Przeczytaj
Ćwiczenia
W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów czy ilustracji, ale również map, tabel, wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:
każda przedstawiona ocena – o ile będzie dobrze uzasadniona – zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;, udowodnij w poleceniu tym zawarta jest teza, a twoim zadaniem jest stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;, uzasadnij zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;, wykaż należy tu wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‑skutkowych, odnoszących się do tezy; podaj, wymień, wskaż – takie polecenia występują w zadaniach półotwartych, w których jest miejsce na twoją odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.
wyjaśnij
twoim zadaniem jest zrekonstruowanie związku przyczynowo‑skutkowego, opisanie od początku do końca, o co chodzi i dlaczego;
scharakteryzuj
należy przeanalizować genezę, przebieg oraz konsekwencje danego procesu czy zjawiska, wymieniając uczestników wydarzeń (postacie, organizacje) lub inne istotne elementy;
porównaj
twoim zadaniem jest zestawienie wydarzeń, zachodzących procesów, danych itp. pod kątem występujących między nimi podobieństw oraz różnic;
rozstrzygnij
w tym wypadku oczekiwana odpowiedź jest jedna: „tak” lub „nie” - oczywiście wraz z uzasadnieniem, ale bez formułowania własnych ocen;
rozważ
należy tu sformułować zarówno argumenty, jak i kontrargumenty, czyli „za” i „przeciw”, wartościując słuszność danego rozumowania;
oceń
to polecenie pozwala ci przedstawić własną, subiektywną opinię na temat opisywanych zjawisk i procesów;
każda przedstawiona ocena – o ile będzie dobrze uzasadniona – zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;
udowodnij
w poleceniu tym zawarta jest teza, a twoim zadaniem jest stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;
uzasadnij
zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;
wykaż
należy tu wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‑skutkowych, odnoszących się do tezy; podaj, wymień, wskaż – takie polecenia występują w zadaniach półotwartych, w których jest miejsce na twoją odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.
Pamiętaj, że odpowiedź musi odnosić się do materiału źródłowego – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bój się korzystać przy tym z posiadanych informacji i zawsze odwołuj się do podanych źródeł. Pamiętaj również, by uważnie wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna do jego wykonania, czasem tekst źródłowy to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.
Organy główne Unii Europejskiej
Rada Europejska
Od lat 60. XX w. szefowie państw i rządów spotykali się w celu określenia polityki i kierunku rozwoju Wspólnot Europejskich. W 1974 r. ze spotkań tych wyłoniła się Rada Europejska, stanowiąca nadrzędny organ Wspólnot Europejskich (później UE) – niezależna od decyzji WE i niepodlegająca prawnej kontroli ze strony Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. Była najważniejszym organem politycznym WE, w związku z czym żadna instytucja europejska nie mogła ignorować jej ustaleń.
Rada Europejska jest obecnie jednym z głównych organów Unii Europejskiej i najważniejszym organem politycznym wyznaczającym kierunki działania Unii Europejskiej. Uczestniczy w procedurze mianowania Przewodniczącego Rady i członków Komisji Europejskiej, mianuje wysokiego przedstawiciela unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, wskazuje kandydata na Przewodniczącego Komisji oraz wybiera Prezesa Europejskiego Banku Centralnego.
Szczyty Rady Europejskiej odbywają się dwa razy w ciągu półrocza; mogą być również zwoływane szczyty nadzwyczajne.
Rada Europejska | |
|---|---|
Kto wchodzi w jej skład? |
|
Jakie pełni funkcje? |
|
Jaki jest sposób podejmowania przez nią decyzji i zasady jej funkcjonowania? |
|
Przewodniczący Rady Europejskiej
Przewodniczący Rady Europejskiej jest wybierany przez Radę Europejską większością kwalifikowaną na okres dwóch i pół roku. Mandat Przewodniczącego może być jednokrotnie odnowiony; istnieje również możliwość odwołania Przewodniczącego zgodnie z procedurą powołania. Przewodniczący nie może równocześnie pełnić żadnej krajowej funkcji publicznej. Kieruje pracami Rady, zapewnia ich ciągłość oraz przedstawia sprawozdania z jej posiedzeń Parlamentowi Europejskiemu.
Przewodniczący Rady Europejskiej
Rada Unii Europejskiej
W 1967 r. powstała Rada Wspólnot Europejskich (wcześniej każda ze wspólnot posiadała oddzielną Radę Ministrów), a w 1992 r. na mocy traktatu z Maastricht przemianowano ją na Radę Unii Europejskiej.
Rada Unii Europejskiej | |
|---|---|
Kto wchodzi w jej skład? |
|
Jaką pełni rolę? |
|
Jaki jest sposób podejmowania przez nią decyzji i zasady jej funkcjonowania? |
|
- współdzielenie kompetencji z Parlamentem Europejskim – rozporządzenia, dyrektywy, decyzje;
- „zwykła procedura ustawodawcza”;
- pośrednie prawo inicjatywy legislacyjnej.
- tworzenie niektórych organów i urzędów: Sąd I Instancji, Europejska Agencja Leków itp.;
- określanie liczby członków niektórych instytucji i organów: ustalanie liczby rzeczników generalnych w TSUE;
- mianowanie członków: Trybunału Obrachunkowego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów, w porozumieniu z przewodniczącym KE – mianowanie komisarzy.
- po stwierdzeniu przez Radę Europejską poważnego naruszenia wartości, na których opiera się Unia Europejska, możliwość decydowania o zawieszeniu niektórych praw wynikających ze stosowania traktatu dla tego państwa członkowskiego (z prawem do głosowania w Radzie);
- stwierdzenie „nadmiernego deficytu” – wzywanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego do ponownego rozważenia polityki pożyczkowej wobec danego państwa; żądanie złożenia w UE przez państwo członkowskie nieoprocentowanego depozytu, prawo nałożenia grzywny.
- zawieranie umów międzynarodowych w imieniu Unii Europejskiej;
- rewizja traktatów założycielskich na konferencji państw członkowskich.
Prezydencja, czyli kierowanie pracami Rady Unii Europejskiej, sprawowane jest rotacyjnie przez kolejne państwa członkowskie i trwa pół roku – nowe państwo obejmuje prezydencję w Radzie 1 stycznia, a kolejne 1 lipca. Kraj sprawujący prezydencję ma za zadanie zapewnienie ciągłości prac poszczególnych resortów Rady UE oraz reprezentowanie jej na zewnątrz. Wyjątek stanowi Rada do Spraw Zagranicznych, gdyż traktat lizboński wprowadził nową instytucję – wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Podczas swojej kadencji przewodniczy on Radzie do Spraw Zagranicznych, czyli Radzie Unii Europejskiej składającej się z ministrów spraw zagranicznych poszczególnych państw.
Kraje przewodniczące Rady Unii Europejskiej | ||
|---|---|---|
Rok | Pierwsze półrocze | Drugie półrocze |
2009 r. | Czechy | Szwecja |
2010 r. | Hiszpania | Belgia |
2011 r. | Węgry | Polska |
2012 r. | Dania | Cypr |
2013 r. | Irlandia | Litwa |
2014 r. | Grecja | Włochy |
2015 r. | Łotwa | Luksemburg |
2016 r. | Holandia | Słowacja |
2017 r. | Malta | Estonia |
2018 r. | Bułgaria | Austria |
2019 r. | Rumunia | Finlandia |
2020 r. | Chorwacja | Niemcy |
2021 r. | Portugalia | Słowenia |
2022 r. | Francja | Czechy |
2023 r. | Szwecja | Hiszpania |
2024 r. | Belgia | Węgry |
2025 r. | Polska | Dania |
Sposób podejmowania decyzji w Radzie Unii Europejskiej
Trzy warianty głosowania w Radzie
Głosowanie większością zwykłą | Głosowanie większością kwalifikowaną | W głosowaniu potrzebna jest jednomyślność |
|---|---|---|
- 14/27 państw | - 55% państw (nie mniej niż 15) „za” - łącznie jest to reprezentacja 65% ludności UE | – nie może być głosu sprzeciwu; |
– kwestie proceduralne; – regulamin wewnętrzny Rady Unii Europejskiej | - we wszystkich sprawach leżących w kompetencji Parlamentu Europejskiego, jeżeli traktaty nie stanowią inaczej. | – zwalczanie dyskryminacji; – sprawy socjalne; – zasady wyborów do PE; – harmonizacja podatkowa; – wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa; – współpraca wymiarów sprawiedliwości. |
Siła głosu państw członkowskich w Radzie Unii Europejskiej
- Polska: (wartość: 27)
- Hiszpania: (wartość: 27)
- Francja: (wartość: 29)
- Niemcy: (wartość: 29)
- Włochy: (wartość: 29)
- Malta: (wartość: 3)
- Cypr: (wartość: 4)
- Estonia: (wartość: 4)
- Luksemburg: (wartość: 4)
- Łotwa: (wartość: 4)
- Słowenia: (wartość: 4)
- Dania: (wartość: 7)
- Finlandia: (wartość: 7)
- Irlandia: (wartość: 7)
- Litwa: (wartość: 7)
- Słowacja: (wartość: 7)
- Austria: (wartość: 10)
- Bułgaria: (wartość: 10)
- Szwecja: (wartość: 10)
- Belgia: (wartość: 12)
- Czechy: (wartość: 12)
- Grecja: (wartość: 12)
- Portugalia: (wartość: 12)
- Węgry: (wartość: 12)
- Niderlandy: (wartość: 13)
- Rumunia: (wartość: 14)
Komisja Europejska
W 1967 r. na mocy traktatu o fuzji z 1965 r. powstała Komisja Wspólnot Europejskich. W 1993 r. na mocy traktatu z Maastricht (1992 r.) została przemianowana na Komisję Europejską (z ang. European Commission).
Komisja jest organem ponadnarodowym, niezależnym od państw członkowskich – tworzący ją komisarze mają realizować jedynie interesy unijne. Formalnie podlega ona Radzie Unii Europejskiej, w rzeczywistości jednak jest niezależna w funkcjach wykonawczej i zarządzającej.
W pracach Komisji Europejskiej obwiązuje zasada kolegialności, która opiera się na równości członków Komisji w zakresie udziału w podejmowaniu decyzji; oznacza to, że decyzje są poddawane pod wspólne obrady i wszyscy członkowie ponoszą polityczną odpowiedzialność za podjęte decyzje.
Komisja pełni funkcje mediacyjnemediacyjne i koncyliacyjnekoncyliacyjne, inicjuje rozwiązania prawne UE oraz reprezentuje UE na zewnątrz.
Komisja Europejska | |
|---|---|
Kto wchodzi w jej skład? |
|
Jakie ma uprawnienia? |
|
Jaką ponosi odpowiedzialność? |
|
- monitoruje stan przestrzegania prawa w państwach członkowskich, implementacji dyrektyw, dział władz wewnętrznych (w tym ustawodawczych, lokalnych, sądowniczych);
- może kierować skargi do TSUE i monitoruje wykonanie jego wyroków;
- prowadzi postępowania przeciwko przedsiębiorstwom naruszającym zasady konkurencji.
- ma wyłączną, bezpośrednią inicjatywę legislacyjną;
- na podstawie upoważnienia traktatowego może wydawać akty normatywne;
- wspólnie z Radą Europejską i Parlamentem Europejskim ustala priorytety dla wydatków UE;
- przygotowuje roczny budżet zatwierdzany przez Radę Europejską i Parlament Europejski.
- wydaje akty administracyjne;
- wykonuje budżet;
- realizuje bieżące polityki unijne;
- chroni interesy Unii i jej obywateli w sprawach, których nie da się efektywnie rozwiązać na szczeblu państwowym.
- na podstawie mandatu udzielonego przez Radę prowadzi rokowania z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi mające na celu zwieranie umów przez Unię Europejską.
- na posiedzeniach odbywających się raz w tygodniu;
- sprawy najbardziej kontrowersyjne;
- kworum – co najmniej 14 komisarzy;
- większość głosów.
- projekt tekstu przekazywany jest na piśmie do wszystkich komisarzy;
- komisarze muszą wyrazić ewentualne zastrzeżenia lub propozycje zmian;
- jeżeli nikt nie zgłosi zastrzeżeń, uchwała zostaje przyjęta przez Komisję.
- pozwala na upoważnienie poszczególnych komisarzy do przyjęcia określonej decyzji w imieniu całej Komisji.
- Komisja przekazuje prawo podjęcia niektórych decyzji dyrektorom generalnym i szefom służb;
- subdelegacja – upoważniony komisarz przekazuje uprawnienia na rzecz dyrektorów generalnych i szefów służb.
Procedura powoływania Przewodniczącego KE

Ursula von der Leyen
Rada Europejska, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu kandydata na funkcję Przewodniczącego KE;
Parlament Europejski zatwierdza wybór większością głosów;
jeżeli się wybór nie uda, Rada Europejska w ciągu miesiąca, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia nowego kandydata, który ponownie musi uzyskać większość w Parlamencie Europejskim.
Procedura powoływania komisarzy
Rada UE, w porozumieniu z przewodniczącym, przyjmuje listę osób, które proponuje mianować członkami Komisji;
sugestie zgłaszane są przez państwa członkowskie;
Przewodniczący, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz członkowie zatwierdzani są kolegialnie przez Parlament Europejski;
Rada Europejska mianuje Komisję większością kwalifikowaną;
kadencja trwa 5 lat (obecnie do 2029 r.)
Polscy komisarze UE

Danuta Hübner, komisarz UE ds. polityki regionalnej (2004–2009)




Słownik
działanie mające na celu osiągnięcie przez strony pojednania; od mediacji różni się tym, że komisja koncyliacyjna sama formułuje propozycję rozwiązania sporu
metoda rozwiązywania konfliktów, w której strona trzecia pomaga skonfliktowanym w komunikacji, określeniu interesów oraz dojściu do konsensu
odpowiedzialność za decyzje, solidarnie ponoszona przez wszystkich członków ciała kolegialnego



