Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Założenia myśli narodowej

Najważniejszym pojęciem w myśli narodowej jest naródnaródnaród jako najdoskonalsza forma życia zbiorowego. Naród ma wspólną historię, tradycję, język, kulturę, obyczaje, często też religię. Połączony jest więzią, której podstawą jest przynależność jednostki właśnie do danego narodu.

RFDBkBvpNyg40
Mapa Europy z zaznaczonymi językami, którymi posługuje się większość ludności na danym terenie (podpisy według standardu ISO 639). Zastanów się, czy granice języków wszędzie pokrywają się z granicami państw. Do czego może prowadzić takie zjawisko?
Źródło: Urion Argador, licencja: CC BY-SA 2.5.

Naród może istnieć bez państwapaństwopaństwa, ale państwo jest potrzebne, aby naród rozwijał się prawidłowo i zabezpieczał swoje interesy. Państwo w myśli narodowej ma służyć narodowi.

Jednym z podstawowych założeń nacjonalizmu jest zasada, że poszczególne narody mają własne interesy, które są sprzeczne z interesami innych narodów i czymś normalnym jest ich rywalizacja, ponieważ nie można znaleźć konsensusu w realizacji ich interesów. Walka między narodami jest więc normalnym procesem dziejowym.

Prawa i wolności obywatelskie są w nacjonalizmie ważne, choć także podporządkowane interesom narodu. Szczególne miejsce zajmuje własność prywatna, choć i tutaj dobro nacji jest najważniejsze: gospodarowanie na swoim sprzyja stabilizacji i rozwojowi rodziny, a to poprawia kondycję narodu.

Dla istnienia narodu ważne jest to, co łączy jego członków, a nie co ich dzieli. Z tego powodu w przypadku konfliktów lub sprzeczności interesów grup będących częścią nacji należy poszukiwać rozwiązań prowadzących do dobra wspólnego całego narodu. Jednostki i grupy interesu powinny się wspierać w imię dobra narodu. Poczucie więzi narodowej jest bardzo ważne.

Każdy członek narodu powinien też aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym, a także jak najlepiej wykonywać swoje obowiązki. To są podstawy demokracji w ujęciu nacjonalistów.

Cała władza w państwie powinna spoczywać w rękach przedstawicieli danego narodu. Natomiast członkowie mniejszości narodowych i etnicznych, utożsamiający się z interesami innych narodów, powinni być obywatelami drugiej kategorii. Poszanowanie ich odrębności jest istotne, ale tylko w zakresie niezagrażającym interesom narodu i w taki sposób, aby ich przedstawiciele „wtapiali się” we wspólnotę danego kraju. Swoje struktury mogą rozwijać najwyżej na poziomie lokalnym i najlepiej tylko dla potrzeb kulturalnych.

Do przedstawicieli nacjonalizmu zalicza się: Charlesa Maurrasa, Giuseppe Mazziniego, Teodora Herzla oraz Romana DmowskiegoRoman DmowskiRomana Dmowskiego.

Słownik

anarchizm
anarchizm

(z stgr. anarchos – bez władcy); pogląd zakładający całkowite zniesienie przymusu i wyzysku społecznego na rzecz wolności i równości społecznej

etatyzm
etatyzm

pogląd zakładający podporządkowanie interesów społeczeństwa interesom państwa; oznacza też ingerencję państwa w różne dziedziny życia: społeczną, gospodarczą, kulturalną itp.

naród
naród

wspólnota ludzi charakteryzująca się wspólnym językiem, kulturą, historią, czasem religią, pochodzeniem etnicznym i poczuciem przynależności do danej społeczności

państwo
państwo

podmiot prawa międzynarodowego; forma organizacji społeczeństwa, charakteryzująca się posiadaniem terytorium, stałej ludności i suwerenną władzą, zdolnością nawiązywania stosunków dyplomatycznych i uznaniem międzynarodowym

Charles de Gaulle
Charles de Gaulle

(1870–1970); francuski polityk, wojskowy, mąż stanu, Prezydent Francji w latach 1959–1969, twórca konstytucji ustanawiającej półprezydencki system rządów

Roman Dmowski
Roman Dmowski

(1864–1939); polski polityk, mąż stanu, współzałożyciel Narodowej Demokracji

Józef Piłsudski
Józef Piłsudski

(1867–1935); polski polityk, wojskowy, mąż stanu, naczelnik państwa (1918–1922), Pierwszy Marszałek Polski (1920); przywódca obozu sanacji po przewrocie majowym