Bolesław Prus a Paryż

RSzyOIFfwSIrF1

Obraz przedstawia portret dojrzałego mężczyzny. Mężczyzna ma pociągłą twarz. Jego włosy są krótkie, falujące, zaczesane ku górze. Mężczyzna ma niewielką brodę hiszpankę i wąsy. Nosi okulary w drucianej oprawce. Ubrany jest w garnitur, koszulę i krawat. Stoi z założonymi do tyłu rękami.

Bolesław Prus opisał poznawany przez Wokulskiego Paryż bardzo dokładnie, choć sam znalazł się w stolicy Francji po raz pierwszy w 1895 roku, a zatem pięć lat po opublikowaniu Lalki. Podczas swojej podróży po Europie odwiedził Szwajcarię, Niemcy i Francję, w tym Paryż. Doświadczenie to przyszło jednak zbyt późno, żeby być pomocnym przy tworzeniu opisów w Lalce. Kilka lat wcześniej, kiedy Prus drukował w odcinkach powieść w warszawskim „Kurierze Codziennym”„Kurier Codzienny”„Kurierze Codziennym”, musiał znaleźć inne źródła, żeby wykreować wiarygodny dla czytelnika obraz miasta. Stały się nimi dla pisarza ówczesne plany, przewodniki po Paryżu, obrazy i grafiki ukazujące się w prasie, a nawet przewodniki dla podróżnych koleją żelazną – dzięki nim mógł wysłać swojego bohatera aż do Paryża konkretnym pociągiem i dowieźć go szczęśliwie na konkretny dworzec.

Trzy wizje Francji i Paryża w Lalce

Francja powraca w powieści Prusa w trzech różnych kontekstach. Pierwszy z nich łączy się z postacią Ignacego Rzeckiego, sprzedawcy w magazynie Wokulskiego, ale przede wszystkim jego przyjaciela i uważnego obserwatora miłosnych przygód swojego pryncypałapryncypałpryncypała. Rzecki reprezentuje w powieści starszą generację bohaterów, naznaczoną uczestnictwem w XIX‑wiecznych zrywach narodowowyzwoleńczych. Ciągle wierzy w legendę Napoleona BonapartegoNapoleon BonaparteNapoleona Bonapartego i liczy na udział Francji w rozwiązaniu polskich problemów.

Rx6CAFYVdGryG

Zdjęcie przedstawia Krakowskie Przedmieście w Warszawie. Ukazana jest szeroka ulica i stojąca przy niej duża, trzypiętrowa kamienica. Na parterze witryny sklepowe osłonięte markizami. Między chodnikiem a ulicą rośnie szpaler drzew. Po ulicy jadą wozy konne, chodzą piesi. Na chodnikach także znajduje się wielu pieszych.

Drugi kontekst łączy się ze światem arystokracji, do którego należy Izabela Łęcka. W tej perspektywie Francja jawi się w powieści jako kraj odległy, niemalże magiczny. Paryż powraca we wspomnieniach, przywoływany zazwyczaj z nutą melancholii i nostalgii, jako przestrzeń, która dostępna jest jedynie dla wybrańców. W Warszawie Izabela otacza się francuskimi bibelotamibibelotbibelotami, a w sklepie Wokulskiego kupuje produkty pochodzące z Francji, bo są, jak twierdzi, lepszej jakości.

R59WwWXVXoy7c

Obraz przedstawia wnętrze dużego salonu. Znajduje się w nim mężczyzna we fraku stojący na wprost grupy siedzących kobiet w balowych sukniach. Za plecami kobiet stoją mężczyźni we frakach. Za plecami przemawiającego mężczyzny stoi pianino, a przy nim znajduje się stojący mężczyzna i służący.

Trzeci wątek francuski to pobyt Wokulskiego w Paryżu. Stolica europejskiej kultury zostaje pokazana przez narratora powieści oczami kogoś, kto przybywa do miasta po raz pierwszy i odkrywa je jako ziemię nieznaną. Pobyt bohatera w Paryżu został opisany w Lalce w dwóch rozdziałach. Pierwszy z nich, Szare dnie i krwawe godziny, opisuje spotkania Wokulskiego z miastem oraz jego nieustającą tęsknotę za Izabelą. W drugim Prus wprowadza wątek profesora Geista i jego wynalazku – metalu lżejszego od powietrza. Jednak list, który nadchodzi od prezesowej Zasławskiej, sprawia, że Wokulski porzuca mrzonki o pracy naukowej, opuszcza Paryż i z nową nadzieją powraca do Warszawy.

RD44v8M5i3coO

Obraz przedstawia szeroki bulwar ciągnący się pomiędzy chodnikami i rzędami kamienic. Bulwarem jadą liczne dorożki, chodzą ludzie z parasolami. Na chodnikach jest także wielu chodzących ludzi pod parasolami. Drzewa rosnące wzdłuż bulwaru są częściowo pozbawione liści, gdzieniegdzie widać tylko żółte liście.

Pierwsze spotkanie Wokulskiego z Paryżem

R14v3MhEQfc7u

Zdjęcie przedstawia front dużej hali dworcowej. Jest on ozdobiony dużymi oknami i szeregiem rzeźb stojących na frontonie. Przed halą dworcową rozciąga się szeroka ulica, po której jeżdżą konne wozy i dorożki, chodzą ludzie.

Słownik