Migracja to przemieszczanie się ludności mające na celu zmianę miejsca zamieszkania na stałe lub czasowo.

Migracje wewnętrznemigracje wewnętrzne Migracje wewnętrzne odbywają się w określonych granicach administracyjnych, najczęściej dotyczy to jednego państwa. Migracje wewnętrze przybierają dwie formy, tzn. przemieszczania się pomiędzy obszarami wiejskimi a miejskimi oraz przemieszczania się pomiędzy regionami. Ze względu na zasięg można je podzielić na migracje:

• ze wsi do innej wsi, które występują najczęściej w obrębie mniejszych jednostek administracyjnych,

• ze wsi do miasta, które są przeważającą formą migracji wewnętrznych na świecie i występują przede wszystkim w krajach słabo i średnio rozwiniętych,

• z miasta na wieś, które występują coraz częściej w krajach wysoko rozwiniętych,

• z miasta do innego miasta, które obejmują głównie przemieszczenia z mniejszych do większych miast.

Największe znaczenie w skali świata mają migracje ze wsi do miasta oraz z miasta na wieś. Pierwsze z nich mają swoją bardzo długą historię. Odbywały się już w średniowieczu, a nasiliły się podczas rewolucji przemysłowej, kiedy w rolnictwie nastąpił postęp technologiczny, a w miastach zaczęły rozwijać się intensywnie różne gałęzie przemysłu. Istniało tam zatem duże zapotrzebowanie na siłę roboczą, które pociągnęło za sobą migracje do miast. Natomiast drugi z wyróżnionych typów jest zauważalny obecnie w wielu wysoko rozwiniętych krajach świata i związany z fazą suburbanizacji i dezurbanizacji. Ludność, w poszukiwaniu lepszych warunków życia, czystszego środowiska, większej przestrzeni do życia, migruje do stref podmiejskich lub w momencie, kiedy te również stają się gęsto zaludnione, na obszary bardziej oddalone od miast.

Migracje wewnętrzne na dalsze odległości wywołane są przede wszystkim przez czynniki ekonomiczne (możliwość wyższych zarobków i kariery zawodowej). Z kolei migracje wewnętrzne krótkodystansowe mają zwykle podłoże społeczne (zawarcie małżeństwa, zmiana miejsca pracy czy zamieszkania). Te, które są związane ze zmianą miejsca zamieszkania, noszą nazwę migracji rezydencjalnych. Są one szczególnie popularne w USA. Przeciętna rodzina przeprowadza się tam kilka razy w ciągu jednego pokolenia. Często także seniorzy decydują się na przeprowadzki, na przykład na tereny bardziej atrakcyjne przyrodniczo.

Migracje wewnętrzne często związane są z przemieszczaniem się ku wybrzeżom morskim. Mogą one mieć podłoże historyczne, tak jak w USA (zasiedlenie wschodniego wybrzeża przez Europejczyków) i ekonomiczne (duże miasta z międzynarodowymi portami zlokalizowane są na wybrzeżu).

R1QTBi83pAQSg

Na zdjęciu przedstawione są fawele w Brazylii. Na pierwszym planie widoczna jest niska i bardzo gęsta zabudowa mieszkalna. Domy są ustawione bezładnie i nierównomiernie - są to fawele, brazylijskie dzielnice nędzy. Na dalszym planie widać wysokie wieżowce mieszkalne ustawione w określonym porządku. Za wieżowcami znajduje się wybrzeże morskie.

Rd8NxWBKkyGou

Fotografia przedstawia suburbia w Wielkiej Brytanii. Składają się one z domów, tak zwanych szeregowców ustawionych równolegle do drogi. Domy te są zbudowane głównie z czerwonej cegły, mają spiczaste oraz spadziste dachy, wyjścia z nich skierowane są na ulicę. Od chodnika i drogi posesje oddzielają niskie mury oraz żywopłoty.

O migracjach zewnętrznychmigracje zewnętrzne migracjach zewnętrznych mówi się wtedy, gdy następuje przemieszczanie się ludności poza granice danego państwa. Liczbę współczesnych migrantów w skali międzynarodowej szacuje się na ponad 270 mln (średnia w 2019 r., według ONZ), co stanowi ponad 3,5% ludności świata. Można wyróżnić trzy rodzaje państw:

• emigracyjnekraje emigracyjne emigracyjne – kiedy przeważa w nich odpływ ludności (liczba emigrantów jest większa niż liczba imigrantów),

• imigracyjnekraje imigracyjne imigracyjne – kiedy przeważa w nich napływ ludności (liczba imigrantów jest większa niż liczba emigrantów),

• zamknięte – kiedy liczba emigrantów i imigrantów jest bardzo niska oraz kiedy liczba imigrantów i emigrantów są na zbliżonym poziomie.

Krajami emigracyjnymi są najczęściej kraje rozwijające się i słabo rozwinięte, gdzie występuje problem przeludnienia, złe warunki życia, niskie zarobki, a także występują różnego typu prześladowania lub konflikty zbrojne. Natomiast do krajów imigracyjnych można zaliczyć głównie kraje wysoko rozwinięte, które są atrakcyjne dla potencjalnych imigrantów (pod względem poziomu życia, sytuacji politycznej, możliwości znalezienia pracy zarówno dla osób wykwalifikowanych, jak i niewykwalifikowanych), a także bogate kraje nad Zatoką Perską, w których istnieje zapotrzebowanie na siłę roboczą do pracy w przemyśle petrochemicznym i budownictwie, jak również kraje nowo uprzemysłowionekraje nowo uprzemysłowione kraje nowo uprzemysłowione, które intensywnie się rozwijają.

RPHaEHripI4zN

W tabeli ujęto porównanie cech krajów emigracyjnych oraz imigracyjnych. Do krajów emigracyjnych przyporządkowano następujące cechy: kraje rozwijające się i słabo rozwinięte, problem ze znalezieniem pracy, złe warunki życia, niskie zarobki, prześladowania oraz konflikty zbrojne. Z kolei cechy krajów imigracyjnych to: kraje wysoko rozwinięte, duże możliwości znalezienia pracy, wysoki poziom życia, wysokie zarobki, bezpieczeństwo oraz stabilna sytuacja polityczna.

Indeks dolny Źródło: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, International Migration 2019. Report, United Nations, New York 2019. Indeks dolny koniec_{Źródło: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, International Migration 2019. Report, United Nations, New York 2019.}

Indeks dolny Źródło: World Population Prospects 2019 Indeks dolny koniec_{Źródło: World Population Prospects 2019}

• dominujący kierunek – z państw słabo rozwiniętych do państw wysoko rozwiniętych gospodarczo,

• dominująca przyczyna – ekonomiczna (migracje zarobkowe),

• najczęściej migrują osoby stosunkowo młode (w wieku od 18 do 40 lat), posiadające dobre wykształcenie i znające języki (zwłaszcza angielski),

• kobiety migrują częściej niż mężczyźni,

• w grupie imigrantów nieznacznie przeważają mężczyźni (50,8%) nad kobietami (49,2%),

• mieszkańcy miast migrują rzadziej niż mieszkańcy wsi,

• proces migracji odbywa się etapami, najpierw migrują mieszkańcy bliższych stref, potem do dalszych ośrodków, tzn. liczba migrantów maleje wraz ze wzrostem odległości,

• większość osób migruje w kierunku wielkich ośrodków miejskich i przemysłowych, najczęściej na niewielkie odległości.

Zjawisko odpływu ludności z państw wyżej rozwiniętych i jednocześnie napływu do nich ludności z państw słabiej rozwiniętych (najczęściej ościennych) nosi nazwę sukcesji migracji. Można je zaobserwować na różnych kontynentach, np.:

• w Europie, konkretnie w Polsce – część naszych rodaków wyjeżdża lub wyjechała do państw wyżej rozwiniętych, a na ich miejsce napływa ludność ze wschodu, głównie z Ukrainy,

• w Azji, na przykład w Indiach – część Hindusów emigruje do państw wyżej rozwiniętych (np. europejskich czy amerykańskich), a na ich miejsce napływa ludność ze słabiej rozwiniętego Bangladeszu,

• w Afryce, na przykład w Ghanie – część ludności odpływa do innych krajów Afryki Południowej i Północnej, a na ich miejsce napływa ludność z Burkina Faso, Wybrzeża Kości Słoniowej czy Togo.

Informacje na ten temat dostępne są w materiale „Wielkie ruchy migracyjne”.

Ciekawostka

Uchodźców i migrantów ekonomicznych opuszczających swój kraj i przemieszczających się drogą wodną, często na prowizorycznych tratwach, łodziach itd., nazywamy boat people. Termin ten jest często kojarzony z osobami migrującymi z Afryki Północnej do Europy przez Morze Śródziemne, których podróże nierzadko kończą się tragicznie.

Rxa75pX8hN979

Fotografia przedstawia stronę gazety z artykułem dotyczącym morskiej katastrofy statku z uchodźcami i migrantami. Jednostka pływająca, którą płyną jest przepełniona, jest na niej zbyt dużo osób. Zdjęcie wykonano w momencie, kiedy statek przewraca się na bok i ludzie wpadają do wody.

Karta Stałego Pobytu Stanów Zjednoczonych (tzw. zielona karta) to wiza stałego pobytu w tym kraju, którą otrzymują imigranci z innych państw. Na jej podstawie można przekraczać granicę z Kanadą. Uprawnia ona do ubiegania się o amerykańskie obywatelstwo po pięciu latach od jej otrzymania. Wizy takiej nie posiadają nielegalni imigranci.

RqzKexmfaWMXB

Fotografia przedstawia tak zwaną „zieloną kartę” w ujęciu zarówno z przedniej, jak i tylnej strony dokumentu. Ma kształt prostokątny z zaokrąglonymi rogami, z przodu w prawym górnym rogu widać napisy w języku angielskim. Pod spodem jest zdjęcie posiadacza dokumentu, jego dane osobowe, m. in. imię i nazwisko, kraj pochodzenia, płeć i data urodzenia. W prawym dolnym roku znajduje się odcisk linii papilarnych posiadacza. Tło dokumentu stanowi podobizna statuy wolności. Z tyłu zielonej karty jest także zdjęcie posiadacza, ale w mniejszym rozmiarze. Dokument posiada zabezpieczenia - u góry numer dokumentu oraz kod kreskowy, obok zdjęcia zabezpieczenie w kształcie statuy wolności, a w dolnej części ciąg liter i cyfr zabezpieczających dokument.

Słownik