Kraje przedindustrialnekraje przedindustrialneKraje przedindustrialne charakteryzują się dominacją usług podstawowych dla funkcjonowania społeczeństwa. Zalicza się do nich przede wszystkim handel, usługi bytowe, podstawową opiekę zdrowotną i podstawowe szkolnictwo. Należy zaznaczyć, że działalność ta jest bardzo zacofana technologicznie, często prowadzona bez użycia komputerów. W wielu krajach trudno jest ustalić miejsce pracy ludności ze względu na duże znaczenie pracy dorywczej. Powyższe cechy wykazuje większość krajów afrykańskich (poza północną częścią kontynentu i RPA) i niektóre kraje Azji Południowej i Południowo‑Wschodniej (np. Afganistan, Bangladesz i Laos).

RkjIGbMAMOsoK1
Podstawowe usługi handlowe są charakterystyczne dla krajów fazy przedindustrialnej.
Źródło: dostępny w internecie: flickr.com, licencja: CC BY 2.0.

Ze względu na dynamiczny rozwój przemysłu kraje industrialnekraje industrialnekraje industrialne cechują się dużym znaczeniem usług świadczonych na jego rzecz. Z kolei mechanizacja rolnictwa powoduje wzrost zapotrzebowania na usługi również dla pierwszego sektora. Następuje wzrost roli usług transportowych i oświatowych. Na szczególną uwagę zasługuje rozwój szkolnictwa zawodowego i usług ogólnospołecznych. Obecnie w tej fazie znajdują się kraje Ameryki Południowej (np. Brazylia i Peru), a także wiele krajów azjatyckich, takich jak Indie i Chiny oraz kraje arabskie.

RvpiSmM9MD6gj
W wyniku rozwoju przemysłu w krajach industrialnych wzrasta rola usług transportowych.
Źródło: dostępny w internecie: pexels.com, domena publiczna.

Największe znaczenie usług występuje w gospodarce krajów postindustrialnychkraje postindustrialnekrajów postindustrialnych. Następuje rozwój drobnych przedsiębiorców i ich współpracy z dużymi zakładami na skutek informatyzacji i produkcji krótkoseryjnej. Dzięki rozwojowi działalności badawczo‑rozwojowej, nastawionej na wdrażanie nowych technologii, wzrasta konkurencja. Obecnie zakłady przemysłowe i usługowe nie prowadzą same działalności logistycznej, księgowej lub prawnej swojej firmy, lecz zlecają je wyspecjalizowanym firmom. Ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi usług wyższego rzędu jest globalizacjaglobalizacjaglobalizacja. Obserwuje się także wzrost współpracy z ośrodkami naukowymi. Coraz częściej przedsiębiorcy nastawieni są na rozwój kadry, co przyczynia się do częstszego korzystania z usług edukacyjnych, np. szkoleń umożliwiających podniesienie kwalifikacji zawodowych. Z kolei wraz ze wzrostem ilości czasu wolnego i zamożności społeczeństwa rośnie popyt na usługi turystyczne, kulturowe, sportowe i transportowe. Większego znaczenia zaczynają nabierać usługi medyczne, telekomunikacyjne, edukacyjne (szkolnictwo wyższe, placówki naukowo‑badawcze), a także finansowe i ubezpieczeniowe. W tej fazie znajduje się większość krajów europejskich, Ameryka Północna, Australia, Japonia, Korea Południowa, część azjatyckich tygrysów (Malezja, Indonezja) i bardziej rozwinięte kraje Ameryki Południowej.

R1eVVHwbVBVns
W krajach postindustrialnych dużą rolę odgrywają usługi badawczo-rozwojowe.
Źródło: dostępny w internecie: pixnio.com, domena publiczna.
RViWxJi43TuLA1
Osoby starsze częściej korzystają z mniejszych punktów handlowo-usługowych.
Źródło: dostępny w internecie: pixnio.com, domena publiczna.

W wielu krajach postindustrialnych, odznaczających się dużym odsetkiem osób starszych, charakterystyczna jest duża rola tzw. srebrnej gospodarkisrebrna gospodarka (ang. silver economy)srebrnej gospodarki (ang. silver economy) ukierunkowanej dla seniorów. Nie jest to jednak pojedyncza branża, lecz zbiór produktów i usług z wielu istniejących już sektorów, m.in. informatyki, telekomunikacji, finansów, transportu, kultury, turystyki i innych. Szczególną rolę odgrywają seniorzy w branży handlowej. Przywiązują oni dużą wagę do świeżych, ekologicznych produktów i są odpowiedzialni za stan środowiska. Wybierają zwykle produkty znanych im i sprawdzonych marek oraz korzystają częściej niż inni z małych, prywatnych sklepików.

Słownik

działalność badawczo‑rozwojowa (B+R)
działalność badawczo‑rozwojowa (B+R)

działalność obejmująca badania naukowe i prace rozwojowe na rzecz wdrażania nowych technologii; charakterystyczna dla gospodarki opartej na wiedzy

globalizacja
globalizacja

ogół procesów gospodarczych, technologicznych, politycznych i społeczno‑kulturowych polegających na upodabnianiu się państw do siebie

kraje industrialne
kraje industrialne

kraje, które obecnie przechodzą proces uprzemysłowienia, średnio rozwinięte, lecz często charakteryzujące się dużym tempem rozwoju gospodarczego; charakterystyczne dla nich jest duże znaczenie przemysłu

kraje postindustrialne
kraje postindustrialne

kraje, które okres rozwoju przemysłu mają już za sobą, a skupione są głównie na usługach; charakteryzują się dużym zapotrzebowaniem na usługi, szczególnie wyspecjalizowane; są utożsamiane z krajami wysoko rozwiniętymi

kraje przedindustrialne
kraje przedindustrialne

kraje, które nie przeszły jeszcze rewolucji przemysłowej, słabo rozwinięte, o dominującym udziale rolnictwa w strukturze zatrudnienia i tworzenia PKB

srebrna gospodarka (ang. silver economy)
srebrna gospodarka (ang. silver economy)

różne rodzaje działalności wytwórczej i usługowej w zakresie potrzeb żywnościowych, bytowych i zdrowotnych, której odbiorcami są seniorzy; są to głównie handel, turystyka, informatyka, transport i finanse