R7prFjGIWOAui1
Thomas Hobbes
Źródło: domena publiczna.

Thomas Hobbes (1588–1679) – angielski filozof, myśliciel społeczny, twórca kontraktualizmukontraktualizmkontraktualizmu, autor dzieła Lewiatan (1651). Dowodzi w nim, że człowiek jest z natury zły (homo homini lupus esthomo homini lupus esthomo homini lupus est), a relacje międzyludzkie cechuje nieustanna walka każdego z każdym (bellum omnium contra omnesbellum omnium contra omnesbellum omnium contra omnes) – te dwa stwierdzenia, stając się fundamentem antropologii Thomasa Hobbesa, wyznaczają kierunek jego politycznego myślenia. W rezultacie Hobbes konstruuje teorię, która stanowić ma jedyną realną odpowiedź na zagrożenie przemocą – teorię umowy społecznej.

Z poglądami Hobbesa nie zgadzali się John Locke1John Locke i później John Stuart Mill2John Stuart Mill. Ich zdaniem, skuteczna umowa społeczna nie musi koniecznie prowadzić do ubezwłasnowolnienia jednostek i przekazania całej władzy suwerenowi. Wskazywali również, że w odpowiednich warunkach ludzie są zdolni do działań altruistycznych.

1
2
Polecenie 1
Zapoznaj się z  treścią fragmentu  Lewiatana Thomasa Hobbesa. Spróbuj uchwycić strukturę analizowanego materiału i  najważniejsze myśli w  nim zawarte, odpowiadając na pytania:
Zapoznaj się z  treścią fragmentu  Lewiatana Thomasa Hobbesa. Spróbuj uchwycić strukturę analizowanego materiału i  najważniejsze myśli w  nim zawarte, odpowiadając na pytania:
bg‑cyan
  • Co konkretnie opisuje tekst?

  • Czy istnieje jakaś teza? Jeżeli tak, to jaki ma charakter – jawny czy ukryty?

  • Opisz sytuację wyjściową.

  • Czy tekst dotyczy jednej kwestii, czy też zarysowuje kilka problemów? Jeśli tak, to jakich?

  • Czy tekst zawiera jakieś słowa, które są niejasne i wymagają dodatkowych wyjaśnień?

  • W jaki sposób można podzielić cały tekst? Znajdź znaczenie każdej z części.

RIzq7QlP85VAB
Nagranie dźwiękowe utworu Lewiatan (fragmenty), autor Thomas Hobbes.

Słownik

umowa społeczna
umowa społeczna

termin filozoficzny łączący wiele różnych teorii, których tematem są umowy dorozumiane, za pomocą których ludzie tworzą narody i utrzymują porządek społeczny; teoria umowy społecznej to racjonalne uzasadnienie poglądu, że legalna władza państwowa musi wywodzić się ze zgody społeczeństwa

homo homini lupus est
homo homini lupus est

(z łac.) – człowiek człowiekowi wilkiem

bellum omnium contra omnes
bellum omnium contra omnes

(z łac.) – wojna wszystkich przeciw wszystkim

kontraktualizm
kontraktualizm

teoria, zgodnie z którą pewne struktury organizacyjne (np. państwo, społeczeństwo obywatelskie, polityczne) powstają na mocy porozumienia jednostek, czyli zawartego między nimi kontraktu – ustaleniu norm funkcjonowania tych struktur; przejście z niekorzystnego stanu natury do korzystnego stanu społecznego i państwowego