Przeczytaj
Pobierz przykładowe dane:
Czas jako etykieta osi wykresu
W jaki sposób zaprezentować czas pracy kilku maszyn w ciągu doby?
Załóżmy, że praca każdej z nich przebiega trzyzmianowo. Po zakończeniu produkcji następuje przerwa na prace konserwacyjne i uzupełnienie materiałów eksploatacyjnych. Przykładowe zestawienie czasu pracy maszyn zawiera plik do pobrania.
![Ilustracja przedstawia tabelę składającą się z pięciu kolumn i siedmiu wierszy. Pierwsza kolumna została zatytułowana maszyna. Druga kolumna została zatytułowana zmiana 1, wyrażona w godzinach. Trzecia kolumna została zatytułowana zmiana 2, wyrażona w godzinach. Czwarta kolumna została zatytułowana zmiana 3, wyrażona w godzinach. Czwarta kolumna została zatytułowana przerwa, wyrażona w godzinach. W kolejnych wierszach znajdują się następujące dane. W wierszu 2, maszyna 1, 8 godzin, 6 godzin, 4 godziny, 6 godzin. W wierszu 3, maszyna 2, 4 godziny, 3 godziny, 10 godzin, 7 godzin. W wierszu 4, maszyna 3, 2 godziny, 9 godzin, 7 godzin, 6 godzin. W wierszu 5, maszyna 4, 8 godzin, 4 godziny, 10 godzin, 2 godziny. W wierszu 6, maszyna 5, 7 godzin, 9 godzin, 5 godzin, 3 godziny. W wierszu 7, maszyna 6, 10 godzin, 2 godziny, 2 godziny, 10 godzin.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RBbAcvclEShF0/1677594058/149UXlK9wDskgqLYlUF8zzwyYTILA8yD.png)
Na skumulowanym wykresie słupkowym chcemy przedstawić czas pracy maszyn.
Microsoft Excel
Zaznaczmy więc dane, z których chcemy utworzyć wykres, w naszym wypadku będą to komórki z zakresu A3:E9. Następnie ze wstążki wybierzmy menu Wstawianie
i z pola Wykresy
wybierzmy interesujący nas typ wykresu. W przykładzie może być to SkumulowanySkumulowany słupkowy
.
![Ilustracja przedstawia arkusz kalkulacyjny. W menu głównym wybrano opcję wstawianie, dalej wykres. W liście rozwijanej znajdują się opcje, kolumnowy 2d, kolumnowy 3d, słupkowy 2d, słupkowy 3d. Wybrano opcję 2d. Poniżej znajduje się zaznaczona tabela, która składa się z pięciu kolumn i siedmiu wierszy. Pierwsza kolumna została zatytułowana maszyna. Druga kolumna została zatytułowana zmiana 1, wyrażona w godzinach. Trzecia kolumna została zatytułowana zmiana 2, wyrażona w godzinach. Czwarta kolumna została zatytułowana zmiana 3, wyrażona w godzinach. Czwarta kolumna została zatytułowana przerwa, wyrażona w godzinach. W kolejnych wierszach znajdują się następujące dane. W wierszu 4, w kolumnie A napisano maszyna 1, w kolumnie B 8 godzin, w kolumnie C 6 godzin, w kolumnie D 4 godziny, w kolumnie E 6 godzin. W wierszu 5, w kolumnie A napisano maszyna 2, w kolumnie B 4 godziny, w kolumnie C 3 godziny, w kolumnie D 10 godzin, w kolumnie E 7 godzin. W wierszu 6, w kolumnie A napisano maszyna 3, w kolumnie B 2 godziny, w kolumnie C 9 godzin, w kolumnie D 7 godzin, w kolumnie E 6 godzin. W wierszu 7, w kolumnie A napisano maszyna 4, w kolumnie B 8 godzin, w kolumnie C 4 godziny, w kolumnie D 10 godzin, w kolumnie E 2 godziny. W wierszu 8, w kolumnie A napisano maszyna 5, w kolumnie B 7 godzin, w kolumnie C 9 godzin, w kolumnie D 5 godzin, w kolumnie E 3 godziny. W wierszu 9, w kolumnie A napisano maszyna 6, w kolumnie B 10 godzin, w kolumnie C 2 godziny, w kolumnie D 2 godziny, w kolumnie E 10 godzin.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R2WJF5JvZ09Sr/1677594058/1pF8o0A9RUHyjOGJNZ559TUQD5DltjpS.png)
Dodajmy tytuł wykresu, np. „Praca maszyn w ciągu doby”. Tak prezentuje się automatycznie stworzony wykres:
![Ilustracja przedstawia wykres słupkowy zatytułowany, praca maszyn w ciągu doby. Na osi pionowej znajduje się sześć maszyn, od maszyna 1 do maszyna 6. Na osi poziomej pięć odcinków czasu. Pierwszy to od 00:00 do 04:48. Drugi to od 04:48 do 09:36. Trzeci to od 09:36 do 14:24. Czwarty to od 14:24 do 19:12. Piąty odcinek to od 19:12 do 00:00. Kolorami oznaczono zmiany i przerwy. Niebieski oznacza zmianę 1. Pomarańczowy oznacza zmianę 2. Szary oznacza zmianę 3. Żółty oznacza przerwę.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1QAMZ2HsOT7G/1677594058/15MhdATi4SwIrZDfUMxeuRatFzjLyvlF.png)
Na osi poziomej arkusz kalkulacyjny sam wybrał rozpiętości przedziałów, które nie są ograniczone pełnymi godzinami. Dane zawierają informacje o czasie pracy i przerwy poszczególnych maszyn w ciągu doby (24 godziny), a więc od północy (0:00) do północy (0:00) – taki sam zakres powinien zostać przedstawiony na osi poziomej.
Co możemy zrobić, aby wykres obejmował dobowy przedział czasowy i jednostka skali wynosiła 1 godzinę?
W tym celu:
Kliknijmy prawym przyciskiem myszy oś poziomą wykresu i z wyświetlonego menu podręcznego wybierzmy polecenie
Formatuj oś
.RQQY2GxaCJXSe Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.W oknie dialogowym uaktywnijmy kategorię
Opcje osi
.R11w82AV5ZGYX Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.W czterech pierwszych polach wprowadźmy odpowiednie wartości:
Minimum: 0
Maksimum: 1
Jednostka główna: 1:00
w przypadku problemów wprowadź 0,0416666666666667 – wartość ułamka stosunku 1 godziny do 24 godzin – 1 : 24 = 0,041(6)
Jednostka pomocnicza: 0:15
w przypadku problemów wprowadź 0,0104166666666667 – wartość ułamka stosunku 1 kwadransa do 24 godzin – 1 : 24 : 4 = 0,01041(6)
![Ilustracja przedstawia fragment okna dialogowego zatytułowanego formatowanie osi. Znajdują się tu dwie listy rozwijane. Pierwsza to opcje osi. Poniżej wyświetlają się cztery ikony. Pierwsza przedstawia wiadro z farbą. Druga przedstawia pięciokąt. Trzecia przedstawia kwadrat z czterema strzałkami wewnątrz i dwiema liniami, poziomą i pionową na zewnątrz. Czwarta ikona przedstawia wykres kolumnowy. Ostatnia ikona została podświetlona. Druga lista rozwijana jest zatytułowana, opcje tekstu. Otwarte są opcje osi. Poniżej napisano granice. Widoczne są dwie opcje. minimum, tu wpisano wartość 0,0. Obok polecenie, resetuj. Druga opcja, maksimum, tu wpisano wartość 1,0. Obok polecenie resetuj. Poniżej napisano jednostki. Widoczne są dwie opcje. główne, tu wpisano wartość 0,041666666. Obok polecenie, resetuj. Druga opcja, pomocnicze, tu wpisano wartość 0,01041666666. Obok polecenie resetuj.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1cjg0jB0mLOv/1677594060/2FhiZgN0x7zB6HFm0P9HHNoYsBbIoLsL.png)
Uaktywnijmy kategorię
Rozmiar i właściwości
i w poluKierunek tekstu
ustawmy obrócenie tekstu o 90 stopni.R1R13SzESNj7e Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tak prezentuje się poprawnie skonfigurowany przez nas wykres:
![Ilustracja przedstawia wykres słupkowy zatytułowany, praca maszyn w ciągu doby. Na osi pionowej znajduje się sześć maszyn, od maszyna 1 do maszyna 6. Na osi poziomej 24 jednogodzinnych odcinków czasu. Kolorami oznaczono zmiany i przerwy. Niebieski oznacza zmianę 1. Pomarańczowyoznacza zmianę 2. Szary oznacza zmianę 3. Żółty oznacza przerwę.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1GiRALRtJ76O/1677594060/1pMIH1hMPCv3ydc4OSLI4dBtqVLCLmOd.png)
LibreOffice Calc
Zaznaczmy dane, z których chcemy utworzyć w wykres. W naszym wypadku będą to komórki z zakresu A3:E9. Następnie z menu głównego wybierzmy Wstaw
i opcję Wykres...
![Ilustracja przedstawia arkusz kalkulacyjny. W menu głównym wybrano opcję wstaw, dalej wykres. Poniżej znajduje się zaznaczona tabela, która składa się z pięciu kolumn i siedmiu wierszy. Pierwsza kolumna została zatytułowana maszyna. Druga kolumna została zatytułowana zmiana 1, wyrażona w godzinach. Trzecia kolumna została zatytułowana zmiana 2, wyrażona w godzinach. Czwarta kolumna została zatytułowana zmiana 3, wyrażona w godzinach. Czwarta kolumna została zatytułowana przerwa, wyrażona w godzinach. W kolejnych wierszach znajdują się następujące dane. W wierszu 2, w kolumnie A napisano maszyna 1, w kolumnie B 8 godzin, w kolumnie C 6 godzin, w kolumnie D 4 godziny, w kolumnie E 6 godzin. W wierszu 3, w kolumnie A napisano maszyna 2, w kolumnie B 4 godziny, w kolumnie C 3 godziny, w kolumnie D 10 godzin, w kolumnie E 7 godzin. W wierszu 4, w kolumnie A napisano maszyna 3, w kolumnie B 2 godziny, w kolumnie C 9 godzin, w kolumnie D 7 godzin, w kolumnie E 6 godzin. W wierszu 5, w kolumnie A napisano maszyna 4, w kolumnie B 8 godzin, w kolumnie C 4 godziny, w kolumnie D 10 godzin, w kolumnie E 2 godziny. W wierszu 6, w kolumnie A napisano maszyna 5, w kolumnie B 7 godzin, w kolumnie C 9 godzin, w kolumnie D 5 godzin, w kolumnie E 3 godziny. W wierszu 7, w kolumnie A napisano maszyna 6, w kolumnie B 10 godzin, w kolumnie C 2 godziny, w kolumnie D 2 godziny, w kolumnie E 10 godzin.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RKopUKyC0LJak/1677594060/1zth4VTFl9izWdxZL5v43cxhpweFHWCs.png)
W wyświetlonym oknie wybierzmy interesujący nas typ wykresu. W przykładzie może być to SkumulowanySkumulowany słupkowy
.
![Ilustracja przedstawia okno dialogowe zatytułowanie kreator wykresu. Po lewej stronie napisano, Kroki. 1. Typ wykresu. 2. Zakres danych. 3.Seria danych. 4. Elementy wykresu. Wybrano opcję 1. Typ wykresu. Po prawej otwarta zakładka wybierz typ wykresu. Dostępne są opcje, kolumnowy, słupkowy, kołowy, obszarowy, liniowy, punktowy (XY), dymkowy, siatkowy, giełdowy, kolumnowo‑liniowy. Zaznaczono opcję słupkowy. Obok umieszczono 3 ilustracje. Pierwsza przedstawia poziome wąskie prostokąty o różnych długościach. Druga przedstawia poziome szerokie prostokąty o różnych długościach podzielonych na trzy sekcje. Trzecia przedstawia poziome szerokie prostokąty o jednakowej długości podzielonych na trzy sekcje. Dwie ostatnie ilustracje podpisano skumulowany. Wybrano drugą ilustrację. Poniżej znajduje się opcja wygląd 3D z możliwością zaznaczenia. Opcja nie została zaznaczona. Obok znajduje się poszarzona lista rozwijana. Poniżej znajdują się poszarzone opcje, figura, słupek, walec, stożek, ostrosłup. U dołu okna znajdują się przyciski, pomoc, wstecz, dalej, zakończ, anuluj.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1ebNHlZfsmyV/1689530889/1JcnGbBgFx6OwGBkmM0KWKVSaMVddHDc.png)
Przejdźmy do kolejnego kroku – Elementy wykresu. Dodajmy tytuł wykresu, np. „Praca maszyn w ciągu doby”, a legendę wyświetlmy na dole wykresu.
![Ilustracja przedstawia okno dialogowe zatytułowanie kreator wykresu. Po lewej stronie napisano, Kroki. 1. Typ wykresu. 2. Zakres danych. 3.Seria danych. 4. Elementy wykresu. Wybrano opcję 4. Elementy wykresu. Po prawej otwarta zakładka wybierz tytuły, legendę i ustawienia siatki. Poniżej napisano, tytuł. Obok pole dialogowe z napisem, praca maszyn w ciągu doby. Dalej, podtytuł, obok puste pole dialogowe. Oś X, , obok puste pole dialogowe. Oś Y, obok puste pole dialogowe. Oś Z, poszarzony napis, obok puste pole dialogowe. Poniżej napisano wyświetl siatki oraz opcje oś X, oś Y i oś Z, każda z możliwością zaznaczenia. Zaznaczono opcję Oś Y. Po prawej stronie okna napisano, wyświetl legendę, z możliwością zaznaczenia. Opcja została zaznaczona. Poniżej znajdują się 4 opcje z możliwością zaznaczenia. Są to, lewo. prawo, góra, dół. Zaznaczono opcję dół. U dołu okna znajdują się przyciski, pomoc, wstecz, dalej, zakończ, anuluj. Podświetlono przycisk, zakończ.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R13icO1WwM8C6/1689530890/VHWQRvgtsJdzyioXOHtjI6w9oYjal2m0.png)
Tak prezentuje się automatycznie stworzony wykres:
![Ilustracja przedstawia wykres słupkowy zatytułowany, praca maszyn w ciągu doby. Na osi pionowej znajduje się sześć maszyn, od maszyna 1 do maszyna 6. Na osi poziomej pięć odcinków czasu. Pierwszy to od 00:00 do 04:48. Drugi to od 04:48 do 09:36. Trzeci to od 09:36 do 14:24. Czwarty to od 14:24 do 19:12. Piąty odcinek to od 19:12 do 00:00. Kolorami oznaczono zmiany i przerwy. Niebieski oznacza zmianę 1. Pomarańczowy oznacza zmianę 2. Żółty oznacza zmianę 3. Zielony oznacza przerwę.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Qtndtbtd0t4/1677594062/xvCV72q4lpprjqHER0LGSBebuYXtu5Nc.png)
Na osi poziomej arkusz kalkulacyjny sam wybrał rozpiętości przedziałów, które nie są ograniczone pełnymi godzinami. Dane zawierają informacje o czasie pracy i przerwy poszczególnych maszyn w ciągu doby (24 godziny), a więc od północy (0:00) do północy (0:00) – taki sam zakres powinien zostać przedstawiony na osi poziomej.
W naszym przykładzie problem stanowi skala osi poziomej, a także umieszczone na niej przedziały czasowe. Co możemy zrobić, aby wykres obejmował dobowy przedział czasowy i jednostka skali wynosiła 1 godzinę?
W tym celu:
Kliknijmy prawym przyciskiem myszy oś poziomą wykresu i z wyświetlonego menu podręcznego wybierzmy polecenie
Formatuj oś...
R17LhQO2k6GSo Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.W wyświetlonym oknie wybierzmy zakładkę
Skala
.RKVaPd1PmubxA Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.Przy wszystkich czterech wartościach odznaczmy automatyczne tworzenie skali wykresu. Następnie w polach wprowadźmy odpowiednie wartości:
Maksimum: 24:00:00
Przedział gł.: 01:00:00
Minimum: 00:00:00
w przypadku problemów wprowadź 0,0416666666666667 – wartość ułamka stosunku 1 godziny do 24 godzin – 1 : 24 = 0,041(6)
Licznik odstępu bocznego: 00:15:00
w przypadku problemów wprowadź 0,0104166666666667 – wartość ułamka stosunku 1 kwadransa do 24 godzin – 1 : 24 : 4 = 0,01041(6)
![Ilustracja przedstawia okno dialogowe zatytułowane oś Y. Znajdują się tu następujące zakładki, skala, pozycjonowanie, linia, etykieta, numery, czcionka, efekty czcionki. Otwarto zakładkę skala. Znajduje się tu napis, skala, Dalej dwie opcje z możliwością zaznaczenia. Pierwszą opcją jest kolejność odwrócona. Druga opcja to skala logarytmiczna. Obie opcje są niezaznaczone. Poniżej znajdują się cztery kolejne opcje. Pierwszą jest minimum, obok znajduje się okno dialogowe z wpisaną wartością, 00:00:00 oraz opcja automatycznie z możliwością zaznaczenia. Drugą opcją jest maksimum, obok znajduje się okno dialogowe z wpisaną wartością, 24:00:00. Trzecią opcją jest przedział główny, obok znajduje się okno dialogowe z wpisaną wartością, 01:00:00. Czwartą opcją jest licznik odstępu pobocznego, obok znajduje się okno dialogowe z wpisaną wartością, 00:15:00. We wszystkich 4 przypadkach opcja automatycznie nie jest zaznaczona. U dołu okna znajdują się przyciski, pomoc, resetuj, ok i anuluj. Zaznaczono przycisk OK.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RqK1hP6coHoil/1677594062/jpvk1wNFz2UN7n7uc5kiNjsrsJmaqnZu.png)
Przejdźmy do zakładki
Etykieta
i w poluOrientacja tekstu
ustawmy obrócenie tekstu o 90 stopni.R9gDokxEpq2PA Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tak prezentuje się poprawnie skonfigurowany przez nas wykres:
![Ilustracja przedstawia wykres słupkowy zatytułowany, praca maszyn w ciągu doby. Na osi pionowej znajduje się sześć maszyn, od maszyna 1 do maszyna 6. Na osi poziomej 24 jednogodzinnych odcinków czasu. Kolorami oznaczono zmiany i przerwy. Niebieski oznacza zmianę 1. Pomarańczowy oznacza zmianę 2. Żółty oznacza zmianę 3. Zielony oznacza przerwę.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1BOzBIsqLPQk/1677594063/2UkP3Y4G2EX9tNKiNToQuHF34iydOa8e.png)
Słownik
przedstawia wartość względną, jaką każda z serii danych stanowi w odniesieniu do całości