Przeczytaj
Na skandynawskich fiordach
Zdobycie przez Niemcy państw skandynawskich miałoby olbrzymie znaczenie dla dalszych losów wojny. Opanowanie Danii umożliwiłoby III Rzeszy kontrolę nad ważnymi cieśninami łączącymi Morze Bałtyckie z Morzem Północnym. Z kolei niezamarzający zimą norweski port Narwik odgrywał kluczową rolę w eksporcie szwedzkiej stali, niezbędnej dla skutecznego prowadzenia działań wojennych na szeroką skalę. Brytyjska flota (Royal Navy)(Royal Navy) podjęła zatem starania, aby odciąć Niemców od tego strategicznego surowca i uniemożliwić im swobodny dostęp do norweskich portów. Hitler wykorzystał jednak działania Brytyjczyków jako pretekst do planowanego od dawna uderzenia na Danię i Norwegię. Niemcy zaatakowały Danię i Norwegię 9 kwietnia 1940 roku.
Dania skapitulowała zaledwie po kilkunastu godzinach. Norwegowie bronili się dwa miesiące, chociaż już 9 kwietnia wojska desantowe i spadochronowe III Rzeszy opanowały Oslo oraz najważniejsze porty i lotniska w kraju. Wojska norweskie, wspierane przez armie koalicji antyhitlerowskiej – Brytyjczyków, Francuzów oraz polską Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko‑Bohusza – wycofały się na północ i tam skutecznie powstrzymywały ataki WehrmachtuWehrmachtu. Sprzymierzonym udało się pod koniec maja 1940 r. odbić z rąk Niemców Narwik, ale niekorzystny rozwój sytuacji na zachodzie skłonił Brytyjczyków, Francuzów i Polaków do ewakuacji. Osamotniona Norwegia skapitulowała 10 czerwca 1940 r. i, podobnie jak wcześniej Dania, znalazła się pod niemiecką okupacją. Rząd Norwegii wraz z królem Haakonem VII przeniósł się do Londynu, a władzę w kraju przejął kolaborant Vidkun Quisling. Dzięki sukcesowi w Skandynawii Niemcy zyskali dogodne bazy do działań na Atlantyku przeciwko Royal Navy oraz zabezpieczyli sobie dostawy rudy żelaza. Ten sukces kosztował jednak niemiecką flotę utratę nowoczesnego ciężkiego krążownika i dziesięciu niszczycieli.
Słownik
rodzaj głębokiej zatoki, mocno wcinającej się w głąb lądu, często rozgałęzionej, z charakterystycznymi stromymi brzegami, powstałej przez zalanie żłobów i dolin polodowcowych; charakterystyczny element krajobrazu Norwegii
(niem., broń powietrzna) lotnicze siły zbrojne Niemiec powstałe w 1935 r. pod dowództwem Hermanna Göringa
(ang., Królewskie Siły Powietrzne) siły lotnicze Wielkiej Brytanii powstałe w 1918 r.
(ang., Królewska Marynarka Wojenna) marynarka wojenna Wielkiej Brytanii, najstarsza zorganizowana siła zbrojna Zjednoczonego Królestwa; od 1692 r. aż do początków II wojny światowej była największą i najpotężniejszą flotą wojenną świata
(niem., siła zbrojna) całość sił zbrojnych III Rzeszy
(z łac. collaborans, D. collaborantis – współpracujący, od collaborare – współpracować) osoba współpracująca z nieprzyjacielem albo zaborcą; kolaboracja pierwotnie dotyczyła każdej współpracy (ogólnie), a negatywne zabarwienie uzyskała w czasie II wojny światowej
Słowa kluczowe
II wojna światowa, Dunkierka, Narwik, wojna błyskawiczna, przebieg II wojny światowej
Bibliografia
P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Londyn 1992
Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.
J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.