LinienielinienieLinienie (zwane również linką) to proces okresowego zrzucania zewnętrznej, twardej powłoki ciała u stawonogów, zewnętrznej warstwy naskórka u płazów i gadów, a także zmiany upierzenia ptaków oraz okrywy włosowej ssaków.

Linienie bezkręgowców jest procesem, występującym aż do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej (owady) lub przez całe życie (skorupiaki i pajęczaki).

U owadów linienie związane jest z przeobrażeniem zupełnymprzeobrażenie zupełneprzeobrażeniem zupełnym i niezupełnymprzeobrażenie niezupełneniezupełnym. W jego wyniku, oprócz zewnętrznej powłoki ciała, schodzi również wyściółka jelita przedniego i tylnego, tchawek i narządów tympanalnychnarządy tympanalnenarządów tympanalnych.

R1RpFGClMux62

Na grafice znajduje się schemat przedstawiający wpływ hormonów na proces linienia. Rozpoczyna się od komórek neurosekrecyjnych mózgu, od których biegną dwie strzałki, pierwsza do ciała kardialnego, druga do ciała przyległego. W ciele kardialnym powstaje hormon mózgowy, który wpływa na gruczoł protorakalny produkujący ekdyzon, natomiast w ciele przyległym powstaje hormon juwenilny. Wyższe stężenie ekdyzonu oraz hormonu juwenilnego utrzymuje stadium gąsienicy. Niższe stężenie hormonu juwenilnego oraz wyższe stężenie ekdyzonu sprawia, że gąsienica przechodzi w stadium poczwarki. Spadek stężenia hormonu juwenilnego do zera oraz obniżenie stężenia ekdyzonu sprawia, że poczwarka przeobraża się w postać dojrzałą.

R10D3Wg2rS6Qj

Animacja przedstawia proces linienia cykady. Opuszcza ona linkę od strony grzbietu.

Twardy oskórek, będący zewnętrznym pancerzem, nie ma zdolności powiększania swojej objętości. Dlatego, aby możliwy był wzrost pajęczaków i skorupiaków, zewnętrzna powłoka ciała musi zostać zrzucona, a na jej miejsce pojawia się nowy oskórek. Hormony uczestniczące w procesie linienia synchronizowane są z warunkami środowiskowymi. Do głównych czynników wpływających na ich wydzielanie należą: temperatura i wilgotność oraz fotoperiodyzmfotoperiodyzmfotoperiodyzm.

R114FrST7ZpmU

Zdjęcie przedstawia proces linienia u ptasznika białokolanowego. Pająk ten posiada czarne, włochate ciało. Wszystkie golenie na odnóżach są białe. Podczas procesu linienia opuszcza on linkę, nie przerywając jej.

Linieniem określa się proces okresowego zrzucania zrogowaciałych warstw oskórka w postaci płatów lub jednolitej pochewki u płazów, jaszczurek i węży. U tych zwierząt linienie regulowane jest przez hormony przysadki mózgowej, tarczycy i kory nadnerczy. Linienie związane jest ze wzrostem osobników i może zachodzić kilka razy w roku, w zależności od czynników środowiskowych, takich jak temperatura i światło.

R9IEDAdJRVfJZ

Zdjęcie przedstawia liniejącego harduna spoczywającego na jasnożółtej, gładkiej skale. Gad ten posiada ciemne ciało pokryte gdzieniegdzie jaśniejszymi plamami. Jego spłaszczona głowa jest średniej długości. Zarówno kończyny przednie jak i tylne zakończone są pięcioma palcami z długimi, haczykowatymi pazurami. Na grzbiecie oraz dolnej części ciała zwierzęcia widoczna jest liniejąca skóra. Jest ona jaśniejsza od nowej skóry.

Linienie występuje również u ptaków i polega na okresowej wymianie upierzenia, dlatego proces ten określany jest jako pierzenie się ptaków. Linienie kontrolowane jest przez hormony dokrewne. Pierzenie się ptaków ma charakter sezonowy, związany ze zmianami klimatycznymi. Co więcej, jest on jednym z fizjologicznych sposobów obrony ptaków przed ektopasożytamiektopasożytyektopasożytami, takimi jak wszoływszoływszoły.

R1P41imbWMuh1

Zdjęcie przedstawia modrosójkę błękitną. Jest to mały ptak o zróżnicowanym ubarwieniu. Czubek jego głowy pokrywają piórka o niebieskim zakończeniu. Skrzydła oraz ogon są jasnoniebieskie z gęstym czarnym prążkowaniem oraz pojedynczymi białymi paskami. Spód ciała i kuper białawe. Część twarzowa głowy jest biała, na szyi i boku głowy czarna opaska. Dziób, nogi i oczy czarne.

Pierzenie ptaków może być:

• całkowite − obejmuje wszystkie rodzaje piór;

• częściowe − obejmuje wszystkie rodzaje piór, z wyjątkiem lotek i sterówek.

Linieniem jest również zrzucanie sierści u ssaków, mogące mieć charakter całoroczny, zwłaszcza u zwierząt młodych, lub też sezonowy, gdy dotyczy np. wiosennej lub jesiennej zmiany owłosienia, w związku ze zmianami klimatycznymi. Linienie u ssaków jest związane z regulacją ciepłoty ciała oraz rozrodem. Zależy on od wpływu światła, temperatury, hormonów przysadki mózgowej, tarczycy i gruczołów płciowych (gonad).

R11rSkOzXNAHF

Zdjęcie przedstawia lisa polarnego pośród wysokiej, zielonej trawy. Białe, puszyste futro lisa linieje, pozostawiając na jego ciele szarobrązowe plamy futra letniego.

Słownik