Przeczytaj
Podział gruczołów skórnych ze względu na ich występowanie i budowę
Klasyfikacja
W skórze właściwej znajdują się gruczoły skórne, które można sklasyfikować biorąc pod uwagę:
ilość komórek | - jednokomórkowe (gruczoły śluzowe u ryb, surowicze u ryb i płazów) |
---|---|
liczbę warstw komórek | - jednowarstwowe (gruczoły śluzowe, jadowe u płazów) |
kształt części wydzielniczej | - cewkowe (gruczoł potowy) - pęcherzykowe (gruczoł łojowy) - cewkowo‑pęcherzykowe (gruczoł mleczny) |
Gruczoły można także podzielić ze względu na sposób uwalniania substancji - na gruczoły apokrynoweapokrynowe i merokrynowemerokrynowe, które należą do gruczołów wielokomórkowych jednowarstwowych i są to najczęściej gruczoły cewkowe, oraz gruczoły - wielokomórkowe wielowarstwowe, pęcherzykowe. Dodatkowym kryterium podziału jest rodzaj wydzielanej substancji - gruczoły cewkowe wydzielają śluz, a gruczoły pęcherzykowe wydzielinę surowiczą (np. jady).
Wybrane typy gruczołów skórnych
Ssaki
Płazy i ryby
Płazy i gady
Ptaki
Słownik
gruczoł, w którym produkowana wydzielina gromadzi się w szczytowych częściach komórek, prowadząc do ich rozerwania, fragment komórki z wydzieliną trafia do światła odcinka wydzielniczego
gruczoł mieszany, zawierający elementy charakterystyczne dla gruczołów cewkowych i pęcherzykowych; składa się z części wydzielniczych, od których odchodzą przewody wyprowadzające
gruczoł, którego część wydzielnicza jest cewkowato zwinięta w skórze właściwej
gruczoł, w którym komórki wypełniają się wydzieliną i uwalniając ją, całe ulegają rozpadowi
gruczoł skórny występujący u ptaków u nasady ogona; ptak rozprowadza jego tłustą wydzielinę za pomocą dzioba na powierzchni piór, chroniąc je przed namakaniem
gruczoł wielowarstwowy, pęcherzykowy, holokrynowy, którego wydzielina (łój) odprowadzana jest do torebki otaczającej korzeń włosa
gruczoł, którego wydzielina w postaci małych cząsteczek jest uwalniana na drodze dyfuzji
gruczoł wielokomórkowy, jednowarstwowy, cewkowo‑pęcherzykowy, apokrynowy, charakterystyczny wyłącznie dla ssaków, aktywny w okresie ciąży i karmienia młodych; jego wydzieliną jest mleko
gruczoł o części wydzielniczej w postaci pęcherzyka, od którego odchodzą przewody wyprowadzające
gruczoł wielkokomórkowy, jednowarstwowy, cewkowy, apokrynowy wydzielający pot na powierzchnię ciała, który jest wyprowadzany przewodami wyprowadzającymi uchodzącymi do porów skórnych; pot uczestniczy w procesach termoregulacji
gruczoł wielkokomórkowy, jednowarstwowy, cewkowy, apokrynowy wydzielający gęstą substancję zapachową do torebki otaczającej korzeń włosa; substancje wonne (feromony) uczestniczą w chemicznej komunikacji wewnątrzgatunkowej i międzygatunkowej
pojedyncze komórki wydzielnicze lub wielokomórkowe narządy będące wytworami naskórka, produkujące wydzielinę pełniącą określoną rolę biologiczną
utrzymywanie temperatury ciała w zakresie niezbędnym do prawidłowego przebiegu procesów biologicznych przy zaangażowaniu mechanizmów fizjologicznych (termoregulacja fizjologiczna) i odpowiednich form zachowania się (termoregulacja behawioralna)