Przeczytaj
W okresie rozwoju zarodkowego układ nerwowy formuje się z listka zarodkowego – ektodermy, której komórki tworzą cewkę nerwową.
![Grafika przedstawia okrągły przekrój przez rozwijający się zarodek. W samym jego środku zaznaczona została pomarańczowa przestrzeń - prajelito. Jest ono otoczone żółtą warstwą komórek - endodermą. Endodermę otacza cieńsza warstwa komórek zaznaczona kolorem ciemnopomarańczowym - jest to mezoderma. W górnej części zarodka komórki mezodermy tworzą strukturę o owalnym przekroju - strunę grzbietową. Ciemnopomarańczową mezodermę otacza niebieska warstwa komórek - ektoderma. W szczytowej (grzbietowej) części zarodka komórki ektodermy są pogrubiałe i tworzą dwa uwypuklenia, czyli fałdy nerwowe oraz płytkę nerwową pomiędzy nimi. Obok grafiki przedstawiony jest schemat ukazujący proces tworzenia się cewki nerwowej. Fałdy nerwowe zbliżają się do siebie, a płytka nerwowa znajdująca się pomiędzy nimi tworzy wpuklenie, które następnie zamyka się tworząc rynienkę nerwową. Warstwa komórek ektodermy znajdujących się nad rynienką tworzy grzebienie nerwowe biegnące wzdłuż jej boków.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RxfKIhU2VmtB2/1645090599/1rYrvdiZaKYTNMBoMYBOaYOE69hSP2MY.png)
W czwartym tygodniu rozwoju zarodka przednia część cewki nerwowej rozszerza się, tworząc pęcherzyki pierwotne. W toku dalszego rozwoju dają one początek strukturom mózgowia.
![Ilustracja przedstawia kolejne stadia rozwoju pęcherzyków, z których formuje się mózgowie. Z pojedynczego pęcherzyka powstają trzy, połączone ze sobą, pęcherzyki pierwotne - to przodomózgowie (po lewej stronie), śródmózgowie (w środku), tyłomózgowie (po prawej stronie). W stadium pęcherzyków wtórnych pęcherzyk pierwotny po lewej stronie, czyli przodomózgowie, częściowo dzieli się na dwa pęcherzyki wtórne, pęcherzyk środkowy (śródmózgowie) pozostaje w formie niezmienionej, a pęcherzyk pierwotny po prawej stronie, czyli tyłomózgowie również częściowo dzieli się na dwa pęcherzyki wtórne. Z pęcherzyków wtórnych przodomózgowia powstają w późniejszym czasie kresomózgowie (między innymi półkule mózgowe oraz I i II komora boczna) oraz międzymózgowie (czyli wzgórze, podwzgórze oraz III komora). Z pęcherzyka wtórnego śródmózgowia powstaje później wodociąg mózgu. Z pęcherzyków wtórnych tyłomózgowia powstaje tyłomózgowie wtórne, czyli most i móżdzek oraz rdzeniomózgowie, czyli rdzeń przedłużony i komora IV.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rcg3nGavlii2P/1645090600/UfyU1EgZADUZdgWmHfVTwnjl4ER6PRuC.png)
W późniejszym rozwoju zarodkowym, a następnie płodowym organizmu, pięć pęcherzyków mózgowia dalej się rozwija. Kresomózgowie tworzy dwie półkule mózgowe, których powierzchnia do czwartego miesiąca życia płodowego jest gładka, niepofałdowana. Międzymózgowie rozwija się w podwzgórze i wzgórze, tyłomózgowie wtórne przekształca się w most mózgu i móżdżek, a rdzeniomózgowie daje początek rdzeniowi przedłużonemu.
Mózgowie
Mózgowie obejmuje trzy główne części: mózg, pień mózgu i móżdżek.
- Nazwa kategorii: Mózgowie
- Nazwa kategorii: mózg
- Nazwa kategorii: kresomózgowie
- Nazwa kategorii: międzymózgowie
- Nazwa kategorii: wzgórze
- Nazwa kategorii: podwzgórze
- Nazwa kategorii: przysadka mózgowa Koniec elementów należących do kategorii podwzgórze
- Nazwa kategorii: nadwzgórze
- Nazwa kategorii: szyszynka Koniec elementów należących do kategorii nadwzgórze
- Nazwa kategorii: pień mózgu
- Nazwa kategorii: śródmózgowie
- Nazwa kategorii: most
- Nazwa kategorii: rdzeń przedłużony Koniec elementów należących do kategorii pień mózgu
- Nazwa kategorii: móżdżek Koniec elementów należących do kategorii Mózgowie
- Elementy należące do kategorii Mózgowie
- Elementy należące do kategorii mózg
- Elementy należące do kategorii międzymózgowie
- Elementy należące do kategorii podwzgórze
- Elementy należące do kategorii nadwzgórze
- Elementy należące do kategorii pień mózgu
-
Mózgowie
-
mózg
-
kresomózgowie
-
międzymózgowie
-
wzgórze
-
podwzgórze
-
przysadka mózgowa
-
-
nadwzgórze
-
szyszynka
-
-
-
-
pień mózgu
-
śródmózgowie
-
most
-
rdzeń przedłużony
-
-
móżdżek
-
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1O00ZSS7KuA1/1645090605/1iNz9d8T1xNN0e4JDrIDZdl9u1tnJH6M.png)
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D21HYvNzG
Układ komorowy mózgu
Wewnątrz mózgowia znajdują się cztery przestrzenie zwane komorami mózgu. Łącząc się ze sobą, tworzą układ komorowy mózgu, w którym krąży płyn mózgowo‑rdzeniowypłyn mózgowo‑rdzeniowy.
![Ilustracja przedstawia komory występujące w mózgowiu. Bezpośrednio powyżej rdzenia kręgowego leży komora IV, nad nią jest wodociąg mózgu, następnie komora III, nad nim mieści się otwór między komorowy. Po lewej stronie otworu jest komora I, a po prawej komora II - to komory boczne.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RsAkrSKSCuW6y/1645090612/fPKqfDeoO5ovnNU2tQAMTDOAhDuuvfkF.png)
W obszarze międzymózgowia znajduje się komora III.
Przez śródmózgowie przechodzi kanał zwany wodociągiem mózgu, który łączy komorę III z komorą IV.
Przez rdzeń przedłużony biegnie komora IV.
Słownik
pojedyncza, długa wypustka komórki nerwowej przewodząca impuls od ciała komórki do efektora lub kolejnej komórki nerwowej
część komórki nerwowej otoczona błoną komórkową, zawierająca cytoplazmę, na terenie której występują jądro komórkowe, mitochondria, aparat Golgiego, ziarnistości rRNA, mikrotubule
największe spoidło mózgu, zbudowane z włókien nerwowych, łączących korę obu półkul mózgowych
wypustki (aksony) komórek nerwowych w mózgowiu położone wewnętrznie w stosunku do istoty szarej, natomiast w rdzeniu kręgowym odwrotnie
skupienia ciał komórek nerwowych w mózgowiu tworzące korę mózgową; w rdzeniu kręgowym ułożone są wewnątrz, istota szara na przekroju rdzenia przypomina kształtem literę H
komórka nerwowa stanowiąca podstawową jednostkę strukturalną i czynnościową układu nerwowego
przesącz składników osocza krwi, który chroni, odżywia i amortyzuje mózgowie oraz rdzeń kręgowy
struktura anatomiczna znajdująca się pomiędzy półkulami móżdżka