O autorze

RUBKyLDEsBpUn1

IlustracjaZdjęcie przedstawia portret starszego mężczyzny. Mężczyzna ma szczupłą, pociągła twarz, na której wyraźnie widoczne są zmarszczki. Policzki mężczyzny są zapadnięte, nos wydatny, oczy zapadnięte. Mężczyzna ubrany jest w koszulę, sweter i marynarkę. Siedzi na tle okna.

Tadeusz Konwicki urodził się w 1926 roku w Nowej Wilejce w rodzinie robotniczej jako syn rzemieślnika Michała i Jadwigi z Kieżunów. Ojciec zmarł, kiedy mały Tadeusz miał trzy i pól roku. Jak wspomina sam pisarz, w dzieciństwie był uzdolniony raczej plastycznie niż literacko, ale najbardziej chciał zostać dziennikarzem. Kształcił się początkowo w szkole powszechnej w Kolonii Wileńskiej, następnie w najlepszym wileńskim gimnazjum im. Zygmunta Augusta. Edukację przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Podobnie jak wielu jego rówieśników, uczył się w czasie wojny na tajnych kompletach.

Czas wojny

We wrześniu 1939 roku miał 13 lat. Żołnierski świat fascynował go, sam chciał brać udział w walkach. Wstąpił do Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, do jego tajnych zadań należało pilnowanie okolic torów kolejowych. W 1944 roku przystał do partyzantki. Dostał się do Brygady Oszmiańskiej AK i przyjął pseudonim „Bóbr”. Brał udział w kilku akcjach, jego brygada została rozbita po upadku powstania wileńskiego. W maju 1945 roku wsiadł do pociągu repatriacyjnego i pojechał do Polski. Kiedy wojna się skończyła, Konwicki miał zaledwie 19 lat i odczuwał wielki głód życia. Wydawało mu się, że w wyjściu z wojennej katastrofy pomoże socjalizmsocjalizmsocjalizm.

Pracował krótko jako urzędnik w Gliwicach, by jesienią 1945 roku rozpocząć studia architektoniczne na politechnice w Krakowie. Szybko jednak zmienił kierunek na polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Nie miał za co żyć, więc został korektorem w tygodniku „Odrodzenie”. Rok później redakcja przeniosła się do stolicy, a razem z nią Tadeusz, który zamieszkał w eleganckim hotelu Bristol. Pod koniec czwartego roku studiów Konwicki był już cenionym publicystą. Szybko piął się po szczeblach kariery. W latach 1950‑1958 współpracował z „Nową Kulturą”, w 1954 roku rozpoczął przygodę reżyserską z filmem, pisał też scenariusze. Wyreżyserował m.in. Dolinę Issy i Lawę. Pełnił funkcje kierownicze zespołów filmowych Kadr i Pryzmat. Od 1966 roku pisał do czasopisma „Kino”. W tym samym roku wystąpił z PZPR na znak protestu przeciw wyrzuceniu z partii prof. Leszka Kołakowskiego. W 1982 roku był sygnatariuszem listu intelektualistów przeciw wprowadzeniu stanu wojennego.

Charakterystyka twórczości

Twórczość Tadeusza Konwickiego nosi wyraźne cechy autobiograficzne. Jeśli mówi o wiejskich krajobrazach, zawsze pojawia się obraz ukochanej Wileńszczyzny. Pisze o Warszawie w sposób osobisty, dzieląc się z innymi swoim spojrzeniem na stolicę. W wielu utworach Konwickiego powtarzają się te same osoby, wątki, sytuacje, jakby pisarz celowo chciał je ocalić od zapomnienia. Jego debiutem powieściowym była powieść oparta na wspomnieniach wojennych, Rojsty, która została napisana niedługo po wojnie, a wydana dopiero po odwilży, w 1956 roku. Na początku lat 50. pisarz tworzył zgodnie z zasadami socrealizmu. Efektem narzuconej estetyki były utwory tendencyjnetendencyjnytendencyjne, m.in. Przy budowie i Władza.

R3DOGeEtMYTo11

Zdjęcie przedstawia tablicę znajdującą się na ścianie budynku. Napis na tablicy brzmi: W tym domu w latach 1956-2015 mieszkali Danuta z Leniców Konwicka (1930-1999) ilustratorka, Tadeusz Konwicki (1926-2015) pisarz, reżyser filmowy. Mieszkańcy Górskiego 1, siódmy stycznia 2016 .

Jednak powieść Z oblężonego miasta miała już inny charakter. Znów przepełniona wspomnieniami z partyzantki, wzbogacona arkadyjskimarkadyjskiarkadyjskim mitem kraju dzieciństwa, jest rodzajem spowiedzi zawiedzionego w swoich narodowowyzwoleńczych ideałach młodzieńca, który przyjmuje socjalizm z nadzieją, chociaż jest świadomy ciężaru zdrady. Nowe ideały okazują się jednak równie rozczarowujące. Najbardziej znaną powieścią Tadeusza Konwickiego i jedną z najpopularniejszych książek drugiego obiegu jest Mała apokalipsa, groteskowa i smutna zarazem wizja państwa totalitarnego, a jednocześnie obraz działającej w nim opozycji. Mała apokalipsa to rozkład społeczeństwa i państwa pod jarzmem komunizmu. Giną tu takie wartości, jak godność i honor, determinacja i chęć działania. Słabość nie omija także opozycji. Bohater powieści ma popełnić samobójstwo na znak protestu przeciw przyłączeniu Polski do ZSRR. Błąkając się po szarym mieście, próbuje wskrzesić dawne wartości, szuka potwierdzenia dla słuszności swojego czynu. Jedynym sensem samobójczej śmierci wydaje się ocalenie imienia narodu.

Słownik