Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Piramida płci i wieku ludności

Graficznym zobrazowaniem struktury płci i wieku społeczeństwa jest piramida ludności. Na osi pionowej przedstawia się poszczególne roczniki lub grupy wiekowe, a na osi poziomej – liczbę ludności (w formie bezwzględnej lub jej udziały procentowe). Lewa strona wykresu przedstawia z reguły strukturę wieku mężczyzn, a prawa – kobiet. Bardzo często innymi kolorami zaznacza się także nadwyżkę liczby kobiet nad liczbą mężczyzn lub nadwyżkę liczb mężczyzn nad liczbą kobiet w poszczególnych rocznikach (lub grupach wiekowych). Każda piramida składa się z:

  • podstawypodstawa piramidy ludnościpodstawy, która obrazuje strukturę płci i wieku roczników najmłodszych,

  • wierzchołkawierzchołek piramidy ludnościwierzchołka, który obrazuje strukturę płci i wieku roczników najstarszych,

  • boków (ramion), które mogą być wklęsłe, wypukłe lub przyjmować inne nieregularne kształty.

Często także stawia się dwie granice wiekowe: 20 (lub 15) oraz 65 (lub 60), żeby rozróżnić odsetki populacji w trzech ekonomicznych grupach wiekowych.

Rx4BxVeDUQghI
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
Opracowanie własne na podstawie danych: https://www.populationpyramid.net/.
Polecenie 1

Przeanalizuj, jak zmieniał się kształt piramidy płci i wieku ludności świata na przestrzeni lat oraz jak – według prognoz – będzie ona wyglądała pod koniec XXI w. Zapisz wnioski dotyczące podstaw i wierzchołków tych piramid.

RHMDrxYJLqHqK
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Korzystając z wcześniej zdobytej wiedzy, wyjaśnij, dlaczego w młodszych grupach wiekowych odnotowuje się przewagę mężczyzn, a w starszych grupach wiekowych – przewagę kobiet.

RZ5tq72qBDltz
(Uzupełnij).
1

Typy demograficzne społeczeństw

Wyróżnia się trzy typy demograficzne społeczeństw: progresywne (młode), stacjonarne (dojrzałe, zastojowe) oraz regresywne (stare). Każdy z nich charakteryzuje się innymi proporcjami grup wiekowych.

Społeczeństwa młode charakteryzują się zdecydowaną przewagą ludności w wieku przedprodukcyjnym i niewielkim odsetkiem ludności w wieku poprodukcyjnym. Piramida płci i wieku przyjmuje wówczas kształt trójkąta równoramiennego (ewentualne z wklęsłymi lub nieznacznie wypukłymi bokami).

Społeczeństwa dojrzałe charakteryzują się bardziej zbliżonymi do siebie odsetkami ludności w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym oraz dominacją ludności w wieku produkcyjnym. Piramida płci i wieku przyjmuje wówczas kształt dzwonu zwężającego się ku górze.

Społeczeństwa stare charakteryzują się zdecydowaną przewagą ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym oraz małym odsetkiem ludności w wieku przedprodukcyjnym. Piramida płci i wieku przyjmuje wówczas kształt dzwonu zwężonego w dolnej części.

Słownik

niż demograficzny
niż demograficzny

okres, w którym urodziło się procentowo mniej dzieci niż w innych latach; też: dzieci urodzone w tym okresie (sjp.pwn.pl)

podstawa piramidy ludności
podstawa piramidy ludności

dolna część piramidy ludności charakteryzująca strukturę roczników najmłodszych

wierzchołek piramidy ludności
wierzchołek piramidy ludności

górna część piramidy ludności charakteryzująca strukturę roczników najstarszych

wyż demograficzny
wyż demograficzny

okres, w którym urodziło się procentowo więcej dzieci niż w innych latach; też: dzieci urodzone w tym okresie (sjp.pwn.pl)