bg‑green

Przystosowanie drapieżników do polowania

Drapieżniki mają bardzo dobry wzrok, węchsłuch, które pomagają im wytropić, dogonić i pochwycić ofiarę.

bg‑green

Stado: większe szanse na przeżycie

Najprostszym sposobem aktywnej obrony jest ucieczka. Nie zawsze kończy się powodzeniem, jak np. próba ucieczki samotnej impali  (Aepyceros melampus) przed gepardem grzywiastym (Acinonyx jubatus). Zwierzęta przebywające w stadzie mają dużo większe szanse na uniknięcie ataku i tym samym na przeżycie.

bg‑green

Sposoby obrony

R12uorXOKr8G71
Schemat. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Obrona przed drapieżnikiem
    • Elementy należące do kategorii Obrona przed drapieżnikiem
    • Nazwa kategorii: czynna
      • Elementy należące do kategorii czynna
      • Nazwa kategorii: ucieczka
      • Nazwa kategorii: walka
      • Nazwa kategorii: odstraszające głosy i pozy
      • Nazwa kategorii: wydzielanie substancji chemicznych
      • Nazwa kategorii: autotomia
      • Koniec elementów należących do kategorii czynna
    • Nazwa kategorii: bierna
      • Elementy należące do kategorii bierna
      • Nazwa kategorii: ubarwienie kryptyczne
      • Nazwa kategorii: akinezja
      • Nazwa kategorii: ubarwienie aposematyczne
      • Koniec elementów należących do kategorii bierna
      Koniec elementów należących do kategorii Obrona przed drapieżnikiem
bg‑green

Zanim nastąpi atak

R14skpNtJhmof1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
bg‑green

Inne sposoby obrony przed agresorem

RkjzX7KGjIE241
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
1
Ważne!

Potencjalne ofiary upodobniają się do groźnych zwierząt, które są atakowane przez drapieżników znacznie rzadziej. Zjawisko to nazywa się mimikrą.

Trzmielówka wielka Volucella zonaria) nie ma jadu i żądła, mechanizmów obrony czynnej, ale upodabniając się do trzmieli (Bombus) i szerszeni (Vespa), może bezpiecznie żerować wśród kwiatów.

Lancetogłów mleczny (Lampropeltis triangulum) upodabnia się do bardzo jadowitego węża – koralówki arlekin (Micrurus fulvius).

bg‑green

Mimetyzm: upodobnienie się do otoczenia

R1F2fkobCUqMr1
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
1
Ważne!
RseO8ee70VPtn1
Odmiana melanistyczna krępaka nabrzozaka (Biston betularia).
Źródło: Chiswick Chap, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dawniej krępak nabrzozak (Biston betularia) występował częściej w odmianie jasnej, która zapewniała mu kamuflaż na tle drzew pokrytych porostami. Wraz z rozwojem przemysłu i wzrostem zanieczyszczenia powietrza doszło do zmniejszenia się populacjipopulacjapopulacji porostów – ciemna odmiana krępaka zyskała zatem większe szanse na ukrycie się przed drapieżnikami. Zjawisko to zostało nazwane melanizmem przemysłowym.

bg‑green

Autotomia – fizjologiczna reakcja obronna

R1eWQjJpd2HmI1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Zapamiętaj!

Między drapieżnikiem a jego ofiarą trwa walka o przeżycie: drapieżnik musi zdobyć posiłek, ofiara – uciec. Obie strony stosują wiele sposobów, by wygrać starcie.

R10MTIiq2d4xN1
Wilki polują w watahach, starając się rozdzielić stado bizonów. Grupa zwierząt ma zawsze większe szanse na obronę przed drapieżnikami.
Źródło: MacNulty DR, Tallian A, Stahler DR, Smith DW,, Influence of Group Size on the Success of Wolves Hunting Bison. PLoS ONE 9(11): e112884., licencja: CC BY 4.0.

Słownik

akinezja
akinezja

u zwierząt oznacza całkowite znieruchomienie pod wpływem strachu, będące reakcją obrony biernej zwierzęcia

autotomia
autotomia

[z gr. gr. autós – sam, tomḗ – cięcie]; reakcja obronna występująca głównie u bezkręgowców i jaszczurek; polega na odrzuceniu części ciała w chwili zagrożenia lub w niekorzystnych warunkach; odrzucona część jest zwykle regenerowana

defensywa
defensywa

działania mające na celu obronę przed atakiem

mimetyzm
mimetyzm

[z gr. mimētḗs – naśladowca], upodobnienie się zwierząt (rzadziej roślin) barwą, deseniem, kształtem ciała lub innymi cechami do podłoża (kamuflaż, allomimetyzm) lub do innych organizmów: do roślin — fitomimetyzm, do zwierząt — zoomimetyzm

mimikra
mimikra

szczególny przypadek mimetyzmu, polegający na upodobnieniu się do innych zwierząt (modeli), które ze względu na swoją jadowitość lub trujący i odrażający smak nie są atakowane przez drapieżniki

organ Cuviera
organ Cuviera

gruczoł obronny przy płucach wodnych strzykw zawierający toksynę lub lepką wydzielinę wyrzucaną przy ataku

parotydy
parotydy

duże, wydłużone zgrubienia u niektórych płazów (m.in. ropuch, ambystom, salamander), leżące po bokach głowy lub za oczami; znajdują się w nich gruczoły jadowe

populacja
populacja

grupa osobników należąca do jednego gatunku, która występuje w danym czasie na danym terenie, mogąca się ze sobą swobodnie krzyżować, wydając na świat płodne potomstwo

wylinka
wylinka

proces zmiany naskórka lub pancerza