Normy i przepisy prawne

Normy prawne mogą mieć charakter generalny lub indywidualny. Normy generalne to takie, w których rodzaj adresataadresat normy prawnejadresata jest określony ogólnie. W normach indywidualnych przeciwnie – adresat wskazany jest jednoznacznie, imiennie.

Normy abstrakcyjne odnoszą się do powtarzalnych zachowań określonego rodzaju, konkretne natomiast to takie normy, w których przedmiotem jest jeden czyn określony co do adresata lub okoliczności.

Normy generalno‑abstrakcyjne charakterystyczne są dla aktów normatywnychakt normatywnyaktów normatywnych, które adresowane są do wielu podmiotów i odnoszą się do wielu ich powtarzalnych zachowań. Normy konkretno‑indywidualne najłatwiej znaleźć w aktach stosowania prawa, czyli np. wyrokach sądów czy decyzjach administracyjnych, w których dany organ stosuje generalno‑abstrakcyjną normę prawną do jednoznacznie określonej jednostkowej sytuacji i adresata.

Warto też odróżnić normę prawną od przepisu prawa. Pojęcia te często używane są zamiennie i zwykle nie jest to błędem – bardzo często treść normy pokrywa się z treścią przepisu. Co do zasady jednak, przepis prawa jest najmniejszą jednostką redakcyjną, jaką możemy wyróżnić i wskazać w akcie prawnym, np. punkt, ustęp, paragraf. Norma prawna natomiast to abstrakcyjna reguła postępowania wynikająca z przepisów prawa.

RgW9tkTaZlU53

Zdjęcie przedstawia duże rondo, które łączy kilka wielopasmowych dróg. Po rondzie porusza się jeden samochód. Na środku ronda jest trawnik oraz niskie krzewy. W tle widoczne są miejskie zabudowania.

Dobre prawo, czyli jakie?

Prawo, jak wynika z definicji, winno być zbiorem norm, który jest w jakiś sposób uporządkowany, stanowiąc pewien system. Wobec tego systemu stawia się najczęściej trzy postulaty, oczekując, że będzie on realizował zasady hierarchiczności, spójności i zupełności.

Źródła prawa

Źródła prawa podzielić możemy na materialne i formalne. Materialne źródła prawa odnoszą się do czynników i okoliczności, które decydują o tym, że treść prawa obowiązującego w danym państwie jest taka, a nie inna. Możemy wśród nich wymienić sytuację ekonomiczną państwa, dominującą religię, obyczaje, położenie geograficzne, a nawet klimat.

Formalne źródła prawa to akty prawne, w których wyrażane jest obowiązujące w państwie prawo. W Polsce na przykład są to konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia itd.

Słownik