Przeczytaj
Chromosowa teoria dziedziczności Morgana
Według chromosomowej teorii dziedziczenia jednostki dziedziczności (czyli genygeny) mają charakter materialny i znajdują się w chromosomachchromosomach.
Teorię tę po raz pierwszy przedstawił w 1884 r. August Weismann, a dokładnie została ona sformułowana w pocz. XX w. przez Waltera S. Suttona oraz Theodora H. Boveriego. Doświadczalnie ugruntowali ją Thomas Morgan i jego współpracownicy, którzy w badaniach genetycznych nad muszką owocową (Drosophila melanogaster) wykazali, że:
chromosomy są zbiorami ułożonych liniowo genów;
gen zajmuje w chromosomie ściśle określone miejsce, tzw. locuslocus (l. mn.: loci), a allele jednego genu – warunkującego określoną cechę – zajmują to samo miejsce w chromosomach homologicznychchromosomach homologicznych;
geny jednego chromosomu są dziedziczone razem (są ze sobą sprzężone);
geny sprzężone mogą ulec rozdzieleniu na skutek zachodzącego podczas mejozy procesu zwanego crossing‑over, polegającego na wymianie chromatyd między chromosomami homologicznymi.
Chromosomowa teoria dziedziczności przyczyniła się do poznania budowy chromosomów i zidentyfikowania nośnika informacji genetycznej (DNADNA).
W 1933 r. Thomas Hunt Morgan, amerykański genetyk, otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycia dotyczące roli chromosomów w przekazywaniu cech dziedzicznych.
Słownik
(gr. chrṓma – barwa, sṓma – ciało) struktury zawierające materiał genetyczny komórki; zbudowane są z pojedynczej olbrzymiej liniowej cząsteczki DNA w formie chromatyny (związanej z białkami histonowymi)
chromosomy znajdujące się w diploidalnej komórce, jeden z nich pochodzi od ojca, a drugi od matki; chromosomy te mają tę samą długość ramion, takie samo położenie centromeru, a znajdujące się w tym samym locus geny (allele) warunkują tę samą cechę, np. barwę oczu; podczas mejozy chromosomy homologiczne łączą się, tworząc biwalenty
chromosomy różniące się od siebie długością ramion, położeniem centromeru i zawierające geny warunkujące inne cechy
wielkocząsteczkowy polimer obecny we wszystkich komórkach organizmu, który jest materialnym nośnikiem informacji genetycznej; DNA w komórkach występuje najczęściej w postaci dwuniciowej – obydwa łańcuchy DNA są owinięte wokół wspólnej osi, tworząc strukturę tzw. podwójnej helisy
fragment DNA kodujący określone białko lub RNA
l. poj.: locus, l. mn.: loci; określone miejsce na chromosomie, które zajmuje gen
wielkocząsteczkowy polimer obecny we wszystkich komórkach organizmu, który uczestniczy w syntezie białek na podstawie informacji genetycznej zapisanej w DNA; występuje głównie w postaci jednoniciowej; kwasy rybonukleinowe są składnikami licznych elementów komórki: jądra, mitochondriów, rybosomów i cytoplazmy