Przeczytaj
Lakiści
Angielscy poeci jezior, zwani lakistami, to grupa poetów związana z położoną na północy Anglii malowniczą Krainą Jezior (Lake District). Do grupy tej należeli William Wordsworth (1770–1850), Samuel Taylor Coleridge (1772–1834) oraz Robert Southey (1774–1843). Poeci urodzeni na początku lat 70. XVIII wieku byli pierwszym pokoleniem romantyków w literaturze angielskiej. Ich manifest programowymanifest programowy znalazł się w Przedmowie do drugiego wydania Ballad lirycznych (1801–1802), napisanych przez Wordswortha i Coleridge’a. Autorem przedmowy był William Wordsworth.
Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja: William WordsworthR1OZiKKWbmKq41 Program odnowienia poezji Wordsworth kształtował w dwustronnej opozycji: przeciw osiemnastowiecznemu klasycyzmowi i przeciw groźbie inwazji kultury cywilizacji urbanistycznej. Wspólny wszystkim manifestom romantycznym bunt antyklasycystyczny, zmierzający do rozbicia sztywnych reguł artystycznych, wyraził przede wszystkim w postulacie odkonwencjonalizowania języka. Tworząc romantyczną wizję poezji jako spontanicznego wybuchu uczuć, ich autentyzmu, podporządkowanego tylko porządkującej refleksji, programowo odrzucał zbanalizowane figury stylistyczne i zbędną ornamentykę, domagał się wprowadzenia do poezji „języka ludzi”, zbliżającego sztukę do prawdy, natury i naturalnej prostoty. Idee te [...] zdradzały także niechęć do rodzącej się kultury skupisk miejskich, którą romantyczny poeta traktował jako uosobienie złego smaku. [...]
Język potoczny i naturalny, jaki Wordsworth pragnął wprowadzić do poezji, to wedle niego język odkonwencjonalizowany – ale, podobnie jak tematy poetyckie, poddany osobliwej selekcji, chroniącej sztukę przed wulgaryzmem i banalnością. [...]
Natura, temat poetycki programowo preferowany, podlega podobnym porządkującym zabiegom. W przeciwieństwie do cywilizacji urbanistycznej kryje w sobie – jak sądzi Wordsworth – źródła kreacyjnego natchnienia, lecz ich odnalezienie jest kwestią odpowiedniego wyboru. W [...] romantycznej wizji pojęcie natury miewa znaczenie metaforyczne – jest ona synonimem autentyzmu, znakiem jedności między człowiekiem a światem zewnętrznym.
Wordsworth postulował także spontaniczność i emocjonalizm sztuki poetyckiej. Przede wszystkim zaś podkreślał szczególną rolę wyobraźni artystycznej, którą postrzegał jako źródło pełnego i jedynie prawdziwego oglądu świata.
Słownik
(łac. manifestus – jawny) – deklaracja programowa grupy literackiej, pokolenia lub pojedynczego twórcy; zawiera teoretyczne uzasadnienie wybranej praktyki literackiej, często przedstawia postulaty ideowo‑artystyczne sprzeczne z panującym systemem wartości