Problem badawczy: Czy tlenek kwasowy będzie reagował z wodnym roztworem wodorotlenku tworząc sól?

Hipoteza: Tlenek kwasowy będzie reagował z wodnym roztworem wodorotlenku tworząc sól.

Sprzęt i odczynniki:

• probówki, szklana rurka, mała łyżeczka, pipeta;

• odczynniki: wodny roztwór wodorotlenku sodu, gazowy tlenek węgla(IV), suchy lódsuchy lódsuchy lód, alkoholowy roztwór fenoloftaleiny.

Wykonanie:

1. Umieść w probówce 2 ${\mathrm{cm}}^3$ roztworu wodorotlenku sodu oraz dodaj dwie krople alkoholowego roztworu fenoloftaleiny.

2. Za pomocą szklanej rurki wdmuchuj tlenek węgla(IV) lub za pomocą łyżeczki dodawaj małymi porcjami drobny suchy lód.

3. Obserwuj zawartość probówki.

Schemat doświadczenia:

RjoKXVxTmYNAo

Ilustracja przedstawia probówkę, w której znajduje się wodny roztwór wodorotlenku sodu. Nad probówką znajduje się strzałka skierowana do jej wnętrza opisana: dwutlenek węgla ${\mathrm{C}\mathrm{O}}_2$, obok znajduje się strzałka w prawo. Po prawej stronie jest probówka wypełniona białym osadem, podpis: ${\mathrm{N}\mathrm{a}}_2{\mathrm{C}\mathrm{O}}_3+{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$.

Równania reakcji:

Zapis cząsteczkowy równania reakcji:

Zapis jonowy równania reakcji:zapis jonowy pełnyZapis jonowy równania reakcji:

Zapis jonowy skrócony:zapis jonowy skróconyZapis jonowy skrócony:

Przy zapisie równań reakcji jonowych należy pamiętać, że tlenki nie dysocjujądysocjacjadysocjują na jony.

Obserwacje:

Po dodaniu gazowego tlenku węgla(IV) do roztworu wodorotlenku sodu, który zawiera fenoloftaleinę, następuje zmiana intensywności barwy roztworu.

Wnioski:

Tlenek reaguje z wodorotlenkiem. Powstaje sól – węglan sodu oraz woda.

Podsumowanie:

Zmiana intensywności barwy roztworu jest związana z tym, że wodny roztwór powstałej soli – węglanu sodu – ma odczyn zasadowy, a więc nie dochodzi do odbarwienia, za to wartość $\mathrm{pH}$ ulega obniżeniu w stosunku do wartości wyjściowej.

Tę reakcję można także zauważyć obserwując butelkę, w której znajduje się roztwór wodorotlenku sodu. Gdy na zewnętrznych jej ściankach znajdują się niewielkie ilości wodorotlenku sodu, reaguje on z tlenkiem węgla(IV) z powietrza. Wówczas na ściance można zauważyć biały nalot pochodzący od stałego węglanu sodu (po odparowaniu wody).

Problem badawczy: Czy tlenek amfoteryczny będzie reagował z wodnym roztworem wodorotlenku tworząc związek typu soli?

Hipoteza: Tlenek amfoteryczny będzie reagował z wodnym roztworem wodorotlenku tworząc związek typu soli.

Sprzęt i odczynniki:

• probówki, mała łyżeczka, pipeta;

• substancje: wodny roztwór wodorotlenku sodu, tlenek glinu.

Wykonanie:

1. Umieść w probówce 2 ${\mathrm{cm}}^3$ roztworu wodorotlenku sodu.

2. Za pomocą łyżeczki dodawaj małymi porcjami tlenek glinu.

3. Obserwuj zawartość probówki.

Schemat doświadczenia:

ROIm2Yuk3bMRl

Ilustracja przedstawia probówkę, w której znajduje się wodny roztwór wodorotlenku sodu. Nad probówką znajduje się strzałka skierowana do jej wnętrza opisana: tlenek glinu(III) ${\mathrm{A}\mathrm{l}}_2{\mathrm{O}}_3$, obok znajduje się strzałka w prawo. Po prawej stronie jest probówka wypełniona białym osadem, podpis: $\mathrm{N}\mathrm{a}\left[\mathrm{A}\mathrm{l}(\mathrm{O}\mathrm{H}{)}_4\right]$.

Równania reakcji:

Zapis cząsteczkowy równania reakcji:

Zapis jonowy równania reakcji:

Zapis jonowy skrócony:

Oczywiście zapis równań reakcji, w których powstaje heksahydroksoglinian sodu, jest jak najbardziej poprawny i równoznaczny z powyższym.

Obserwacje:

Po dodaniu do wodorotlenku sodu stałego tlenku glinu, tlenek roztworzył się.

Wnioski:

Powstał związek kompleksowy – tetrahydroksoglinian sodu – związek typu soli.

Podsumowanie:

Doświadczenie to wykazało, że wodne roztwory wodorotlenków reagują z tlenkami amfoterycznymi, w wyniku czego nie powstaje sól i woda, a jedynie sól jako związek kompleksowy.