Sieci komputerowe podzielić można na wiele sposobów. Podstawowe kryterium podziału sieci dotyczy obszaru, w którym ona funkcjonuje. Z tego względu sieci komputerowe możemy podzielić na trzy rodzaje:

• LANLANLAN (ang. Local Area Network),

• MANMANMAN (ang. Metropolitan Area Network),

• WANWANWAN (ang. Wide Area Network).

LAN to lokalna sieć komputerowa o stosunkowo niewielkich rozmiarach i powierzchni, jaką zajmuje. Sieci LAN łączą komputery oraz inne urządzenia w domu, szkole, biurze, budynku lub kilku budynkach. Są one połączone za pomocą urządzenia zwanego przełącznikiem sieciowym (ang. switch).

RVn9MkBR6QIgR

Przykładowa lokalna sieć komputerowa z przełącznikiem sieciowym.
Ikona przełącznika sieciowego połączona jest prostymi z sześcioma ikonami komputerów.

WAN to rozległa sieć komputerowa, której obszar nie jest ograniczony do budynku czy kampusu. Sieci WAN łączą ze sobą poszczególne sieci lokalne, znajdujące się w różnych obszarach geograficznych. Mogą być one oddalone od siebie nawet o setki kilometrów, a mimo to możliwa jest wymiana danych pomiędzy nimi. Sieci WAN stosowane są przez duże, wielodziałowe firmy i korporacje do łączenia ze sobą wszystkich biur i oddziałów. Zazwyczaj sieci WAN nie udostępniają swoich usług publicznie, a jedynie w ramach działalności firmy czy instytucji. Łącza WAN oferują firmy świadczące usługi telekomunikacyjne, gdyż tylko one dysponują odpowiednią infrastrukturą (łączami sieciowymi), umożliwiającą tworzenie sieci rozległych. Sieci WAN tworzy się w oparciu o urządzenia sieciowe zwane ruterami (ang. routers).

Internet, intranet, extranet

Sieci LAN oraz WAN zazwyczaj należą do prywatnych osób, firm oraz instytucji i często usługi, które oferują, nie są usługami publicznymi. Istnieje jednak pewien rodzaj, typ sieci, który e‑usługi udostępnia publicznie. Siecią tą jest oczywiście internet.

Internet to zbiór setek tysięcy sieci komputerowych, jakie pracują na całym świecie. Nie jest własnością jednej firmy czy organizacji, jest ogólnodostępny i oferuje swoje usług każdemu, kto ma techniczne możliwości połączenia się z nim. Mnogość usług, jakie oferuje internet, wymaga utrzymania właściwych standardów i sposobów komunikacji w celu zapewnienia jak największej dostępności i swobody korzystania z sieci. Dlatego powołane do życia zostały instytucje, których głównym celem jest opracowywanie i utrzymywanie określonych standardów oraz protokołów komunikacyjnych. Do najważniejszych z nich zaliczyć należy:

• Internet Engineering Task Force (IETF),

• Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN),

• Internet Architecture Board (IAB).

IntranetintranetIntranet to prywatna, wewnętrzna sieć, wykorzystująca w komunikacji standardy i protokoły sieciowe dokładnie takie same, jak w przypadku sieci internet, jednak z dostępem tylko dla upoważnionych użytkowników. Intranet w ramach jedynej organizacji tworzony jest, aby zapewnić dostęp do sieci firmowej wyłącznie członkom, pracownikom oraz osobom upoważnionym. ExtranetextranetExtranet to rozszerzona odmiana sieci intranet umożliwiająca dostęp do jej zasobów i usług nie tylko pracownikom danej firmy czy organizacji, ale również innym użytkownikom. Przykładem sieci extranet może być sieć firmowa dostawcy energii elektrycznej. Mogą z niej korzystać zarówno pracownicy firmy, ale również jej klienci, którzy chcą np. otrzymywać faktury drogą elektroniczną, czy podawać stan licznika prądu poprzez stronę WWW lub aplikację dostawcy.

WLAN, SAN, PAN

Oprócz wyżej wymienionych głównych rodzajów sieci komputerowych wyodrębnionych zostało jeszcze kilka innych rodzajów i typów sieci. Do najważniejszych z nich zaliczyć należy:

• WLANWLANWLAN (ang. Wireless Local Area Network),

• SAN (ang. Storage Area Network),

• PAN (ang. Private Area Network).

WLAN to lokalna sieć komputerowa, w której wymiana danych odbywa się z wykorzystaniem standardów bezprzewodowej komunikacji. W sieciach tego typu nośnikiem danych nie jest przewód sieciowy (np. skrętka), ale fale radiowe. Przykładem jest domowa sieć, w której urządzania łączą się wzajemnie poprzez WiFi.

R1IAYcU6WiKs4

Przykładowa sieć WLAN.
Od ikony routera wychodzą fale symbolizujące sieć bezprzewodową, a obok znajdują się urządzenia końcowe: PC, laptop, smartphone.

SAN to specjalny rodzaj sieci komputowej, zaprojektowanej i stworzonej do przechowywania i udostępniania bardzo dużej ilości danych. Do budowy tego typu sieci stosowane są serwery wysokiej klasy i wydajności, a jako nośnik danych wykorzystywany jest światłowód.

PAN to specyficzny rodzaj sieci komputowej, którą tworzą urządzenia, takie jak: telefony, słuchawki lub też urządzenia peryferyjne komputera. Sieć PAN tworzymy, np. kiedy chcemy przesłać pliki pomiędzy telefonami albo kiedy parujemy mysz lub słuchawki z komputerem. Zazwyczaj sieci PAN stosują bezprzewodową komunikację pomiędzy urządzeniami, a standard przesyłania danych to WiFi lub Bluetooth.

R1dhbA9St5Tb1

Przykładowa sieć PAN wykorzystująca komunikację bezprzewodową Bluetooth.
Od ikony laptopa wychodzą fale oznaczone ikoną Bluetooth.
Obok nich znajdują się przykładowe urządzenia: słuchawki, mysz komputerowa.

Podział sieci ze względu na wielkość i zastosowanie prezentuje się w następujący sposób:

R1H4F4SlP7TCO

Ilustracja przedstawia podział sieci WAN, MAN i LAN. Strefa WAN: Wide Area network.
Na grafice oznaczona jest jako połączenia międzykontynentalne.
Strefa MAN: Metropolitan Area network.
Na grafice oznaczona jako połączenia pomiędzy budynkami w dużym mieście.
Strefa LAN: Local Area network. . Na grafice oznaczenia jako pojedyncze domki.

Host, Klient‑Serwer, PeerToPeer

Każde urządzenie podłączone do sieci i aktywnie z niej korzystające to urządzenie końcowe sieci lub host. Host to urządzenie w sieci, które poprzez odpowiednią konfigurację może wysyłać i odbierać dane z sieci.

W sieciach komputerowych, jakie znamy obecnie, host może pełnić dwie funkcje:

• klienta,

• serwera.

Serwer to urządzenie z zainstalowanym odpowiednim oprogramowaniem, które udostępnia i świadczy usługi na rzecz klientów (serwery WWW, serwery poczty, serwery plikowe). Klient natomiast to urządzenie wraz z oprogramowaniem, które korzysta z usług serwerów. W nowoczesnych sieciach hosty mogą pełnić rolę klienta, serwera lub obu jednocześnie. To zainstalowane oprogramowanie decyduje, jaką rolę w sieci pełni host.

Przykładem oprogramowania serwera są aplikacje sieci Web (hostujące strony internetowe) np. Apache, Tomcat czy IIS.

Natomiast przykładem oprogramowania klienta jest przeglądarka internetowa pozwalająca korzystać ze stron internetowych udostępnianych przez serwery.

Sieci komputerowe, w których występują serwery świadczące usługi oraz korzystające z nich klienty (tak właśnie brzmi liczba mnoga od słowa klient w odniesieniu do sieci komputerowych), to sieci typu klient‑serwer.

R1EgPaq0R2a4B

Przykładowa sieć klient-serwer.
Od ikony serwera podpisanego jako: serwer, www, email, wychodzą połączenia do dwóch klientów: klient email oraz klient www.

Czasami zdarza się, że jeden komputer (jeden host) może w sieci pełnić jednocześnie rolę serwera i klienta.

Słownik