Polska znajduje się w strefie przejściowej klimatu umiarkowanego ciepłego. Wyżej wymieniona przejściowość spowodowana jest ścieraniem się mas o różnej temperaturze i wilgotności powietrza, nacierających z zachodu znad Oceanu Atlantyckiego oraz ze wschodu z kontynentu azjatyckiego.

Najczęściej napływającą masą powietrzamasa powietrzamasą powietrza do Polski jest powietrze polarne morskie, które wędruje od północnego zachodu i zachodu, główną przyczyną jego napływu jest przemieszczanie się Niżu Islandzkiego znad Atlantyku ku wschodowi. Drugą co do częstości napływu masą jest powietrze polarne kontynentalne, które kształtuje się na obszarze kontynentu azjatyckiego, doprowadza ona suche powietrze znad wschodniej części Europy i z Azji.

Nad obszar Polski napływają jeszcze masy powietrza arktycznego. Masy powietrza arktycznego, morskiego tworzą się w strefie okołobiegunowej nad powierzchnią oceanu i przemieszcza się nad obszar Polski z północy, znad Oceanu Arktycznego. Masy powietrza arktycznego kontynentalnego napływają nad Polskę z obszarów okołobiegunowych pokrytych lodem, najczęściej napływają z północnego wschodu.

Najrzadziej nad Polską stacjonuje powietrze zwrotnikowe. Masy powietrza zwrotnikowego, morskiego napływają do Polski z południowego zachodu, znad ciepłych wód Oceanu Atlantyckiego z okolicy zwrotnika Raka. Powietrze zwrotnikowe, kontynentalne napływa nad Polskę z południa, z obszaru Północnej Afryki i Półwyspu Arabskiego.

R1OIpgQS53CBL1
Typowe rozmieszczenie ośrodków barycznych w rejonie Europy oraz masy powietrza napływające do Polski
Źródło: dostępny w internecie: zpe.gov.pl.

Nad obszar Polski docierają następujące masy powietrza:

  • powietrze polarne morskie (PPm)– wilgotne, powoduje wzrost wilgotności, zachmurzenie i opady deszczu; latem przynosi ochłodzenie, a zimą ocieplenie, odwilż, opady śniegu, czasem deszcz;

  • powietrze polarne kontynentalne (PPk) – suche; latem przynosi upały i susze, zimą – mróz, słoneczną pogodę, brak opadów;

  • powietrze arktyczne morskie (PAm) – mroźne; napływa głownie zimą, przynosząc obfite opady śniegu i ochłodzenie;

  • powietrze arktyczne kontynentalne (PAk) – suche i bardzo zimne; zimą przynosi silne mrozy przy bezchmurnym niebie, wiosną - przymrozki;

  • powietrze zwrotnikowe morskie (PZm) – wilgotne i ciepłe/gorące; napływa głównie latem, przynosząc zachmurzenie, burze i opady, zimą i wiosną pojawia się rzadko i powoduje gwałtowną odwilż;

  • powietrze zwrotnikowe kontynentalne (PZk) – gorące/ciepłe i bardzo suche; napływa głównie jesienią, przynosząc słoneczną pogodę (złotą polską jesień).

RCm2S8a0ZiBSJ
Masy powietrza napływające nad terytorium Polski.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Nadciągające nad Europę i Polskę masy powietrza przynoszą również zmiany w pogodzie. Nadciągające powietrze wypiera inne masy powietrza i przynosi określone zjawiska pogodowe, które przedstawia poniższa tabela.

Rnqe9Hkx5xn6k
Charakterystyka mas powietrza wg ich pochodzenia geograficznego na półkuli północnej (M. Holec, P. Tymański, 1973)
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

front atmosferyczny
front atmosferyczny

wąska strefa przejściowa między masami powietrza o różnych właściwościach termodynamicznych; również strefa obejmująca obszar przecięcia tej warstwy z powierzchnią Ziemi; występuje najczęściej w niżu atmosferycznym

masa powietrza
masa powietrza

pojęcie stosowane w meteorologii na określenie powietrza zajmującego duży obszar (setek tys. kmIndeks górny 2) i mającego na danym poziomie w przybliżeniu jednakowe właściwości fizyczne (głównie temperaturę i wilgotność)