Ćwiczenia

W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów czy ilustracji, ale również map, tabel, wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:

RAmy0nWs0M2VC
wyjaśnij twoim zadaniem jest zrekonstruowanie związku przyczynowo‑skutkowego, opisanie od początku do końca, o co chodzi i dlaczego;, scharakteryzuj należy przeanalizować genezę, przebieg oraz konsekwencje danego procesu czy zjawiska, wymieniając uczestników wydarzeń (postacie, organizacje) lub inne istotne elementy;, porównaj twoim zadaniem jest zestawienie wydarzeń, zachodzących procesów, danych itp. pod kątem występujących między nimi podobieństw oraz różnic;, rozstrzygnij w tym wypadku oczekiwana odpowiedź jest jedna: „tak” lub „nie” - oczywiście wraz z uzasadnieniem, ale bez formułowania własnych ocen;, rozważ należy tu sformułować zarówno argumenty, jak i kontrargumenty, czyli „za” i „przeciw”, wartościując słuszność danego rozumowania;, oceń to polecenie pozwala ci przedstawić własną, subiektywną opinię na temat opisywanych zjawisk i procesów;
każda przedstawiona ocena – o ile będzie dobrze uzasadniona – zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;, udowodnij w poleceniu tym zawarta jest teza, a twoim zadaniem jest stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;, uzasadnij zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;, wykaż należy tu wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‑skutkowych, odnoszących się do tezy; podaj, wymień, wskaż – takie polecenia występują w zadaniach półotwartych, w których jest miejsce na twoją odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.

Pamiętaj, że odpowiedź musi odnosić się do materiału źródłowego – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bój się korzystać przy tym z posiadanych informacji i zawsze odwołuj się do podanych źródeł. Pamiętaj również, by uważnie wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna do jego wykonania, czasem tekst źródłowy to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.

Organy główne Unii Europejskiej

Rl0i22cJLllRy1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: organy Unii EuropejskiejElementy należące do kategorii organy Unii EuropejskiejNazwa kategorii: Rada EuropejskaNazwa kategorii: Rada Unii EuropejskiejNazwa kategorii: Komisja EuropejskaNazwa kategorii: Parlament EuropejskiNazwa kategorii: Trybunał[br] Sprawiedliwości[br] Unii EuropejskiejNazwa kategorii: Europejski[br] Bank CentralnyNazwa kategorii: Europejski [br]Trybunał [br]ObrachunkowyKoniec elementów należących do kategorii organy Unii Europejskiej
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Rada Europejska

Od lat 60. XX w. szefowie państw i rządów spotykali się w celu określenia polityki i kierunku rozwoju Wspólnot Europejskich. W 1974 r. ze spotkań tych wyłoniła się Rada Europejska, stanowiąca nadrzędny organ Wspólnot Europejskich (później UE) – niezależna od decyzji WE i niepodlegająca prawnej kontroli ze strony Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. Była najważniejszym organem politycznym WE, w związku z czym żadna instytucja europejska nie mogła ignorować jej ustaleń.

Rada Europejska jest obecnie jednym z głównych organów Unii Europejskiej i najważniejszym organem politycznym wyznaczającym kierunki działania Unii Europejskiej. Uczestniczy w procedurze mianowania Przewodniczącego Rady i członków Komisji Europejskiej, mianuje wysokiego przedstawiciela unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, wskazuje kandydata na Przewodniczącego Komisji oraz wybiera Prezesa Europejskiego Banku Centralnego.

Szczyty Rady Europejskiej odbywają się dwa razy w ciągu półrocza; mogą być również zwoływane szczyty nadzwyczajne.

Rada Europejska

Kto wchodzi w jej skład?

  • głowy państw (Cypr, Francja, Litwa, Rumunia) lub szefowie rządów (pozostałych państw członkowskich);

  • Przewodniczący Rady Europejskiej i Przewodniczący Komisji Europejskiej;

  • w jej pracach bierze też udział wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Jakie pełni funkcje?

  • podejmowanie decyzji politycznych (konkluzji), które nie mają charakteru prawnie wiążącego, ale odgrywają dużą rolę polityczną;

  • wyznaczanie kierunku rozwoju Unii;

  • koordynowanie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa;

  • podejmowanie decyzji dotyczących stowarzyszenia i członkostwa nowych państw w Unii.

Jaki jest sposób podejmowania przez nią decyzji i zasady jej funkcjonowania?

  • główne decyzje podejmowane są przez konsensus (z możliwością wstrzymania się od głosu);

  • Przewodniczącego Rady Europejskiej mianuje się większością kwalifikowaną;

  • wydaje się oświadczenia, które mogą być zaleceniami dla innych instytucji unijnych;

  • wyniki spotkań Rady są relacjonowane Parlamentowi Europejskiemu, lecz nie ma on wpływu na działania Rady;

  • działalność Rady nie podlega Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

  • Rada Europejska nie posiada kompetencji prawodawczych.

Przewodniczący Rady Europejskiej

Przewodniczący Rady Europejskiej jest wybierany przez Radę Europejską większością kwalifikowaną na okres dwóch i pół roku. Mandat Przewodniczącego może być jednokrotnie odnowiony; istnieje również możliwość odwołania Przewodniczącego zgodnie z procedurą powołania. Przewodniczący nie może równocześnie pełnić żadnej krajowej funkcji publicznej. Kieruje pracami Rady, zapewnia ich ciągłość oraz przedstawia sprawozdania z jej posiedzeń Parlamentowi Europejskiemu.

R18rtcLjNwVGU1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: Kompetencje Przewodniczącego[br]Rady EuropejskiejElementy należące do kategorii Kompetencje Przewodniczącego[br]Rady EuropejskiejNazwa kategorii: przewodniczenie [br]Radzie Europejskiej [br]i prowadzenie jej pracNazwa kategorii: zapewnianie ciągłości[br] prac Rady EuropejskiejNazwa kategorii: wspomaganie osiągania [br]spójności i konsensusu [br]w Radzie EuropejskiejNazwa kategorii: przedstawianie [br]Parlamentowi [br]Europejskiemu [br]sprawozdania z każdego[br]posiedzenia Rady [br]EuropejskiejNazwa kategorii: reprezentowanie [br]UE na zewnątrzKoniec elementów należących do kategorii Kompetencje Przewodniczącego[br]Rady Europejskiej
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przewodniczący Rady Europejskiej

Rada Unii Europejskiej

W 1967 r. powstała Rada Wspólnot Europejskich (wcześniej każda ze wspólnot posiadała oddzielną Radę Ministrów), a w 1992 r. na mocy traktatu z Maastricht przemianowano ją na Radę Unii Europejskiej.

Rada Unii Europejskiej

Kto wchodzi w jej skład?

  • przedstawiciele państw członkowskich na szczeblu ministerialnym;

  • w zależności od omawianych problemów Rada spotyka się w różnych składach resortowych: co miesiąc spotykają się Rada ds. Ogólnych, Rada ds. Rolnictwa, Rada ds. Gospodarki i Finansów; nieco rzadziej obradują pozostałe Rady - zajmujące się m.in. kwestiami edukacji, rozwoju, zdrowia, transportu oraz środowiska.

Jaką pełni rolę?

  • jest głównym organem prawodawczym UE;

  • stanowi podstawową strukturę decyzyjną UE.

Jaki jest sposób podejmowania przez nią decyzji i zasady jej funkcjonowania?

  • przygotowanie i uchwalanie aktów prawnych wraz z Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską;

  • udział w procedurze uchwalania budżetu razem z Parlamentem Europejskim;

  • odpowiedzialność za realizację Unii Gospodarczej i Walutowej;

  • wyrażanie zgody na zawieranie umów międzynarodowych;

  • wyrażanie zgody na rozpoczęcie negocjacji między UE a państwami trzecimi bądź innymi organizacjami międzynarodowymi;

  • zawieranie umów wiążących zarówno dla wszystkich państw członkowskich, jak i instytucji UE;

  • uchwalanie aktów prawnych.

R1ARWWbtEpISn
prawodawcze
  • współdzielenie kompetencji z Parlamentem Europejskim – rozporządzenia, dyrektywy, decyzje;
  • „zwykła procedura ustawodawcza”;
  • pośrednie prawo inicjatywy legislacyjnej.
, kreacyjne
  • tworzenie niektórych organów i urzędów: Sąd I Instancji, Europejska Agencja Leków itp.;
  • określanie liczby członków niektórych instytucji i organów: ustalanie liczby rzeczników generalnych w TSUE;
  • mianowanie członków: Trybunału Obrachunkowego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów, w porozumieniu z przewodniczącym KE – mianowanie komisarzy.
, kontrolne
  • po stwierdzeniu przez Radę Europejską poważnego naruszenia wartości, na których opiera się Unia Europejska, możliwość decydowania o zawieszeniu niektórych praw wynikających ze stosowania traktatu dla tego państwa członkowskiego (z prawem do głosowania w Radzie);
  • stwierdzenie „nadmiernego deficytu” – wzywanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego do ponownego rozważenia polityki pożyczkowej wobec danego państwa; żądanie złożenia w UE przez państwo członkowskie nieoprocentowanego depozytu, prawo nałożenia grzywny.
, międzynarodowe
  • zawieranie umów międzynarodowych w imieniu Unii Europejskiej;
  • rewizja traktatów założycielskich na konferencji państw członkowskich.

Prezydencja, czyli kierowanie pracami Rady Unii Europejskiej, sprawowane jest rotacyjnie przez kolejne państwa członkowskie i trwa pół roku – nowe państwo obejmuje prezydencję w Radzie 1 stycznia, a kolejne 1 lipca. Kraj sprawujący prezydencję ma za zadanie zapewnienie ciągłości prac poszczególnych resortów Rady UE oraz reprezentowanie jej na zewnątrz. Wyjątek stanowi Rada do Spraw Zagranicznych, gdyż traktat lizboński wprowadził nową instytucję – wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Podczas swojej kadencji przewodniczy on Radzie do Spraw Zagranicznych, czyli Radzie Unii Europejskiej składającej się z ministrów spraw zagranicznych poszczególnych państw.

Kraje przewodniczące Rady Unii Europejskiej

Rok

Pierwsze półrocze

Drugie półrocze

2009 r.

Czechy

Szwecja

2010 r.

Hiszpania

Belgia

2011 r.

Węgry

Polska

2012 r.

Dania

Cypr

2013 r.

Irlandia

Litwa

2014 r.

Grecja

Włochy

2015 r.

Łotwa

Luksemburg

2016 r.

Holandia

Słowacja

2017 r.

Malta

Estonia

2018 r.

Bułgaria

Austria

2019 r.

Rumunia

Finlandia

2020 r.

Chorwacja

Niemcy

Sposób podejmowania decyzji w Radzie Unii Europejskiej

Trzy warianty głosowania w Radzie

Głosowanie większością zwykłą

Głosowanie większością kwalifikowaną

W głosowaniu potrzebna jest jednomyślność

- 14/27 państw

- 55% państw (nie mniej niż 15) „za”

- łącznie jest to reprezentacja 65% ludności UE

– nie może być głosu sprzeciwu;

– kwestie proceduralne;

– regulamin wewnętrzny Rady Unii Europejskiej 

- we wszystkich sprawach leżących w kompetencji Parlamentu Europejskiego, jeżeli traktaty nie stanowią inaczej.

– zwalczanie dyskryminacji;

– sprawy socjalne;

– zasady wyborów do PE;

– harmonizacja podatkowa;

– wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa;

– współpraca wymiarów sprawiedliwości.

Siła głosu państw członkowskich w Radzie Unii Europejskiej

R19xflvl0aLcv1
Mapa polityczna Europy, na której zaznaczone są:
  • Polska: (wartość: 27)
  • Hiszpania: (wartość: 27)
  • Francja: (wartość: 29)
  • Niemcy: (wartość: 29)
  • Włochy: (wartość: 29)
  • Malta: (wartość: 3)
  • Cypr: (wartość: 4)
  • Estonia: (wartość: 4)
  • Luksemburg: (wartość: 4)
  • Łotwa: (wartość: 4)
  • Słowenia: (wartość: 4)
  • Dania: (wartość: 7)
  • Finlandia: (wartość: 7)
  • Irlandia: (wartość: 7)
  • Litwa: (wartość: 7)
  • Słowacja: (wartość: 7)
  • Austria: (wartość: 10)
  • Bułgaria: (wartość: 10)
  • Szwecja: (wartość: 10)
  • Belgia: (wartość: 12)
  • Czechy: (wartość: 12)
  • Grecja: (wartość: 12)
  • Portugalia: (wartość: 12)
  • Węgry: (wartość: 12)
  • Niderlandy: (wartość: 13)
  • Rumunia: (wartość: 14)
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Komisja Europejska

W 1967 r. na mocy traktatu o fuzji z 1965 r. powstała Komisja Wspólnot Europejskich. W 1993 r. na mocy traktatu z Maastricht (1992 r.) została przemianowana na Komisję Europejską (z ang. European Commission).

Komisja jest organem ponadnarodowym, niezależnym od państw członkowskich – tworzący ją komisarze mają realizować jedynie interesy unijne. Formalnie podlega ona Radzie Unii Europejskiej, w rzeczywistości jednak jest niezależna w funkcjach wykonawczej i zarządzającej.

W pracach Komisji Europejskiej obwiązuje zasada kolegialności, która opiera się na równości członków Komisji w zakresie udziału w podejmowaniu decyzji; oznacza to, że decyzje są poddawane pod wspólne obrady i wszyscy członkowie ponoszą polityczną odpowiedzialność za podjęte decyzje.

Komisja pełni funkcje mediacyjnemediacjemediacyjnekoncyliacyjnekoncyliacjakoncyliacyjne, inicjuje rozwiązania prawne UE oraz reprezentuje UE na zewnątrz.

Komisja Europejska

Kto wchodzi w jej skład?

  • 27 komisarzy (w tym wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa), po jednym z każdego państwa członkowskiego;

  • kadencja komisarzy trwa pięć lat z możliwością przedłużenia mandatu o kolejną kadencję.

Jakie ma uprawnienia?

  • administruje środkami własnymi UE (w ramach funkcji wykonawczej);

  • posiada prawo do inicjatywy ustawodawczej (inicjuje rozwiązania prawne UE);

  • nadzoruje wykonywanie postanowień traktatowych i prawa wtórnego przez instytucje unijne i państwa członkowskie oraz przedsiębiorstwa; w celu realizacji tych uprawnień ma możliwość złożenia skargi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, określając w niej, jaka sankcja pieniężna powinna być nałożona;

  • posiada prawo inicjatywy w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE;

  • przygotowuje projekt budżetu.

Jaką ponosi odpowiedzialność?

  • ponosi odpowiedzialność zbiorową przed Parlamentem Europejskim, co wynika z kolegialnej zasady funkcjonowania Komisji; komisarze natomiast nie ponoszą indywidualnej odpowiedzialności politycznej przed Parlamentem Europejskim;

  • rządy państw członkowskich mogą odwołać swoich komisarzy;

  • ponosi odpowiedzialność prawną przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

R8HCzSvKeY9Z0
nadzorcze
  • monitoruje stan przestrzegania prawa w państwach członkowskich, implementacji dyrektyw, dział władz wewnętrznych (w tym ustawodawczych, lokalnych, sądowniczych);
  • może kierować skargi do TSUE i monitoruje wykonanie jego wyroków;
  • prowadzi postępowania przeciwko przedsiębiorstwom naruszającym zasady konkurencji.
, decyzyjne
  • ma wyłączną, bezpośrednią inicjatywę legislacyjną;
  • na podstawie upoważnienia traktatowego może wydawać akty normatywne;
  • wspólnie z Radą Europejską i Parlamentem Europejskim ustala priorytety dla wydatków UE;
  • przygotowuje roczny budżet zatwierdzany przez Radę Europejską i Parlament Europejski.
, wykonawcze
  • wydaje akty administracyjne;
  • wykonuje budżet;
  • realizuje bieżące polityki unijne;
  • chroni interesy Unii i jej obywateli w sprawach, których nie da się efektywnie rozwiązać na szczeblu państwowym.
, międzynarodowe
  • na podstawie mandatu udzielonego przez Radę prowadzi rokowania z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi mające na celu zwieranie umów przez Unię Europejską.
R1ZPW4EFiGDCs
procedura ustna – uchwały
  • na posiedzeniach odbywających się raz w tygodniu;
  • sprawy najbardziej kontrowersyjne;
  • kworum – co najmniej 14 komisarzy;
  • większość głosów.
, procedura pisemna
  • projekt tekstu przekazywany jest na piśmie do wszystkich komisarzy;
  • komisarze muszą wyrazić ewentualne zastrzeżenia lub propozycje zmian;
  • jeżeli nikt nie zgłosi zastrzeżeń, uchwała zostaje przyjęta przez Komisję.
, procedura uprawnienia
  • pozwala na upoważnienie poszczególnych komisarzy do przyjęcia określonej decyzji w imieniu całej Komisji.
, procedura delegacji
  • Komisja przekazuje prawo podjęcia niektórych decyzji dyrektorom generalnym i szefom służb;
  • subdelegacja – upoważniony komisarz przekazuje uprawnienia na rzecz dyrektorów generalnych i szefów służb.

Procedura powoływania Przewodniczącego KE

RSTwq45dZuzve1
Przewodnicząca Komisji Europejskiej
Ursula von der Leyen
Źródło: European Parliament from EU, licencja: CC BY 4.0.
  • Rada Europejska, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu kandydata na funkcję Przewodniczącego KE;

  • Parlament Europejski zatwierdza wybór większością głosów;

  • jeżeli się wybór nie uda, Rada Europejska w ciągu miesiąca, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia nowego kandydata, który ponownie musi uzyskać większość w Parlamencie Europejskim.

Procedura powoływania komisarzy

  • Rada UE, w porozumieniu z przewodniczącym, przyjmuje listę osób, które proponuje mianować członkami Komisji;

  • sugestie zgłaszane są przez państwa członkowskie;

  • Przewodniczący, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz członkowie zatwierdzani są kolegialnie przez Parlament Europejski;

  • Rada Europejska mianuje Komisję większością kwalifikowaną;

  • kadencja trwa 5 lat (obecnie do 2024 r.)

Polscy komisarze UE

Słownik

koncyliacja
koncyliacja

działanie mające na celu osiągnięcie przez strony pojednania; od mediacji różni się tym, że komisja koncyliacyjna sama formułuje propozycję rozwiązania sporu

mediacje
mediacje

metoda rozwiązywania konfliktów, w której strona trzecia pomaga skonfliktowanym w komunikacji, określeniu interesów oraz dojściu do konsensu

odpowiedzialność kolegialna
odpowiedzialność kolegialna

odpowiedzialność za decyzje, solidarnie ponoszona przez wszystkich członków ciała kolegialnego