Grupy (pionowe kolumny) Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić grupy, które tworzą poszczególne kolumny układu okresowego. Wśród pierwiastków zaliczanych do metali, np. grupę drugą, druga od lewej strony, tworzą berylowce, do których zalicza się beryl Be, magnez Mg, wapń Ca, stront Sr, bar Ba oraz rad Ra. Wśród pierwiastków zaliczanych do niemetali, np. grupę osiemnastą, pierwsza od prawej, tworzą ją gazy szlachetne, do których zaliczamy hel He, neon Ne, argon, Ar, krypton kr, ksenon Xe oraz radon Rn. Okresy (linie w poziomie) Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić okresy, które tworzą poszczególne wiersze układu okresowego. To stąd nazwa układu, ponieważ właściwości poszczególnych pierwiastków zmieniają się okresowo. Wśród pierwiastków zaliczanych do pierwszego okresu, pierwszy wiersz od góry, zaliczamy jedynie wodór H oraz hel He, które to odpowiednio należą do pierwszej grupy i ostatniej, osiemnastej grupy układu okresowego. Natomiast pierwiastki tworzące czwarty okres to potas K, wapń Ca, skand Sc, tytan Ti, wanad V, chrom Cr, mangan Mn, żelazo Fe, kobalt Co, nikiel Ni, miedź Cu, cynk Zn, gal Ga, german Ge, arsen As, selen Se, brom Br oraz krypton Kr Bloki Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić bloki: s, p, d oraz f, które to wskazują na obecność na odpowiednich podpowłokach elektronów walencyjnych. Do bloku s zaliczane są pierwiastki pierwszej oraz drugiej grupy oraz hel He. Do blok p należą pierwiastki grup od trzynastej do osiemnastej, z wyjątkiem helu He. Do bloku d metale przejściowe, to jest grupy od trzeciej do dwunastej. Natomiast blok f tworzą lantanowce i aktynowce. Charakter pierwiastka (metale, niemetale, metaloidy) opisWcag

Elektroujemność Elektroujemność mówi nam o tym, jak łatwo atom może utworzyć wiązanie chemiczne. Elektroujemność zmienia się w układzie okresowym w następujący sposób – rośnie od lewej do prawej i maleje w dół grupy. Warto wspomnieć, że gazy szlachetne znajdujące się w $18.$ grupie układu okresowego są pierwiastkami obojętnymi chemicznie, a ich elektroujemność jest bliska zeru. Najbardziej elektroujemnym pierwiastkiem w układzie okresowym jest fluor, a pierwiastkiem o najniższej elektroujemności jest frans. Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić grupy, które tworzą poszczególne kolumny układu okresowego. Wśród pierwiastków zaliczanych do metali, np. grupę drugą, druga od lewej strony, tworzą berylowce, do których zalicza się beryl B e, magnez M g, wapń C a, stront S r, bar B a oraz rad R a. Wśród pierwiastków zaliczanych do niemetali, np. grupę osiemnastą, pierwsza od prawej, tworzą ją gazy szlachetne, do których zaliczamy hel H e, neon N e, argon, A r, krypton K r, ksenon X e oraz radon R n. , Metaliczny charakter pierwiastków Większość pierwiastków w układzie okresowym stanowią metale. To w nich występuje tzw. wiązanie metaliczne – czyli wiązanie pomiędzy atomami metalu. Pomiędzy atomami w krysztale metalu występują zdelokalizowane elektrony, co nadaje im specyficzne właściwości, takie jak np. połysk czy przewodnictwo elektryczne i cieplne. Charakter metaliczny rośnie w dół grupy i maleje, idąc w prawo w układzie okresowym. Trend ten jest bardzo widoczny w układzie okresowym – niemetale znajdują się głównie po prawej stronie. Zauważalne jest to np. w grupie $17.$, czyli u fluorowców. Idąc w dół grupy, zmieniają się właściwości fizyczne pierwiastków. Fluor i chlor są gazami, znajdujący się poniżej brom jest cieczą, a jod ciałem stałym o metalicznym połysku. Podobną tendencję obserwujemy również w $16.$ grupie układu okresowego – tlenowcach. Idąc w dół grupy, obserwujemy pojawianie się metalicznego charakteru kolejnych pierwiastków. W przypadku charakteru niemetalicznego, rośnie on w górę grupy oraz w prawo. Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić okresy, które tworzą poszczególne wiersze układu okresowego. To stąd nazwa układu, ponieważ właściwości poszczególnych pierwiastków zmieniają się okresowo. Wśród pierwiastków zaliczanych do pierwszego okresu, pierwszy wiersz od góry, zaliczamy jedynie wodór H oraz hel H e, które to odpowiednio należą do pierwszej grupy i ostatniej, osiemnastej grupy układu okresowego. Natomiast pierwiastki tworzące czwarty okres to potas K, wapń C a, skand S c, tytan T i, wanad V, chrom C r, mangan M n, żelazo F e, kobalt C o, nikiel N i, miedź C u, cynk Z n, gal G a, german G e, arsen A s, selen S e, brom B r oraz krypton K r, Liczba elektronów walencyjnych i powłok elektronowych Liczba elektronów walencyjnych jest kryterium przypisującym dany pierwiastek do odpowiedniej grupy. W danej grupie liczba elektronów walencyjnych jest taka sama. Liczba elektronów na powłoce walencyjnej rośnie w prawo w układzie okresowym (tzn. wraz ze wzrostem grupy). Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić bloki: s, p, d oraz f, które to wskazują na obecność na odpowiednich podpowłokach elektronów walencyjnych. Do bloku s zaliczane są pierwiastki pierwszej oraz drugiej grupy oraz hel H e. Do blok p należą pierwiastki grup od trzynastej do osiemnastej, z wyjątkiem helu H e. Do bloku d metale przejściowe, to jest grupy od trzeciej do dwunastej. Natomiast blok f tworzą lantanowce i aktynowce. Liczba powłok elektronowych jest taka sama w okresach, jednakże rośnie w dół grupy. Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. W układzie okresowym można wyróżnić w zależności o właściwości metale, niemetale oraz metaloidy, czyli półmetale. Wśród metali wyróżniamy z wyjątkiem wodoru H wszystkie pierwiastki od grupy pierwszej do dwunastej, z grupy trzynastej: glin A l, gal G a, ind I n, tal T l, z czternastej cynę S n i ołów z piętnastej polon P o, a także wszystkie lantanowce i aktynowce. Do metaloidów zaliczamy bor B, krzem S i, german G e, arsen A s, antymon S b oraz tellur T e. Do niemetali zaliczamy pozostałe pierwiastki grup od czternastej do osiemnastej oraz wodór., Promień atomowy pierwiastka Wraz z ilością powłok zwiększa się również promień atomowy pierwiastka oraz jego reaktywność. Promień atomowy pierwiastka rośnie również wraz z malejącą liczbą elektronów na powłoce walencyjnej. Wraz ze wzrostem odległości elektronów od jądra atomowego energia elektronów walencyjnych zmniejsza się, przez co łatwiej zachodzą reakcje chemiczne z innymi pierwiastkami. Ilustracja przedstawiająca układ okresowy pierwiastków. Po prawej stronie układu dwie strzałki, nad pierwszą zapis „promień atomowy”, nad drugą „liczba powłok elektronowych. Innymi słowy promień atomowy oraz liczba powłok elektronowych rosną w dół grupy. Pod układem strzałka w lewo, nad nią zapis „promień atomowy”. Innymi słowy promień atomowy maleje wraz ze wzrostem grupy. strzałka w dół, nad nią zapis „liczba powłok elektronowych”.