Ćwiczenia

W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:

Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.

Polska polityka zagraniczna po 1989 r.

Rozwój relacji euroatlantyckich przez zbliżenie polityczne z USA

Polska dyplomacja zwykła przywiązywać dużą wagę do stosunków ze Stanami Zjednoczonymi. W pierwszym okresie po odzyskaniu suwerenności wzajemne relacje obu państw były zdominowane przez kwestie współpracy politycznej i ekonomicznej (związanej z redukcją polskiego zadłużenia). Następnie podstawowe znaczenie miały kwestie bezpieczeństwa i starania Polski o przyjęcie do NATO. Od 1994 r. Polska uczestniczy w Partnerstwie dla Pokoju – programie współpracy Sojuszu Północnoatlantyckiego z krajami postkomunistycznymi. W 1999 r. stała się zaś pełnoprawnym członkiem NATO – znalazła się w pierwszej grupie państw (obok Czech i Węgier) przystępujących do tej organizacji po zakończeniu zimnej wojny.

R1XcDOFnC2M5H1

Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę o śniadej skórze. Mężczyzna ma owalną twarz, bujną szpakowatą brodę i wąsy. Ma także gęste, czarne brwi i włosy. Mówi coś, gestykuluje. Ubrany jest w garnitur i koszulę.

Rząd Leszka Millera wsparł politykę USA po zamachu terrorystycznym 11 września 2001 r. włącznie z operacją wojskową w Afganistanie w 2001 r., a następnie interwencją w Iraku w 2003 r. przeciwko prezydentowi Saddamowi Husajnowi. W 2005 r. minister spraw zagranicznych Adam Daniel Rotfeld uznał nasz kraj za sprawdzonego sojusznika USA. Jednym z kluczowych problemów polskiej polityki zagranicznej było postrzeganie Polski jako głównego w Europie (obok Wielkiej Brytanii) sojusznika USA. W 2006 r. minister spraw zagranicznych Anna Fotyga sformułowała nawet zasadę partnerstwa strategicznego Polski i USA. Relacje te uległy zmianie po wyborach w Polsce (2007 r.) i USA (2008 r.): po nieratyfikowaniu przez Polskę umowy o rozmieszczeniu tarczy antyrakietowej na jej terytorium, a także po ogłoszeniu przez Prezydenta USA Baracka Obamę 17 września 2009 r. rezygnacji z ulokowania tej tarczy w naszym kraju. Na tę sytuację miała też wpływ ogólna reorientacja polityki amerykańskiej.

Niezależnie od zmian politycznych stosunki polsko‑amerykańskie były w latach 1989‑2010 zaawansowane. Oba państwa współpracowały w kwestiach politycznych oraz wojskowych. Każdy z kolejnych prezydentów USA – George Bush, Bill Clinton, George W. Bush i Barack Obama – składał oficjalną wizytę w Warszawie. Kwestia rozłożenia akcentów we wzajemnych kontaktach między Polską a USA, NATO i UE oraz Rosją stanowiła jeden z wektorów wyznaczających kierunek polskiej polityki zagranicznej.

Współpraca regionalna z krajami nadbałtyckimi i środkowoeuropejskimi

Od 1989 r. Polska angażowała się również w pogłębione relacje z innymi krajami regionu. W 1991 r. doszło do spotkania polskiego prezydenta Lecha Wałęsy z Prezydentem Czechosłowacji Vaclavem Havlem oraz Premierem Węgier Józefem Antallem, podczas którego zainicjowano nową formułę współpracy – Trójkąt Wyszehradzki – po rozpadzie Czechosłowacji funkcjonującą jako Grupa Wyszehradzka (V4). Inicjatywa ta stała się platformą wymiany doświadczeń oraz działań integracyjnych – przed przystąpieniem wszystkich tych państw do Unii Europejskiej. Polska – wraz z Czechami, Słowacją i Węgrami podejmowała jednocześnie działania na rzecz bezpieczeństwa energetycznego regionu oraz rozbudowy infrastruktury drogowej.

W 1991 r. Polska przystąpiła do forum współpracy państw regionu, określanego jako Inicjatywa Środkowoeuropejska. Stanowiła ona płaszczyznę współdziałania Włoch, Austrii oraz kilku krajów postkomunistycznych. W 1992 r. Polska zaangażowała się także w działalność innej organizacji regionalnej – Rady Państw Morza Bałtyckiego. Wraz z takimi państwami, jak Niemcy, Szwecja, Dania, Finlandia czy Litwa realizowała w jej ramach rozmaite projekty związane m.in. z ochroną środowiska, energetyką i kulturą. Polskie władze poszukiwały wreszcie możliwości współdziałania w ramach tzw. Międzymorza – krajów znajdujących się między Bałtykiem a Adriatykiem.

Uregulowanie stosunków ze Stolicą Apostolską

R1SPf706hbdV2

Zdjęcie przedstawia siedzącego przy stole Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Mężczyzna podpisuje dokumenty. Za jego plecami stoi biskup, dwie kobiety i trzech mężczyzn.

Konkordat ze Stolicą Apostolską – a więc umowa prawna normująca stosunki Kościół – państwo i ustalająca zakres kompetencji w sprawach interesujących obie strony – został podpisany w 1993 r. i ratyfikowany przez polską stronę w 1998 r.

Rozwój kontaktów z krajami Azji

R1JsrxMpZidCh

Ilustracja przedstawia drogę prowadzącą przez pustynię. Stoją na niej wraki samochodów osobowych, czołgów i innych pojazdów wojskowych.

W konsekwencji wojen w Zatoce Perskiej w 1990 i 1991 r. oraz sankcji nałożonych na Irak nastąpiło osłabienie kontaktów z krajami arabskimi. Polska nawiązała natomiast dobre stosunki handlowe z Republiką Korei, Tajwanem, Malezją, Japonią, ale długo nie podejmowano współpracy z Chińską Republiką Ludową.

Udział w światowej współpracy gospodarczej i działalność w organizacjach międzynarodowych

Polska przystąpiła do Światowej Organizacji Handlu (WTO)WTOŚwiatowej Organizacji Handlu (WTO) i podjęła starania o szybkie przyjęcie do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)OECDOrganizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) – członkiem tej ostatniej organizacji została w 1996 r. Utrzymuje również dobre stosunki z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i Bankiem Światowym. Ważną płaszczyzną współpracy międzynarodowej jest kwestia ochrony środowiska, a szczególnie ograniczenia emitowania gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla.

Słownik