Restrukturyzacja przemysłuprzemysłprzemysłu to ogół przemian w gospodarce, prowadzących do zmiany struktury gałęziowej przemysłu, przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych i modernizacji ciągów produkcyjnych. Dotyczy zarówno aspektów ekonomicznych, jak i społecznych oraz środowiskowych. Więcej na temat przemysłu, jego restrukturyzacji i struktury znajdziesz w e‑materiałach: ,,Kryteria podziału i funkcje przemysłu”, ,,Struktura gałęziowa okręgów przemysłowych w Polsce”, ,,Porównanie wiodących gałęzi przemysłu przed i po procesie restrukturyzacji” oraz ,,Skutki restrukturyzacji przemysłu”.

Restrukturyzację można podzielić na:

• działanie mające na celu przeprowadzenie zmian w organizacji podmiotu gospodarczego (modyfikacja struktury, czyli zwiększenie lub zmniejszenie ilości gałęzi przemysłu lub zastępowanie ich innymi, bardziej opłacalnymi lub nowocześniejszymi; restrukturyzacja zatrudnienia, czyli dostosowanie liczby i jakości miejsc pracy do potrzeb zrestrukturyzowanego zakładu, restrukturyzacja zatrudnienia może odbywać się również poprzez szkolenia pracowników), jego efektywnego dostosowania technicznego i ekonomicznego (restrukturyzacja finansowa i majątkowa polegająca na zwiększeniu wydajności majątku rzeczowego, a także zasobów ludzkich tak, aby odpowiadały kryteriom panującym na rynku), odpowiadającego nowym zadaniom,

• uzdrowienie aktywów banków obciążonych tzw. złymi kredytami (czyli takimi, które są zaległe w spłacie więcej niż 90 dni albo budzą uzasadnione podejrzenia, że nie zostaną spłacone) poprzez przeniesienie tych kredytów do specjalnej instytucji restrukturyzacyjnej i przekazanie bankowi obligacji rządowych (metoda scentralizowana) albo powiększenie funduszy własnych banku przez przekazanie mu bezpośrednio obligacji rządowych z jednoczesnym obniżeniem finansowego zaangażowania banku w podmiot niespłacający zaciągniętych zobowiązań (metoda zdecentralizowana, stosowana w Polsce).

Restrukturyzacji podlegają w największym stopniu okręgi surowcowe, w których dominowały tradycyjne gałęzie przemysłu (górnictwo, hutnictwo, przemysł włókienniczy). Na przykład w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, gdzie koncentrował się przemysł ciężki, zamyka się nierentowne kopalnie, huty o przestarzałym cyklu produkcji czy działające przy tych obiektach elektrownie. Na terenie zlikwidowanych przedsiębiorstw powstają mniejsze, prywatne zakłady przemysłowe, cechujące się większą wydajnością pracy, często z udziałem kapitału zagranicznego. Ogranicza się rozwój przemysłów energochłonnych oraz materiałochłonnych i jednocześnie zwraca się uwagę na przestrzeganie norm ekologicznych. Podstawowymi problemami w restrukturyzacji GOP‑u są wysokie potrzeby finansowe oraz niskie kwalifikacje pracowników.

W Legnicko‑Głogowskim Okręgu Miedziowym, gdzie nastąpił spadek zatrudnienia w górnictwie rud miedzi i hutnictwie miedzi, część zwolnionych pracowników znalazła pracę w firmach zależnych lub współpracujących. Doprowadziło to do wzrostu zatrudnienia w usługach i budownictwie. W 1997 r. utworzono Legnicką Specjalną Strefę Ekonomiczną (obejmującą Legnicę, Polkowice, Krzywą, Złotoryję i Lubin). Dzięki kapitałowi zagranicznemu nastąpił rozwój budownictwa, produkcji urządzeń grzewczych, mebli biurowych oraz porcelany użytkowej. Wielkie inwestycje proekologiczne, np. instalacje do odsiarczania spalin w hutach miedzi oraz oczyszczalnia wód odprowadzanych do Odry z wielkiego zbiornika odpadów poflotacyjnych Żelazny Most, ograniczyły emisję ścieków i odpadów poprodukcyjnych.

Słownik