Współczesne problemy społeczne, dotyczące postawpostawapostaw wobec innych ludzi, nie wiążą się jedynie ze stereotypowym myśleniem, ale także z uprzedzeniami społecznymi – negatywnymi odczuciami wywołanymi często strachem i niewiedzą. Problemy te są przedmiotem badań psychologii społecznej, obejmujących np. postawy Polaków wobec Niemców i Niemców wobec Polaków, Palestyńczyków wobec Żydów i Żydów wobec Palestyńczyków czy mężczyzn wobec kobiet i odwrotnie. Celem ich jest m.in. wyjaśnienie, dlaczego ludzie tworzą sztuczne bariery między sobą. Obecnie w nauce popularny jest pogląd, że uprzedzenia są postawami, które można traktować jako pewnego rodzaju stan psychiczny lub właściwość psychiczną, będącą predylekcją do charakterystycznego sposobu postępowania wobec innych ludzi lub grup społecznychIndeks górny 1¹1Indeks górny 1¹.

Rda9BdlX2Oc9x

Fotografia przedstawiająca młodą kobietę zasłaniającą rękoma uszy. Postać ma owalną twarz, długie, proste włosy, wyraziste brwi, duże oczy, prosty nos, duże usta, liczne piegi na twarzy. Na przedramionach ma małe tatuaże. Ubrana jest w bluzkę.

Amerykański psycholog Elliot Aronson przedstawił cztery koncepcje wyjaśniające powstawanie uprzedzeń:

Skalę uprzedzeń obrazuje „piramida nienawiści” zaproponowana w latach 50. przez Gordona Allporta. Na najniższym stopniu piramidy znajdują się najmniej szkodliwe zachowania, a na najwyższym – najbardziej szkodliwe.

R1JM3rBj1nZuQ

Ilustracja przedstawiająca piramidę podzieloną na pięć części. Jej podstawę stanowi część o nazwie negatywne komentarze . Stopień wyżej znajduje się unikanie. Środkową część stanowi dyskryminacja. Wyżej od niej stoją ataki fizyczne. Na szczycie piramidy znajduje się eksterminacja.

Negatywne komentarze – jest to jedna z częściej stosowanych form prezentowania zachowań. Są umieszczane najczęściej w internecie (media społecznościowe, komentarze do różnych treści). Pozornie mało szkodliwe, potrafią wywołać u osoby wobec której są kierowane problemy natury psychologicznej, takie jak spadek poczucia własnej wartości, depresję, nadmierny stres, smutek, zniechęcenie, poczucie zaszczucia. 
Unikanie – najczęściej stosowana forma, jeśli dana osoba nie chce konfrontować swoich poglądów. Wówczas szuka towarzystwa ludzi o podobnych poglądach, a unika przedstawicieli innych narodowości, kultur, ras czy o innych zapatrywaniach. Może to być zachowanie podejmowane zarówno przez osoby mające uprzedzenia, jak i osoby, wobec których żywi się uprzedzenia.
Dyskryminacja – gorsze traktowanie osób postrzeganych jako inne.
Ataki fizyczne – jest to już bardzo niebezpieczne zachowanie. Akty przemocy skierowane są na osoby, będące członkami „innych” grup czy społeczności. Do ataków najczęściej dochodzi bez żadnej konkretnej przyczyny.
Eksterminacja – jej celem jest całkowite pozbycie się jakiejś grupy, której dana osoba/grupa nie znosi czy się jej boi. Przykładem jest eksterminacja Żydów w okresie II wojny światowej.

Uprzedzenia to negatywny stosunek do kogoś lub czegoś, dlatego ranią innych. Z tego powodu należy je rozpoznawać i wyzbywać się ich. Można też przeciwdziałać uprzedzeniom m.in. przez:

• współpracę z przedstawicielami innych ras, nacji, grup;

• wychowywanie w duchu tolerancji, akceptacji innych;

• terapię psychologiczną (w przypadku osób, u których uprzedzenia wpisane są w codzienne funkcjonowanie).

Najczęstsze postaci uprzedzeń to:

• rasizmrasizmrasizm, w tym rasizm ukryty (oficjalnie dana osoba deklaruje tolerancję dla innych ras, ale w rzeczywistości ma poglądy rasistowskie lub nieświadomie zachowuje się w sposób rasistowski);

• antysemityzmantysemityzmantysemityzm;

• ksenofobiaksenofobiaksenofobia;

• etnocentryzm (akceptacja osób podobnych kulturowo, odrzucenie przedstawicieli innych kultur);

• nacjonalizm, a szczególnie jego odmiana – szowinizmszowinizmszowinizm;

• fanatyzm (zaślepienie przyjętymi poglądami, niezdolność do zmiany zdania, wrogość wobec myślących inaczej).

Słownik