Położenie i ludność

R1d8J9x0KgiAl1

Ilustracja przedstawia kulę ziemską z podziałem na państwa. Widoczna jest Ameryka Południowa z zaznaczonym na zielono państwem w jej centralnej części.

Boliwia to jedyny kraj południowoamerykański niemający dostępu do morza. Jest położony w Andach, a jego powierzchnia wynosi 1 098 580 kmIndeks górny 2². Jest to piąty pod względem wielkości terytorium kraj Ameryki Południowej (28. kraj pod tym względem na świecie). Boliwia graniczy z Brazylią (linia graniczna z tym państwem ma ok. 3400 km), Peru, Chile, Paragwajem i Argentyną.

Dominującą ludnością są ludy rdzenne. Dla 80% mieszkańców Boliwii językiem ojczystym jest hiszpański, ale oprócz niego w użyciu jest 36 języków etnicznych, m.in. keczua i ajmara. Niektórzy Boliwijczycy są trójjęzyczni.

Religią dominującą jest katolicyzm, a po nim protestantyzm. Ponadto 1% ludności Boliwii praktykuje bahaizmbahaizmbahaizm.

Podział administracyjny

Boliwia podzielona jest na dziewięć departamentów, na czele których stoją prefekci:

Trochę historii

R1OWZPx3i6sEa1

Obraz przedstawia portret dojrzałego mężczyzny. Jego twarz jest pociągła, ukazana prawym półprofilem. Nos wąski, spiczasty, czoło wysokie. Mężczyzna ma bokobrody i gęste wąsy. Włosy ciemne, falujące, brwi uniesione. Mężczyzna ubrany jest w mundur ze stójką i epoletami na ramionach. Na lewej piersi przypięte trzy medale.

Tereny Boliwii są zamieszkane od około 20 tys. lat. W XV w. zostały podbite i weszły w skład państwa Inków. W XVI w. podbił je z kolei  Francisco Pizarro i włączył do nowo powstałego Wicekrólestwa Peru. W 1825 r. tereny te oderwały się od Peru i powstało samodzielne państwo, które od nazwiska przywódcy ruchu niepodległościowego – Simóna Bolívara – nazwano Boliwią. Od tego momentu Boliwia jest republiką, a głową państwa jest prezydent.

Wiek XIX to dla Boliwii okres konfliktów zbrojnych z sąsiadami, wojen domowych i kolejnych dyktatur. Z tego powodu państwo słabo się rozwijało i było politycznie niestabilne. Na początku XX w. odkryto w Boliwii złoża cyny, co pozwoliło na poprawę sytuacji ekonomicznej. Jednak wojna z Paragwajem o Chaco (1932–1935) obnażyła słabość militarną armii i spowodowała kolejne problemy gospodarcze. W czasie II wojny światowej Boliwia stała się jednym z głównych dostarczycieli cyny dla przemysłu zbrojeniowego państw walczących, co umożliwiło rozwój gospodarczy tego kraju.

Lata 1943–1964 to kolejny okres niestabilności politycznej Boliwii. Krajem wstrząsały zarówno zamachy stanu, jak i powstania zbrojne będące skutkiem tarć między organizacjami związanymi z lewicowymi lub prawicowymi odłamami armii.

Do następnych zamachów stanu doszło u progu lat 80. XX w. W tym czasie udział w handlu kokainą oraz brutalne rządy i tłamszenie opozycji doprowadziły do międzynarodowej izolacji Boliwii. W wyniku tych działań wojsko oddało władzę w 1982 r. i w Boliwii rozpoczął się powolny proces demokratyzacji. Kolejne rządy boliwijskie prowadziły liberalną politykę gospodarczą, a polityka zagraniczna była ukierunkowana na przyjazne stosunki ze Stanami Zjednoczonymi. Sytuacja ta zmieniła się w 2006 r. po dojściu do władzy Eva MoralesaEvo MoralesEva Moralesa, kandydata lewicy z ugrupowania Ruch na rzecz Socjalizmu, pierwszego przedstawiciela ludów rdzennych sprawującego urząd prezydenta. Doprowadził on do zmiany konstytucjikonstytucjakonstytucji, gdy jego partia zdobyła bezwzględną większość w boliwijskim parlamencie. Morales rządził do jesieni 2019 r., kiedy to ustąpił z powodu masowych protestów społecznych i udał się na emigrację do Meksyku.

Po ustąpieniu Moralesa tymczasową prezydent Boliwii została Jeanine Áñez Chávez popierana przez USA, Kanadę, Brazylię i Rosję. Nowe wybory prezydenckie w Boliwii miały odbyć się w maju 2020 r., a następnie we wrześniu, przeniesione wskutek pandemicznych obostrzeń. W październiku 2020 r. na prezydenta wybrano Luisa Arce, ministra gospodarki w rządzie Moralesa. Ten polityk i ekonomista jest odpowiedzialny za program gospodarczy, dzięki któremu w ostatnim piętnastoleciu znacząco zmalał odsetek Boliwijczyków żyjących w biedzie.

Kultura polityczna

Boliwia jest rozległym krajem górskim o małej gęstości zaludnienia (ok. 10 os./kmIndeks górny 2²) i słabo rozwiniętej infrastrukturze. Jeśli do tego dodać zależność gospodarki od eksportu surowców (szczególnie cyny i litu), największy w obu Amerykach odsetek ludności rdzennej i tworzenie się różnorodnych grup nacisku (rolnicy, górnicy, producenci kokainy), to są to czynniki, które mocno wpływają na sytuację polityczną Boliwii. W wyniku tego jest to państwo słabe, podatne na penetrację polityczną i gospodarczą ze strony innych krajów.

Rg7Cc46KZ3KSO

Zdjęcie przedstawia targ. W pudełkach rozłożone są różne owoce, wśród nich są jabłka, banany, winogrona, mango oraz arbuzy. Przy rozłożonych owocach siedzą trzy kobiety w różnym wieku. Mają ciemne włosy oraz ubrane są w fartuchy. Rozmawiają ze sobą.

Słownik