Utwór Testament mój powstał na przełomie 1839 i 1840 roku, kiedy Juliusz Słowacki przebywał w Paryżu. Uważa się, że towarzyszące poecie melancholia i smutek były związane z jego nieudanym życiem osobistym oraz złym stanem zdrowia. Słowacki od najmłodszych lat zmagał się z gruźlicą, która ówcześnie należała do najgroźniejszych chorób. Dojrzały okres twórczości wieszcza naznaczony był również piętnem upadku powstania listopadowego i konsekwencjami społeczno‑politycznymi tego wydarzenia. Wszystko to stało się tłem utworu utrzymanego w gatunku testamentu poetyckiegotestament poetyckitestamentu poetyckiego.

R1BDXc06spdK8

Obraz przedstawia pokład statku. Są na nim zgromadzeni licznie ludzie. Na środku pokładu stoi trumna. Jest obłożona wieloma wieńcami kwiatów. Wokół trumny pełnią wartę marynarze. Wokół nich widać także kobiety i mężczyzn.

Utwory stylizowane na testament zawierają najczęściej pożegnanie artysty ze światem oraz wyrażają jego uczucia i życzenia skierowane do współczesnych i potomnych. Gatunek ten był szczególnie popularny w średniowieczu, ale powracał także w kolejnych epokach. W literaturze polskiej jednym z pierwszych tego typu utworów jest renesansowe Żegnanie się ze światem Mikołaja Reja. Do testamentów należą także utwory realizujące motyw exegi monumentumexegi monumentumexegi monumentum (Horacjańskie „wybudowałem pomnik”).

RMriTZuPixTIJ1

Zdjęcie przedstawia pomnik na cmentarzu. Pomnik zrobiony jest z krzyża górującego nad wezgłowiem grobu. Poniżej krzyża widoczna jest płaskorzeźba przedstawiająca lewy profil Juliusza Słowackiego. Nagrobek składa się z szeregu leżących na sobie głazów wyrzeźbionych w kamieniu. W nogach pomnika widnieje napis: Pomnik odnowiony staraniem Komisyi Opieki nad Grobami Polskimi w Paryżu 1804.

Testament mój Juliusza Słowackiego to rozrachunek ze światem utrzymany w romantycznym stylu. Osobisty ton wiersza – podkreślony już w tytule zaimkiem „mój” – sprawia, że wyraża on myśli czy postulaty, które można uznać za „ostatnią wolę”. Mimo że tytuł wiersza budzi jednoznaczne skojarzenie, utwór wykracza poza ramy testamentu i ukazuje skomplikowany obraz poety, jego myślenia o sobie, świecie i poezji.

Juliusz Słowacki zmarł 3 kwietnia 1849 roku – dziesięć lat po napisaniu poetyckiego testamentu. Został pochowany na paryskim cmentarzu MontmartremontmarteMontmartre. W XX wieku powstała idea sprowadzenia prochów poety do Polski. Pomysł ten zrealizowano w roku 1927. Trumna z prochami poety po przybyciu do kraju płynęła statkiem w górę Wisły, z Gdańska do Warszawy. Statek zatrzymywał się w portach na trasie do stolicy, gdzie ludność składała hołd prochom wieszcza. Uroczysty pogrzeb poety odbył się 28 czerwca 1927 roku. Prochy Juliusza Słowackiego zostały złożone obok Adama Mickiewicza w Krypcie Wieszczów Narodowych w katedrze na Wawelu.

Słownik