Przeczytaj
LinienieLinienie (zwane również linką) to proces okresowego zrzucania zewnętrznej, twardej powłoki ciała u stawonogów, zewnętrznej warstwy naskórka u płazów i gadów, a także zmiany upierzenia ptaków oraz okrywy włosowej ssaków.
Linienie bezkręgowców
Linienie bezkręgowców jest procesem, występującym aż do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej (owady) lub przez całe życie (skorupiaki i pajęczaki).
Owady
U owadów linienie związane jest z przeobrażeniem zupełnymprzeobrażeniem zupełnym i niezupełnymniezupełnym. W jego wyniku, oprócz zewnętrznej powłoki ciała, schodzi również wyściółka jelita przedniego i tylnego, tchawek i narządów tympanalnychnarządów tympanalnych.
Skorupiaki i pajęczaki
Twardy oskórek, będący zewnętrznym pancerzem, nie ma zdolności powiększania swojej objętości. Dlatego, aby możliwy był wzrost pajęczaków i skorupiaków, zewnętrzna powłoka ciała musi zostać zrzucona, a na jej miejsce pojawia się nowy oskórek. Hormony uczestniczące w procesie linienia synchronizowane są z warunkami środowiskowymi. Do głównych czynników wpływających na ich wydzielanie należą: temperatura i wilgotność oraz fotoperiodyzmfotoperiodyzm.
Bezkręgowce w trakcie wylinki, oraz w najbliższych dniach po jej zakończeniu, narażone są na ataki drapieżników, bowiem „nowy” pancerz twardnieje dopiero po kilku dniach.
Linienie kręgowców
Płazy i gady
Linieniem określa się proces okresowego zrzucania zrogowaciałych warstw oskórka w postaci płatów lub jednolitej pochewki u płazów, jaszczurek i węży. U tych zwierząt linienie regulowane jest przez hormony przysadki mózgowej, tarczycy i kory nadnerczy. Linienie związane jest ze wzrostem osobników i może zachodzić kilka razy w roku, w zależności od czynników środowiskowych, takich jak temperatura i światło.
Ptaki
Linienie występuje również u ptaków i polega na okresowej wymianie upierzenia, dlatego proces ten określany jest jako pierzenie się ptaków. Linienie kontrolowane jest przez hormony dokrewne. Pierzenie się ptaków ma charakter sezonowy, związany ze zmianami klimatycznymi. Co więcej, jest on jednym z fizjologicznych sposobów obrony ptaków przed ektopasożytamiektopasożytami, takimi jak wszoływszoły.
Pierzenie ptaków może być:
całkowite − obejmuje wszystkie rodzaje piór;
częściowe − obejmuje wszystkie rodzaje piór, z wyjątkiem lotek i sterówek.
Ssaki
Linieniem jest również zrzucanie sierści u ssaków, mogące mieć charakter całoroczny, zwłaszcza u zwierząt młodych, lub też sezonowy, gdy dotyczy np. wiosennej lub jesiennej zmiany owłosienia, w związku ze zmianami klimatycznymi. Linienie u ssaków jest związane z regulacją ciepłoty ciała oraz rozrodem. Zależy on od wpływu światła, temperatury, hormonów przysadki mózgowej, tarczycy i gruczołów płciowych (gonad).
Słownik
hormon steroidowy przeobrażenia stawonogów wytwarzany przez parzyste gruczoły protorakalne; reguluje linienie i metamorfozę owadów
hormon przeobrażenia u stawonogów wytwarzany przez ciała przyległe połączone z mózgiem przez komórki neurosekrecyjne; reguluje wzrost larwy; jego duże ilości produkowane są we wczesnym okresie rozwoju pozazarodkowego, a w dalszej ontogenezie jego poziom stopniowo maleje
proces okresowego zrzucania zewnętrznej, twardej powłoki ciała u stawonogów, zewnętrznej warstwy naskórka u płazów i gadów, także zmiana upierzenia ptaków oraz okrywy włosowej ssaków
okresowe pozbywanie się powierzchniowych warstw naskórka wraz z jego wytworami – piórami
hemimetabolia; larwa przypomina osobnika dorosłego, a narządy larwalne stopniowo, w serii kolejnych linień, przekształcają się w narządy definitywne; występuje np. u ważek i świerszczy
holometabolia; larwa różni się formą i sposobem życia od imago, czyli owada doskonałego, przechodzi przez stadium poczwarki; występuje np. u pszczół i motyli
fizjologiczna reakcja organizmu związana z okresami ciemności i światła w rytmie dobowym
narząd słuchowy owadów
pasożyty zewnętrzne
bezskrzydłe owady, prowadzące pasożytniczy tryb życia