Przeczytaj
Tlenek węgla()
Tlenek węgla(), inaczej nazywany dwutlenkiem węgla, w temperaturze pokojowej i pod ciśnieniem atmosferycznym jest bezbarwnym, bezwonnym gazem. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dlatego stosuje się go do produkcji napojów gazowanych. Pęcherzyki gazu, występujące w napojach gazowanych, to właśnie tlenek węgla(). Ponadto gaz ten jest cięższy od powietrza.
Natomiast w temperaturze i pod ciśnieniem atmosferycznym, tlenek
węgla() to białe ciało stałe – suchy lódsuchy lód. Suchy lód w temperaturze pokojowej ulega sublimacjisublimacji – czyli przejściu ze stanu stałego w stan gazowy.
Problem badawczy: Czy tlenek węgla() podtrzymuje palenie?
Hipoteza: Tlenek węgla() powoduje zgaszenie palącego się łuczywa.
Sprzęt i odczynniki:
kolba stożkowa, łuczywo, palnik gazowy;
gazowy tlenek węgla().
Instrukcja wykonania:
Kolbę stożkową wypełnij tlenkiem węgla().
W kolbie stożkowej, wypełnionej tlenkiem węgla(), umieść płonące łuczywo.
Obserwuj zmiany.
Schemat doświadczenia:
Obserwacje:
Po włożeniu płonącego łuczywa do kolby wypełnionej tlenkiem węgla(), łuczywko natychmiast zgasło.
Podsumowanie:
Tlenek węgla() nie podtrzymuje palenia - gasi ogień (postawiona hipoteza jest prawidłowa). Dzięki tej właściwości, tlenek węgla() jest wykorzystywany jako środek gaśniczy (gaśnice śniegowe).
Magnez
Magnez jest srebrzystobiałym metalem, który na powietrzu pokrywa się warstewką tlenku. To jeden z najczęściej spotykanych pierwiastków w przyrodzie w postaci związanej, czyli związków.
W powietrzu spala się jaskrawobiałym płomieniem, reagując z tlenem i azotem zawartym w powietrzu.
Jeżeli magnez spala się w powietrzu, to czy będzie się spalał w tlenku węgla()?
Spalanie magnezu w tlenku węgla()
Problem badawczy: Czy magnez możemy spalić w tlenku węgla()?
Hipoteza: Magnez spala się w tlenku węgla().
Sprzęt i odczynniki:
łyżka do spalania, palnik gazowy, łopatka, rękawice;
dwa pasujące do siebie kawałki suchego lodu (stały tlenek węgla()), magnez.
Wykonanie:
W jednym kawałku suchego lodu zrób wgłębienie.
We wgłębieniu suchego lodu umieść magnez, a następnie go podpal.
Przykryj suchy lód z palącym się magnezem drugim kawałkiem suchego lodu, tak aby uniknąć dostępu powietrza.
Obserwuj zmiany.
Obserwacje:
Po przykryciu płonącego magnezu drugim kawałkiem suchego lodu, obserwuje się intensywny, jaskrawobiały płomień. Powstał biały proszek wraz z czarnymi fragmentami.
Wnioski:
Magnez spala się w obecności tlenku węgla() (postawiona hipoteza jest poprawna). Powstały biały proszek to tlenek magnezu, a czarny to węgiel.
Równania reakcji:
Magnez to pierwiastek bardzo aktywny chemicznie. Dlatego jest w stanie reagować z tlenem znajdującym się w tlenku węgla(), co skutkuje wydzieleniem stałego węgla oraz energii. W reakcji tej powstaje tlenek magnezu (magnez wiąże się z tlenem z tlenku węgla()) oraz węgiel.
Magnez gwałtownie reaguje z tlenkiem węgla(). Wynika z tego, że do gaszenia magnezu nie można stosować gaśnic zawierających tlenek węgla(). Użycie takiej gaśnicy, zamiast ugasić ogień, spowodowałoby jego spotęgowanie.
Słownik
przejście substancji ze stanu stałego w stan gazowy, z pominięciem stanu ciekłego
tlenek węgla() w stanie stałym (w temperaturze i pod ciśnieniem atmosferycznym)
proces fizykochemiczny, którego podstawą jest przebiegająca z dużą szybkością reakcja redoks, polegająca na gwałtownym łączeniu się substancji spalanej (paliwa) z utleniaczem, której towarzyszy wydzielanie się dużej ilości energii i zazwyczaj płomień
Bibliografia
Jelińska‑Kazimierczuk M., Megiel E., Teraz matura. Chemia. Vademecum, Warszawa .
Jones L., Atkins P., Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa .
Litwin M., Styska–Wlazło Sz., Szymońska J., To jest chemia . Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony, Warszawa .