Przeczytaj
Ruchem obrotowym nazywamy obrót Ziemi wokół własnej osi. Obrót ten następuje z zachodu na wschód. Pełen ruch obrotowy trwa 24 godziny, czyli czas między górowaniami Słońca nad danym południkiem (doba słonecznadoba słoneczna). Czas jednego obrotu względem gwiazd wynosi 23 godziny 56 minut i 4,1 sekundy, czyli dobę gwiazdowądobę gwiazdową.
W związku z ruchem obrotowym prędkość liniowa na równiku wynosi 1 667 km/h, zmniejszając się w kierunku biegunów, gdzie wynosi 0. Zatem prędkość kątowa naszej planety wynosi około 360° w czasie 24 h, czyli około 15° w czasie 1 godziny i 1° w ciągu 4 minut.
Czy wiesz, że prędkość ruchu obrotowego Ziemi nie jest stała? Ulega ona wahaniom zarówno rocznym, jak i krótkookresowym. Ruch ten jest zmienny, przy czym przeważa jego zwalnianie.
Następstwa ruch obrotowego
występowanie dnia i nocy,
występowanie rachuby czasu,
pozorny ruch Słońca po sklepieniu niebieskim,
spłaszczenie Ziemi przy biegunach,
zmniejszenie siły ciężkości na równiku,
siła Coriolisa,
wirowanie mas powietrza.
Ze względu na ruch obrotowy na Ziemi zauważamy występowanie zjawiska dnia i nocy, co pozwala na określenie rachuby czasu. Ruch obrotowy kuli ziemskiej wpływa na pozorny ruch gwiazd po sklepieniu niebieskim, który występuje ze wschodu na zachód.
W związku z ruchem obrotowym występuje spłaszczenie Ziemi przy biegunach, które uformowało się kilka miliardów lat temu, kiedy materia budująca Ziemię była plastyczna.
Jednym z pierwszych dowodów na występowanie ruchu obrotowego było wahadło. W 1851 r. astrofizyk Jean Bernard Léon Foucault powiesił długie, sześćdziesięciometrowe i ciężkie wahadło na kopule paryskiego Panteonu. W ciągu doby wahadło to zmieniło swoje położenie zgodnie z ruchem wskazówek zegara, zakreślając rozetę. Jak później wykazały badania, ruch wahadła jest równy jednemu obrotowi wyłącznie na biegunach, a na równiku wahadło Foucaulta się nie obraca.
Ruch wirowy Ziemi przyczynia się do występowania siły Coriolisa, czyli pozornej siły, która oddziałuje na ciała poruszające się w ruchu. W zależności od półkuli, powoduje odchylenie ciał w lewo na półkuli południowej, a w prawo na północnej. Siła ta najbardziej oddziałuje w okolicy kół podbiegunowych, zmniejszając się w kierunku równika. Na równiku siła Coriolisa nie występuje.
Słownik
okres między dwoma górowaniami punktu równonocy wiosennej
okres między kolejnymi górowaniami Słońca, trwający 24 godziny