Postępowanie administracyjne

Działalność prowadzona przez organy administracyjne polega na praktycznej realizacji zadań państwa, głównie w formie wydawania aktów administracyjnych. Najczęściej stosowanym aktem administracyjnym jest decyzja administracyjna. Postępowanie administracyjne to proces rozstrzygania przez organy administracyjne konkretnych spraw z zakresu prawa administracyjnego oraz podejmowanie decyzji zgodnych z jego normami w określonym trybie i z zachowaniem wymaganej prawem formy.

RRJfhdfgsSEnA

Wzór decyzji. Zawartość dokumentu. Lewy, górny róg: załącznik numer 4, miejsce na pieczęć nagłówkową inspektora pracy, numer rejestru (miejsce do uzupełnienia). Górna część, środek: wzór. Prawy, górny róg: załącznik numer 12.07, miejsce na wstawienie nazwy miejscowości i daty. Środek strony, dwie trzecie wysokości strony: decyzja. Poniżej zapisany tekst: Na podstawie artykułu 105 paragraf 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dziennik Ustaw z 2000 roku numer 98, pozycja 1071, z późniejszymi zmianami) i artykułu 92 b ustęp 1/92c w związku z artykułem 93 ustęp 3 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym (Dziennik Ustaw z 2007 roku numer 125, pozycja 874, z późniejszymi zmianami) postanawiam umorzyć postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia kary pieniężnej po przeprowadzeniu czynności kontrolnych udokumentowanych protokołem kontroli z dnia (miejsce do uzupełnienia) roku numer rejestru (miejsce do uzupełnienia). Uzasadnienie. Poniżej miejsce na podpis i pieczęć inspektora pracy. Pod nim Pouczenie: Od decyzji stronie przysługuje prawo wniesienia odwołania do Kręgowego Inspektora Pracy w (miejsce do uzupełnienia) adres (miejsce do uzupełnienia). Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od daty jej doręczenia, za pośrednictwem inspektora pracy, który wydał decyzję (artykuł 129 paragraf 1 i paragraf 2 Kodeksu postępowania administracyjnego). Na dole strony napis: 12.07 – Decyzja inspektora pracy o umorzeniu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej.

Odwołania od decyzji administracyjnych

Zwyczajnym środkiem odwoławczym w postępowaniu administracyjnym jest odwołanie od decyzji administracyjnej. Od decyzji wydanej w I instancji przysługuje odwołanie tylko do jednej instancji. Nie wymaga ono szczegółowego uzasadnienia - wystarczy, że z jego treści wynika, że strona nie jest zadowolona z rozstrzygnięcia. Odwołanie wnosi się do właściwego organu za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od jej doręczenia lub ogłoszenia (w przypadku, gdy została ogłoszona ustnie). Przed upływem tego terminu decyzja nie podlega wykonaniu. Strona może także w tym czasie zrzec się prawa do wniesienia odwołania. Doręczenie organowi administracji publicznej oświadczenia o takiej rezygnacji przez ostatnią ze stron postępowania powoduje, że decyzja staje się w tym momencie ostateczna. Jeśli jednak strona w wyznaczonym terminie wniesie odwołanie, nastąpi wstrzymanie wykonania decyzji administracyjnej (z wyjątkiem sytuacji, gdy decyzji tej został nadany rygor natychmiastowej wykonalności lub gdy podlega ona natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy). Czasem zdarza się także, że organ, który wydał decyzję, sam uznaje, że odwołanie jest zasadne - wtedy może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni wcześniejszą. Organ odwoławczy (nadrzędny) nie może jednak wydać swojej decyzji wbrew zakazowi reformationis in peiuszakaz reformationis in peiusreformationis in peius. Do czasu wydania ostatecznej decyzji strona ma możliwość cofnięcia swojego odwołania.

Nadzwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym

Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje także możliwość weryfikacji decyzji ostatecznych.

Wznowienie postępowania

Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony. Oznacza ono, że sprawa zakończona ostateczną decyzją administracyjną (czyli taką, od której nie przysługuje odwołanie w normalnym trybie instancji), zostaje skierowana do ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia. Organem właściwym w takiej sprawie jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji. Jednak w sytuacji, gdy przyczyną wznowienia postępowania jest działalność tego organu, sprawa zostaje skierowana do innego organu, wyznaczonego przez organ wyższego stopnia.

Uchylenie decyzji lub jej zmiana

Jeśli na mocy decyzji ostatecznej żadna ze stron nie nabyła prawa, decyzja taka może zostać w każdym momencie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Z kolei decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia - jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

Stwierdzenie nieważności decyzji

Zdarzają się sytuacje, gdy organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji. Dzieje się tak w przypadku, gdy decyzja:

• została wydana z naruszeniem przepisów prawa;

• została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;

• dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;

• została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie;

• była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;

• w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;

• zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

Stwierdzenie nieważności ma formę decyzji, którą podejmuje organ wyższego stopnia na żądanie strony lub z urzędu.

Sądowa kontrola postępowania administracyjnego

Kontrola postępowania administracyjnego sprawowana jest przez:

• wojewódzkie sądy administracyjne (I instancja) - rozpoznają wszystkie sprawy sądowo‑administracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego;

• Naczelny Sąd Administracyjny (II instancja) - rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych.

Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg, m.in. na ostateczne decyzje administracyjne.

Skarga kasacyjna w postępowaniu sądowo‑administracyjnym

Od wyroku lub postanowienia kończącego sprawę wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny można się odwołać, wnosząc do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną.

Podstawą do wniesienia skargi kasacyjnej może być:

• naruszenie prawa materialnegoprawo materialneprawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

• naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny może:

• oddalić skargę kasacyjną;

• uchylić orzeczenie wojewódzkiego sądu administracyjnego:

  a) odrzucić skargę skierowaną do tego sądu;

  b) umorzyć postępowanie przed tym sądem;

  c) przekazać temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania;

  d) rozpoznać skierowaną do tego sądu skargę.

• umorzyć postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Postępowanie cywilne

Postępowanie cywilne to działania mające na celu skonkretyzowanie i przymusową realizację norm prawnych w sprawach cywilnych. Przepisy regulujące postępowanie cywilne zebrane są głównie w Kodeksie postępowania cywilnego. Postępowanie cywilne nie ma jednolitego charakteru.

Sąd, który rozpoznaje i rozstrzyga sprawę oraz dokonuje czynności w trakcie postępowania, jest określony przez Kodeks postępowania cywilnego zgodnie z właściwością rzeczową, miejscową i funkcjonalną. Rozstrzygnięcie sądu mogą mieć różną formę (najczęściej jest nią wyrok). Prawomocne orzeczenie sądu wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, ale także inne sądy, organy państwowe i organy administracji publicznej. Prawomocny wyrok to res iudicatares iudicatares iudicata w odniesieniu do tego, co stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, i tylko między tymi samymi stronami.

Cywilne postępowanie odwoławcze

Zgodnie z konstytucyjną zasadą instancyjności postępowania, musi ono przebiegać co najmniej dwuetapowo. Realizacją tej zasady jest możliwość odwołania się od wyroku sądu I instancji do sądu II instancji.

Apelacja w postępowaniu cywilnym

Apelacja w postępowaniu cywilnym jest podstawowym środkiem odwoławczym i służy zaskarżaniu orzeczeń sądu I instancji. Jej celem jest zmiana lub uchylenie zaskarżonego orzeczenia. Wniesienie apelacji powoduje z jednej strony przeniesienie sporu do sądu wyższej instancji, a z drugiej wstrzymanie uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia. Apelacja wniesiona od orzeczenia sądu I instancji może być niepełna (łac. sine beneficio novorum) lub pełna (łac. cum beneficio novorum).

Apelację może wnieść strona, interwenient ubocznyinterwencja ubocznainterwenient uboczny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, właściwa organizacja pozarządowa, inspektor pracy. Apelację można oprzeć na wszystkich zarzutach, które według składającego wpłynęły bezpośrednio lub pośrednio na niekorzystne dla niego rozstrzygnięcie sądu I instancji. Dotyczy to w szczególności:

• zarzutów naruszenia prawa materialnego;

• zarzutów naruszenia prawa procesowego;

• zarzutów faktycznych;

• owych faktów i dowodów;

• zarzutów nierozpoznania istoty sprawy.

Apelacja powinna zawierać wniosek o uchylenie wyroku lub jego zmianę w całości lub w określonej części. W sprawach o roszczeniaroszczenieroszczenia majątkowe apelacja powinna zawierać wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia.

Rozstrzygając apelację, sąd II instancji może:

• oddalić apelację;

• zmienić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy;

• uchylić zaskarżony wyrok, znieść postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazać sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

• uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić pozew;

• uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie;

• uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.

Słownik