Prawo międzynarodowe

Działania zmierzające do zapobiegania bądź rozwiązywania istniejących konfliktów na drodze pokojowej mogą być prowadzone za pomocą środków dyplomatycznychdyplomacjadyplomatycznych lub sądowych. Jedne i drugie zostały określone normami prawa międzynarodowego.

Środki dyplomatyczne

Negocjacje to proces polegający na dyskusji między stronami konfliktu, który ma na celu zawarcie porozumienia. Nie wymaga udziału strony trzeciej. Negocjacje mogą być prowadzone we wszystkich fazach sporu. Bez względu na to, czy odbywają się w formie ustnej, czy pisemnej, zazwyczaj zachowują charakter poufny. Jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych sposobów rozwiązywania sporów i konfliktów. Podjęcie negocjacji uniemożliwiają jedynie zerwane stosunki dyplomatyczne. W takim wypadku strony konfliktu mogą skorzystać z dobrych usług lub mediacji.

R1YSXoLW83aEX

Zdjęcie przedstawia salę, w której przy stołach siedzą kobiety i mężczyźni w oficjalnych strojach. Przed nimi, na blatach leżą papiery i stoją mikrofony. Na jednej ze ścian zawieszony jest duży orzeł w koronie, ekran telewizyjny i ekran do prezentacji.

Dobre usługi to proces, w którym strona trzecia oferuje swoje pośrednictwo w celu zbliżenia ze sobą stron konfliktu. Może nią być zarówno państwo czy też organizacja międzynarodowa, jak i osoba ciesząca się powszechnym autorytetem, pod warunkiem jednak, że zostanie zaakceptowane przez strony konfliktu. Podmiot świadczący dobre usługi nie może bezpośrednio brać udziału w rokowaniach.

RDgV8wTN32uFg1

Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę o kwadratowej twarzy. Mężczyzna ma szeroko osadzone oczy i wydatny nos. Jego włosy są szpakowate, proste, krótkie. Mężczyzna ubrany jest w garnitur, koszulę i krawat. W tle flaga USA.

Mediacja to proces, w którym strona trzecia, uczestnicząc czynnie w rokowaniach, pomaga stronom konfliktu wynegocjować porozumienie. Strony nie są jednak zobligowane do przyjęcia rad i wskazówek mediatora. Podobnie jak w przypadku dobrych usług, podmiotem tym może być państwo, organizacja międzynarodowa lub osoba obdarzona dużym autorytetem. Jednym z najsłynniejszych mediatorów był były prezydent USA Jimmy Carter, który podjął się misji pogodzenia ze sobą skonfliktowanych stron w czasie wojny w Bośni i Hercegowinie. Pojęcia mediacji często używa się na oznaczenie całego zespołu działań zmierzających do zakończenia konfliktu na drodze porozumienia.

Koncyliacja to proces, w którym specjalna komisja powołana przez strony sporu i neutralną stronę trzecią najpierw obiektywnie ustala przyczyny sporu, a następnie zaleca sposoby jego rozwiązania. Koncyliacja częściej znajduje zastosowanie w sporach o podłożu prawnym niż politycznym. Podobnie jak w przypadku komisji śledczych, wynik prac komisji koncyliacyjnych nie jest wiążący dla stron konfliktu. Zasada ta przyczynia się do niskiej skuteczności procesu koncyliacji.

Środki sądowe

Arbitraż to proces, w którym strony sporu powołują doraźnie trybunał arbitrażowy w celu rozsądzenia racji. Trybunał składa się z sędziów mianowanych przez strony konfliktu i sędziów neutralnych. Czasem funkcję trybunału pełni jeden arbiter będący uznanym autorytetem w dziedzinie prawa międzynarodowego. Oddanie przedmiotu sporu przed trybunał jest dobrowolne, lecz wyrok ma charakter wiążący i strony mają obowiązek wykonać go w dobrej wierze. Na mocy konwencji haskichkonwencje haskiekonwencji haskich z 1899 i 1907 r. społeczność międzynarodowa utworzyła Stały Trybunał ArbitrażowyStały Trybunał ArbitrażowyStały Trybunał Arbitrażowy, który zbiera się w razie potrzeby.

RbUl1hBPTjp5V

Ilustracja przedstawia karykaturalne sylwetki różnych postaci historycznych. Reprezentują one wiele ówczesnych państw. Mają one nienaturalnie duże głowy. Są to kobiety w królewskich sukniach oraz mężczyźni w mundurach oraz surdutach. Wszyscy znajdują się w pałacowej sali. Są zgromadzeni w mniejsze podgrupy, rozmawiają ze sobą, niektórzy kłaniają się, są zasmuceni, trzymają za ręce lub mają niezadowolone miny.

Inne środki

Inspekcje dokonywane są przez neutralne zespoły inspektorów i ekspertów w celu stwierdzenia stanu faktycznego – pełnią wówczas funkcję instytucji wczesnego ostrzegania. Inspekcje są także jednym ze środków budowy zaufania. Monitorowanie to proces ciągłej obserwacji i analizy środowiska politycznego w celu wczesnego wykrycia zagrożeń.

Ostrzeżenie wydawane jest przez państwo bądź organizację międzynarodową w celu odwiedzenia od potencjalnego konfliktu. Ostrzeżenia zwykle zawierają informację o konsekwencjach, jakie dotkną agresora.

Mimo wielu środków, jakie oddaje do dyspozycji prawo międzynarodowe publiczneprawo międzynarodowe publiczneprawo międzynarodowe publiczne, coraz częściej spotyka się opinię, że jest ono martwą literą. Niewątpliwie znajduje się ono w kryzysie.

Słownik