Przeczytaj
Wydajność troficzna
Wydajność produkcji pierwotnej
Materia organiczna, która została wyprodukowana z energii słonecznej przez pierwszy poziom troficzny – producentów, określana jest jako produkcja pierwotna bruttoprodukcja pierwotna brutto. Wskaźnik, który określa wykorzystanie energii słonecznej przez organizmy samożywne (autotrofy) w danej biocenoziebiocenozie, to wydajność produkcji pierwotnej bruttowydajność produkcji pierwotnej brutto. Dużą wydajnością produkcji pierwotnej brutto charakteryzują się biocenozy leśne, natomiast biocenozy wodne cechuje niski wskaźnik wykorzystania energii słonecznej.
Część materii organicznej wyprodukowanej przez producentów zostaje bezpowrotnie utracona w drodze reakcji katabolicznychkatabolicznych, np. oddychania. Pozostała część – stanowiąca tylko około połowy produkcji pierwotnej brutto – jest gromadzona w postaci biomasybiomasy. Przyrost biomasy producentów w jednostce czasu to produkcja pierwotna nettoprodukcja pierwotna netto. Materia ta dostępna jest w całości dla organizmów cudzożywnych (heterotrofów).
Wydajność produkcji wtórnej
Natomiast biomasa zgromadzona przez konsumentów, po odjęciu strat, do których doszło w wyniku reakcji katabolicznych, określana jest jako produkcja wtórna nettoprodukcja wtórna netto. W organizmach roślinożerców zostaje zgromadzone tylko około 10% energii zmagazynowanej przez producentów (rośliny). Stosunek energii dostępnej dla kolejnego poziomu troficznego do energii pobranej z poziomu poprzedniego to wydajność produkcji wtórnejwydajność produkcji wtórnej.
Więcej informacji znajdziesz w e‑materiale pt. Produktywność ekosystemówProduktywność ekosystemów.
Piramidy troficzne
Możemy wyróżnić trzy rodzaje piramid troficznych, które umożliwiają przedstawienie struktury ekosystemu. Obrazują one liczebność, biomasę albo energię przypadającą na jednostkę powierzchni w jednostce czasu.
Słownik
(gr. bios – życie; koinós – wspólny) zespół populacji danego środowiska powiązanych ze sobą czynnikami ekologicznymi; biocenoza wraz ze środowiskiem nieożywionym (biotopem) tworzy ekosystem
masa wszystkich organizmów w danym siedlisku
struktura troficzna i funkcjonalna ekosystemu, zobrazowana graficznie w postaci ułożonych na sobie prostokątów o różnej szerokości; najszerszy prostokąt stanowiący podstawę piramidy reprezentuje poziom troficzny producentów, kolejne, coraz węższe – kolejne poziomy konsumentów
obejmuje reakcje metaboliczne, prowadzące do rozkładu złożonych związków chemicznych na związki prostsze, czemu towarzyszy utrata energii; reakcja kataboliczna charakteryzuje się tym, że jej substraty znajdują się na wyższym poziomie energetycznym niż produkty
organizmy cudzożywne odżywiające się substancjami pokarmowymi znajdującymi się w ciałach innych organizmów (żywych lub martwych); konsumenci nie wytwarzają związków organicznych z nieorganicznych, lecz korzystają z gotowej materii organicznej
grupa organizmów pełniąca podobne funkcje w procesach energetycznych przebiegających w ekosystemach; podstawowymi poziomami troficznymi ekosystemów są: producenci, konsumenci (I rzędu — roślinożercy, II rzędu — drapieżcy) i destruenci (reducenci)
rośliny zielone, a także niektóre gatunki pierwotniaków i bakterii, wiążące energię świetlną lub chemiczną i wytwarzające z pobieranych związków nieorganicznych substancje organiczne (autotrofizm); jako pokarm konsumentów stanowią podstawowe ogniwo łańcuchów pokarmowych i źródło energii w ekosystemach
ilość materii wytworzonej przez producentów, tzw. produkcja roślin zielonych, rozumiana jako szybkość gromadzenia energii promieniowania słonecznego w materii organicznej, z której zbudowane jest ciało tych roślin
ilość energii, jaką mogą pozyskać konsumenci, jest równa różnicy energii związanej w procesie fotosyntezy i energii traconej w procesach katabolicznych w jednostce czasu
produkcja wtórna określa szybkość kumulowania się energii w organizmach cudzożywnych i jest wyrażana w gramach lub dżulach na jednostkę czasu i powierzchni
wskaźnik określający wykorzystanie energii słonecznej przez organizmy samożywne (autotrofy) w danej biocenozie
stosunek energii dostępnej dla kolejnego poziomu troficznego do energii pobranej z poprzedniego poziomu troficznego