Transport to dział gospodarki narodowej obejmujący przewóz osób i towarów, a także przesyłanie energii. Nie dotyczy przekazywania informacji, ponieważ tą działalnością zajmuje się łączność. Powyższe dwa pojęcia wchodzą w skład komunikacji. Działalność transportowa umożliwia przewożenie surowców i artykułów przemysłowych, zapewnia odbiorcom niezbędne im produkty, ułatwia dotarcie do miejsc pracy, nauki i wypoczynku (ruchliwość społeczeństwa). Umożliwia też kontakty międzyludzkie, wymianę poglądów i doświadczeń, a także wpływa na rozwój handlu wewnętrznego i zagranicznego. Tworzy nowe miejsca pracy oraz przyspiesza procesy urbanizacji i globalizacji.

Do prawidłowego funkcjonowania transportu potrzebny jest szereg elementów, które składają się na zintegrowany system transportowyzintegrowany system transportowyzintegrowany system transportowy (ZST).

Pierwszą jego składową są oczywiście środki transportu, na przykład samochody, pociągi lub statki. Drugim elementem jest odpowiednia infrastruktura transportowainfrastruktura transportowainfrastruktura transportowa, do której zalicza się sieć transportową oraz inwestycje towarzyszące. Do sieci transportowej należy układ szlaków komunikacyjnych, czyli dróg lądowych, linii kolejowych, uregulowanych szlaków żeglownych lub korytarzy powietrznych, które obejmują węzły transportowe (miejsca skrzyżowania dróg) oraz połączenia transportowe (odcinki dróg miedzy węzłami). Z kolei do inwestycji towarzyszących zaliczyć można dworce kolejowe, lotniska, porty czy stacje paliw. Ostatnim – trzecim elementem ZST - jest zaplecze magazynowo‑składowe.

Istnieje cały szereg klasyfikacji transportu. Można go podzielić pod względem następujących kryteriów:

- środowiska, w którym się odbywa, rodzaju środka transportu,

- przedmiotu przewozu,

- odległości,

- stosowanego napędu lub jego braku,

- zasięgu,

- względów organizacyjno‑funkcjonalnych,

- organizacji przewozów,

- dostępności użytkownika czy formy własności.

W praktyce jednak bardzo często łączy się pierwsze i drugie kryterium, tworząc syntetyczny obraz podziału transportu.

Obecnie w krajach wysoko rozwiniętych inwestuje się w transport kombinowanytransport kombinowanytransport kombinowany, czyli przewóz ładunków wykorzystujący więcej niż jedną gałąź transportu. Cechą charakterystyczną tego rodzaju transportu jest wykorzystanie tylko jednej jednostki ładunkowej (na przykład kontenera lub wymiennego nadwozia) na całej trasie przewozu, bez przeładunku samego towaru, a także korzystanie z transportu kolejowego, żeglugi śródlądowej bądź morskiej na głównej trasie. Natomiast trasa dowozu i odwozu do głównego środka odbywa się za pomocą transportu samochodowego. Odmianami transportu kombinowanego są: transport bimodalny (przewóz przy użyciu dwóch środków transportu bez przeładunku, np. przewóz naczepy samochodowej transportem drogowym i kolejowym), intermodalny (przewóz przy użyciu więcej niż jednego rodzaju transportu bez przeładunku samego towaru przy zmianie rodzaju transportu) oraz multimodalny (przewóz przy użyciu więcej niż jednego środka transportu, lecz z możliwą wymianą jednostki transportowej).

Celem takich zmian jest utworzenie uniwersalnej sieci transportowej w całej Europie, odznaczającej się jednakowymi parametrami technicznymi. Transport kombinowany sprawdza się chociażby w takiej sytuacji, którą można zaobserwować w Polsce i u naszych wschodnich sąsiadów - odpowiada za to różny rozstaw szyn (odpowiednio: 1435 mm oraz 1520 mm). Różnice te wymagają sprawnego zastosowania tego rodzaju transportu. Należy mieć świadomość, że sieć transportowa każdego państwa łączy pozostałe gałęzie gospodarki narodowej w całość i usprawnia ich funkcjonowanie. Większa jakość i gęstość sieci drogowej, kolejowej, regulacja rzek oraz obecność portów morskich sprzyja szybszemu rozwojowi gospodarczemu. Z tego względu geografowie transportu nazywają ten dział komunikacji „krwiobiegiem organizmu państwowego”.

Bardzo duże znaczenie w systemie transportowym mają terminaleterminalterminale, czyli miejsca rozładunku, załadunku lub przeładunku towarów i osób między kolejnymi środkami transportu. Istnieją terminale morskie (porty), kolejowe (stacje i dworce), lotnicze (lotniska i punkty obsługi klienta) czy autobusowe (przystanki, dworce).

RHiuF8o4Rw4h5

Zdjęcie przedstawia widok z góry na port lotniczy w Gdańsku. Na fotografii jest budynek portu oraz kilka samolotów stojących na płycie lotniska. W oddali są tereny zielone oraz zabudowania.

Słownik