Dana jest funkcja . Element zbioru przyporządkowany przez funkcję elementowi zbioru nazywamy wartością funkcji dla argumentu zbioru i oznaczamy .
Zgodnie z powyższą definicją symbole i mają różne znaczenia. Pierwszy symbol oznacza samą funkcję, czyli przyporządkowanie elementom zbioru elementów zbioru . Drugi symbol oznacza wartość funkcji dla argumentu (wartość funkcji w punkciewartość funkcji w punkciewartość funkcji w punkcie). Jest więc elementem zbioru .
Wiemy, że funkcję można opisywać na kilka sposobów. Poniższe przykłady pokażą w jaki sposób wyznaczamy wartość funkcji dla danego argumentu .
Przykład 1
Funkcja przedstawiona jest za pomocą opisu słownego.
Funkcja każdej liczbie rzeczywistej , takiej, że przyporządkowuje liczbę przeciwną do jej odwrotności.
Wyznaczymy wartość tej funkcji dla każdego z argumentów: .
Rozwiązanie:
Korzystając z opisu słownego wyznaczymy wzór tej funkcji.
Obliczamy wartość funkcji dla każdego z wybranych argumentów.
Przykład 2
Funkcja opisana jest za pomocą grafu.
R1E7H7wH3V7Xo
Na ilustracji przedstawiony jest graf w postaci dwóch pionowo ustawionych elips reprezentujących dwa zbiory liczbowe: lewa elipsa X, prawa Y. Graf ilustruje przyporządkowanie elementów ze zbioru X do elementów ze zbioru Y w taki sposób, że każdy element z X ma przyporządkowany dokładnie jeden element z Y i odwrotnie, każdemu elementowi ze zbioru Y odpowiada dokładnie jeden element ze zbioru X. Przyporządkowanie reprezentują strzałki biegnące od elementów z X do elementów z Y i tworzy następujące pary liczb: .
Jaka jest wartość funkcji dla argumentu odpowiednio: , , , ?
Rozwiązanie:
RY3lzv6WDy8YM
Na ilustracji przedstawiony jest graf w postaci dwóch pionowo ustawionych elips reprezentujących dwa zbiory liczbowe: lewa elipsa X, prawa Y. Graf ilustruje przyporządkowanie elementów ze zbioru X do elementów ze zbioru Y w taki sposób, że każdy element z X ma przyporządkowany dokładnie jeden element z Y i odwrotnie, każdemu elementowi ze zbioru Y odpowiada dokładnie jeden element ze zbioru X. Przyporządkowanie reprezentują strzałki biegnące od elementów z X do elementów z Y i tworzy następujące pary liczb: . Kolorem wyróżniono elementy z treści zadania, czyli wybrane liczby ze zbioru Y. Są to: .
Wartość funkcji dla odpowiedniego argumentu odczytujemy w prawej części grafu.
Przykład 3
Funkcja opisana jest za pomocą wykresu.
REdsjA6lRXnzb
Na ilustracji przedstawiony jest układ współrzędnych z poziomą osią X od minus sześciu do sześciu oraz pionową osią Y od minus czterech do pięciu. Na płaszczyźnie narysowano wykres funkcji będący częściowo ukośną półprostą, a częściowo łamaną. Zaznaczono także pięć punktów od A do E, które należą do wykresu funkcji. Kształt wykresu. Od minus nieskończoności do minus trzech wykres przyjmuje postać ukośnej półprostej przebiegającej w drugiej i trzeciej ćwiartce, przecinający oś X w punkcie . Początek półprostej znajduje się w punkcie . Dalej wykres przyjmuje postać łamanej, którea przebiega przez trzecią, czwartą i pierwszą ćwiartkę i ma następujące wierzchołki: , , , , , . Wyróżnione punkty należące do wykresu to kolejno: .
Odczytaj z wykresu wartości, jakie funkcja przyjmuje w danych punktach.
Rozwiązanie:
R1JIf2Yt05ZFE
Na ilustracji przedstawiony jest układ współrzędnych z poziomą osią X od minus sześciu do sześciu oraz pionową osią Y od minus czterech do pięciu. Na płaszczyźnie narysowano wykres funkcji będący częściowo ukośną półprostą, a częściowo łamaną. Zaznaczono także pięć punktów od A do E, które należą do wykresu funkcji. Kształt wykresu. Od minus nieskończoności do minus trzech wykres przyjmuje postać ukośnej półprostej przebiegającej w drugiej i trzeciej ćwiartce, przecinający oś X w punkcie . Początek półprostej znajduje się w punkcie . Dalej wykres przyjmuje postać łamanej, którea przebiega przez trzecią, czwartą i pierwszą ćwiartkę i ma następujące wierzchołki: , , , , , . Wyróżnione punkty należące do wykresu to kolejno: . Tutaj punkty od A do E zrzutowane są na oś Y za pomocą poziomych linii przerywanych. Wartości zaznaczone na pionowej osi to: .
Wartości funkcji odczytujemy na osi . Z każdego punktu, zaznaczonego na wykresie, rysujemy linię przerywaną, równolegle do osi , do przecięcia z osią .
Dla punktu –
Dla punktu –
Dla punktu –
Dla punktu –
Dla punktu –
Przykład 4
Funkcja opisana jest za pomocą tabelki.
Odczytaj z tabelki wartości funkcji dla następujących argumentów:
, , , , , , .
Rozwiązanie:
Tabelka funkcji zbudowana jest w ten sposób, że w pierwszym wierszu tabelki są umieszczone argumenty funkcji , a w drugim wierszu odpowiadające im wartości funkcji.
Wartość funkcji dla danego argumentu umieszczona jest w tej samej kolumnie co ten argument.
Przykład 5
Funkcja opisana jest za pomocą wzoru:
, gdzie .
Oblicz wartość funkcji dla argumentu odpowiednio:.
Rozwiązanie:
Aby obliczyć wartość funkcji dla danego argumentu , należy podstawić do wzoru opisującego funkcję wartość argumentu i obliczyć wartość powstałego wyrażenia arytmetycznego.
Przykład 6
Funkcja opisana jest za pomocą zbioru par uporządkowanych.
, , , , ,
Wskaż wartość funkcji dla argumentów odpowiednio: , , , , .
Rozwiązanie:
Wiemy, że para uporządkowana jest postaci .
Oznacza to, że poprzednikiem jest liczba należąca do dziedziny funkcji, a następnikiem odpowiadająca jej wartość funkcji.
Słownik
wartość funkcji w punkcie
wartość funkcji w punkcie
dana jest funkcja ; element zbioru przyporządkowany przez funkcję elementowi zbioru nazywamy wartością funkcji dla argumentu zbioru i oznaczamy