Przeczytaj
Terasy rzeczne powstają na skutek erozyjnej działalności wód płynących. Mają one postać wypłaszczenia terenu, które biegnie nad równiną zalewowąrówniną zalewową. Poszczególne terasy oddzielają załomy, które są świadectwem zmieniającego się w czasie poziomu koryta rzecznego. Terasy wznoszą się schodkowo, przez co stoki doliny przypominają stopnie. Terasy ulokowane wyżej są starsze, te niższe powstały później.
Terasy rzeczne powstają, gdy zmienia się wysokość podstawy erozyjnej, tj. wysokość, na jakiej zlokalizowane jest ujście rzeki. Osiągnięcie tej podstawy oznacza, że koryto rzeczne nie będzie mogło się dalej pogłębiać. Rzeka wcina się w podłoże tym mocniej, im większa różnica wysokości dzieli jej źródło od ujścia. Wówczas jej brzegi mają postać ostrych krawędzi. Krawędzie te są podcinane w momencie poszerzania przez rzekę swojego łożyska. Etap ten następuje wtedy, gdy ujście rzeki przez dłuższy okres nie zmienia swojej lokalizacji. Kiedy podstawa erozyjna ponownie zmienia wysokość, rzeka pozostawia w dolinach płaszczyzny, które świadczą o dawnym poziomie spływu wód.
Szerokość teras rzecznych jest bardzo zróżnicowana – wynosi od kilku do nawet kilkunastu kilometrów. Im dłużej podstawa erozyjna rzeki nie ulega zmianie, tym większa jest zwykle szerokość terasy. Okresom znacznego obniżenia się podstawy erozyjnej odpowiadają wysokie krawędzie terasy, natomiast jedynie niewielkie obniżenia powodują powstanie stosunkowo niskiej krawędzi. Powierzchnia terasy przeważnie jest płaska, lekko nachylona w kierunku zgodnym ze spadkiem doliny.
Rozróżniamy następujące rodzaje teras rzecznych różniące się od siebie sposobem powstawania i budową:
terasy erozyjne – powstają w wyniku skokowego obniżania się bazy erozyjnej rzeki i są wycięte w skałach budujących stoki doliny rzecznej;
RgBnqkI2cHejz terasy akumulacyjne – powstają z osadów rzecznych w wyniku stopniowego obniżania się bazy erozyjnej rzeki. Dno doliny wypełnione jest osadami aluwialnymialuwialnymi, a następnie wcina się w nie koryto rzeki. Rozcięcie nie dochodzi do skały litej w podłożu;
RSYrJukYG3PPy terasy akumulacyjno‑erozyjne występują najczęściej w dolinach rzek górskich, zbudowane są zarówno ze skał podłoża, jak i z osadów rzecznych. Koryto rzeki wcina się w osady aluwialne, a także w skały lite występujące w podłożu.
R1LR8uzxpKrjX
Pod względem zależności od poziomów rzeki wyróżnia się terasy:
zalewowe – okresowo zalewane w czasie wysokich stanów wód;
nadzalewowe – powstałe w wyniku zmian bazy erozyjnej rzeki lub zmian ilości wody w rzece.
Słownik
proces gromadzenia się osadów na dnie rzeki przez jej nurt
żłobienie powierzchni ziemi przez wodę rzeczną polegające na pogłębianiu (erozja denna), przesuwaniu (erozja boczna) i wydłużaniu (erozja wsteczna) koryta rzecznego
proces rzeźbotwórczy związany z działalnością wód płynących (rzek); procesy fluwialne dzieli się na: erozyjne, transportowe i akumulacyjne; na ich siłę i charakter wpływa nachylenie terenu, kształt koryta rzeki, budowa podłoża, wielkość rzeki i stopień pokrycia danego terenu przez szatę roślinną
forma akumulacyjna stanowiąca najniższy poziom doliny rzecznej, przecięta korytem rzeki
osady powstające w procesie akumulacji na skutek działalności wód płynących