metodą proporcji. Korzystając z zależności, że atomów zawiera atomów, obliczamy liczbę moli atomów, która zawiera atomów .
Odpowiedź: atomów stanowi mola atomów.
Przeliczanie liczby moli atomów na liczbę atomów
Jaką liczbę atomów stanowi mola atomów ?
Sposób .
Do przeliczenia liczby moli atomów na liczbę atomów można wykorzystać poniższą zależność:
Wówczas przekształcamy powyższy wzór względem .
Za podstawiamy liczbę , a za liczbę . Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy:
Sposób .
Zadanie można również rozwiązać metodą proporcji. Korzystając z zależności, że atomów zawiera atomów, obliczamy liczbę atomów zawartych w atomów. Wówczas możemy zapisać:
Odpowiedź: mola atomów stanowi atomów.
Słownik
najmniejsza część pierwiastka chemicznego, zachowująca jego właściwości chemiczne oraz mająca określoną masę i objętość
(łac. moles „ilość”) jednostka liczności (ilości) materii, podstawowa w układzie SI; jeden mol zawiera dokładnie indywiduów chemicznych (elektronów, atomów, cząsteczek lub jonów)
, stała fizyczna liczbowo równa liczbie atomów, cząsteczek lub innych cząstek materii zawartych w jednym molu tej materii
prawo, zgodnie z którym w jednakowych warunkach temperatury i ciśnienia dana liczba cząsteczek dowolnego gazu zajmuje jednakową objętość
Bibliografia
Atkins P., Jones L., Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2004.
Encyklopedia PWN
Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej, praca zbiorowa pod red. Zbigniewa Galusa, Warszawa 1996.
Pazdro K., Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2003.
Usnalski W., Chemia w szkole średniej, Warszawa 1998.