Funkcja jest szczególnym przypadkiem funkcji homograficznej , gdzie i . Jej wykresem jest hiperbola, czyli krzywa składająca się z dwóch gałęzi zbliżających się do osi układu współrzędnych. Dla i jest również wzorem opisującym proporcjonalność odwrotnąproporcjonalność odwrotnaproporcjonalność odwrotną.
Wykres i własności wykresu funkcji
Aby narysować wykres funkcji
rysujemy najpierw wykres funkcji:
a następnie część wykresu, która znajduje się poniżej osi odbijamy symetrycznie względem osi odbicie symetryczne względem osi Xodbijamy symetrycznie względem osi . Część wykresu znajdująca się powyżej osi pozostaje bez zmian.
Przykład 1
Narysujemy wykres funkcji .
Rozwiązanie
Krok 1. Rysujemy wykres funkcji . Składa się on z dwóch gałęzi, narysowanych czerwoną linią.
R279ymwchoNA2
Krok 2. Następnie część wykresu, która znajduje się poniżej osi odbijamy symetrycznie względem osi . Część wykresu znajdująca się powyżej osi pozostaje bez zmian – niebieska przerywana linia
R10mOL9KdGXcU
Opiszemy teraz własności tej funkcji i podamy równania asymptot jej wykresu:
a) ;
b) ;
c) funkcja nie posiada miejsc zerowych;
d) funkcja jest rosnąca w przedziale:
e) funkcja jest malejąca w przedziale:
f) asymptota pozioma: , asymptota pionowa:
Wykres i własności funkcji
Aby naszkicować wykres funkcji
rysujemy najpierw wykres funkcji
następnie przesuwamy wykres o wektor , a potem część wykresu, która znajduje się poniżej osi odbijamy symetrycznie względem osi . Część wykresu znajdującą się powyżej lub na osi pozostawiamy bez zmian.
Przykład 2
Narysujemy wykres funkcji .
Rozwiązanie
Krok 1. Najpierw rysujemy wykres funkcji – zielona linia.
Krok 2. Następnie przesuwamy wykres funkcji o wektor i otrzymujemy wykres funkcji – czerwona linia.
Krok 3. Następnie część wykresu funkcji , która znajduje się poniżej osi , odbijamy symetrycznie względem osi . Część wykresu znajdująca się powyżej osi pozostaje bez zmian – niebieska linia.
R1Y0hakr7XIGt
Poniżej przedstawiony jest tylko efekt końcowy.
REn1DElFx1Xy2
Przykład 3
Narysujemy wykres funkcji i opiszemy jej własności.
Rozwiązanie
Krok 1. Najpierw rysujemy wykres funkcji – zielona linia.
Krok 2. Następnie przesuwamy wykres funkcji o wektor i otrzymujemy wykres funkcji – czerwona linia.
Krok 3. Następnie, część wykresu funkcji , która znajduje się poniżej osi , odbijamy symetrycznie względem osi . Część wykresu znajdująca się powyżej osi pozostaje bez zmian – niebieska linia.
R1XaMJK5uYgsT
Poniżej przedstawiony jest tylko efekt końcowy.
RfCeOr5AstWHV
Opiszemy teraz własności tej funkcji i podamy równania asymptot jej wykresu:
a) ;
b) ;
c) ;
d) funkcja jest rosnąca w przedziałach:
e) funkcja jest malejąca w przedziale:
f) asymptota pozioma: , asymptota pionowa:
bg‑azure
Ważne!
Jeśli wykres funkcji, którą odbijamy, posiada asymptoty – to je również odbijamy.
Przykład 4
Narysujemy wykres funkcji i omówimy jej własności.
Rozwiązanie
Krok 1. Przekształcamy wzór funkcji do postaci kanonicznej
Krok 2. Rysujemy wykres funkcji – zielona linia
Krok 3. Następnie przesuwamy wykres funkcji o wektor i otrzymujemy wykres funkcji – czerwona linia
Krok 4. Następnie część wykresu, która znajduje się poniżej osi , odbijamy symetrycznie względem osi . Część wykresu znajdująca się powyżej osi pozostaje bez zmian – niebieska przerywana linia
R1EL0bRDB44bO
Poniżej przedstawiony jest tylko efekt końcowy.
R1R2QCJc7YLx9
Opiszemy teraz własności tej funkcji i podamy równania asymptot jej wykresu:
a) ;
b) ;
c) ;
d) funkcja jest rosnąca w przedziałach:
e) funkcja jest malejąca w przedziale:
f) asymptota pozioma: , asymptota pionowa:
Słownik
proporcjonalność odwrotna
proporcjonalność odwrotna
zależność między dwiema zmieniającymi się wielkościami i , w której iloczyn tych wielkości jest stały i różny od zera
odbicie symetryczne względem osi X
odbicie symetryczne względem osi X
przekształcenie, w którym współrzędna obrazu punktu pozostaje bez zmian, a współrzędna zmienia się na liczbę przeciwną