Przeczytaj
Ideologia konserwatywna narodziła się w odpowiedzi na gwałtowne zmiany społeczne, a przede wszystkim na rewolucję francuską, jako obrona jednoznacznie rozumianego porządku, któremu te zmiany zagrażały. Możliwe jest jednak również inne rozumienie konserwatyzmukonserwatyzmu.
Współczesne doktryny polityczneSamuel P. HuntingtonSamuel P. Huntington, oprócz interpretacji łączącej konserwatyzm z reakcją na rewolucję francuską, wskazuje jeszcze dwa inne rozumienia konserwatyzmu: jako zespołu stale aktualnych idei i wartości, a także jako ideologii zorientowanej na zachowanie aktualnego układu społecznego.
W kontekście zaproponowanego przez Huntingtona rozumienia konserwatyzmu łatwo zrozumieć ideowe i społeczne przemiany programów współczesnych partii konserwatywnych i dopasowanie się do zmieniających się realiów społecznych. Podstawowe założenia konserwatyzmu (obowiązujące w przeszłości i aktualne obecnie) prezentuje Russel KirkRussel Kirk. Wskazuje on jednocześnie, że nie są one niezmienne, ale zależą od poziomu rozwoju poszczególnych społeczeństw i ich oczekiwań.
Podstawowe założenia konserwatyzmu
10 zasad konserwatysty, sformułowanych przez Kirka Russela:
Zasady te w zwięzły sposób charakteryzują konserwatyzm przeszły i dzisiejszy. Współczesny konserwatysta definiuje swoją ideologię, opierając się na tradycyjnych wartościach i współczesnym sposobie funkcjonowania społeczeństw.
Do głównych zasad współczesnego konserwatyzmu można zaliczyć:
Noblista James M. BuchananJames M. Buchanan wyznaczył państwu rolę tworzenia stabilnych ogólnych ram funkcjonowania gospodarki: zapobieganie inflacji, tworzenie długofalowych strategii rozwojustrategii rozwoju, ułatwianie przepływu informacji.
Współcześni konserwartyści, realizując główne założenia ideologii, dostrzegają zmiany społeczne i tworzą partie polityczne kierujące swoje oferty do jednostek, które nie zawsze odnajdują się w szybko zmieniającym się społeczeństwie i które potrzebują budować swoją tożsamość, opierając się na uznanych autorytetach. Równocześnie po upadku systemu realnego socjalizmu w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, po klęsce kolektywnego sposobu funkcjonowania społeczeństw, nastąpiło odrodzenie partii konserwatywnych, które zdobywają stabilne poparcie w państwach europejskich i nie tylko. Również w Polsce można zaobserwować poparcie dla partii odwołujących się częściowo do wartości konserwatywnych.
Słownik
zbiór teorii opisujących ewolucję społeczeństwa, które przechodzi przez poszczególne etapy rozwoju społecznego
rodzaj gospodarki, w której decyzje dotyczące zakresu i sposobu produkcji podejmowane są przez podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, gospodarstwa rolne, przedsiębiorstwa, instytucje finansowe, rząd), kierujące się własnym interesem i postępujące zgodnie z zasadami racjonalności gospodarowania
inaczej system wartości; nabywany przez ludzi w toku wychowania system odgrywający kluczową rolę w dorosłym życiu każdej jednostki; to właśnie dzięki niej ludzie wiedzą, jak powinni się zachować; potrafią ocenić, co jest dla nich najlepsze i do czego powinni dążyć
doktryna bazująca na hasłach obrony porządku społecznego oraz umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet; konserwatyści dążą do obrony starego porządku ze względu na przekonanie o ewolucyjnym, a nie rewolucyjnym charakterze zmian kulturowo‑politycznych
stan funkcjonowania i przebiegu zachowań jednostek w społeczeństwie zapewniający istnienie, trwanie i rozwój zbiorowości jako całości; opiera się na współpracy i konsensusie
obejmuje wszystkie działania zmierzające do osiągnięcia celów rozwoju gospodarczego państwa w dłuższym okresie czasu