Przeczytaj
Migracja
Migracja (z łac. migratio ‘wędrówka’) oznacza przemieszczanie się ludności na stałe lub czasowo i obejmuje całokształt przesunięć prowadzących do zmiany miejsca zamieszkania lub pobytu (na stałe lub czasowo). Ze względu na zasięg ruchu wędrówkowego wydziela się migracje:
wewnętrzne, czyli związane z przekroczeniem granicy jednostki administracyjnej w granicach danego kraju, wewnątrzpaństwowe, mające miejsce w obrębie danego terytorium (państwa). Mogą dotyczyć przemieszczeń międzyregionalnych i wewnątrzregionalnych, wśród których wyróżnia się np. migracje lokalne (między powiatami lub wewnątrz danego powiatu). Te ostatnie mogą dotyczyć przemieszczeń między gminami lub wewnątrz nich, między innymi w obrębie danej miejscowości lub do innej, ale leżącej w tej samej gminie)
zewnętrzne, czyli związane z przekroczeniem granicy kraju, obejmują również migracje wewnątrzkontynentalne i międzykontynentalne.
Ze względu na przyczynę migracje dzielimy na:
ekonomiczne – zmiana miejsca zamieszkania ze względu na chęć poprawienia warunków życia pod względem finansowym („drenaż mózgów” – zjawisko ekonomiczne skłaniania specjalistów wysokiej klasy do podejmowania pracy w krajach uprzemysłowionych przez zapewnienie im lepszych warunków ekonomicznych i nowoczesnej organizacji pracy),
religijne – migracje ludności z powodu prześladowań, pielgrzymki,
polityczne – migracja w konsekwencji wojny, ucisku władz, zmiany granic politycznych lub też powstania nowego państwa,
społeczne – migracja ze względu na problemy społeczne w dotychczasowym miejscu zamieszkania. drenaż mózgów
Rodzaje migracji:
imigracja – przyjazd osób na pobyt stały lub długotrwały, osiedlanie się ludności w danym kraju,
emigracja – wyjazd za granicę z kraju na pobyt czasowy lub w celu zamieszkania na stałe,
repatriacja – powrót ludności do kraju ojczystego z powodu zmiany granic państwowych, organizowany przez władze państwa,
deportacja – wydalenie ludności poza granice danego kraju wywołane naruszeniem przez nią prawa,
reemigracja – powrót do kraju ludności, która wcześniej wyemigrowała.
Pozytywne skutki migracji:
przypływ wartościowych pracowników oraz „taniej siły roboczej”,
wzrost produktu krajowego brutto,
zjawisko odmłodzenia społeczeństwa,
większy przyrost rzeczywisty,
wzbogacenie przez imigrantów lokalnej kultury.
Negatywne skutki migracji:
wzrost bezrobocia wśród miejscowej ludności (imigranci zajmują niektóre miejsca pracy),
większe wydatki państwa na pomoc socjalną dla osób bezrobotnych,
możliwość wystąpienia napięć między rdzennymi mieszkańcami a ludnością napływową,
przeciążenie środków transportu,
tworzenie przez imigrantów dzielnic nędzy,
możliwość wzrostu przestępczości,
zrywanie więzi rodzinnych.
Szacuje się, że w 2020 roku było na świecie 272 mln migrantów międzynarodowych (3,5% ogólnej populacji globu). Głównym powodem zmiany kraju zamieszkania jest poszukiwanie pracy, a głównymi kierunkami migracji są kraje wysoko rozwinięte.
Program Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju w zakresie migracji dzieli świat na bogatą Północ i biedne Południe, wyznaczając cztery główne kierunki migracji: północ‑północ, południe‑południe, północ‑południe, południe‑północ. Najliczniejsze migracje zachodzą na kierunkach: południe‑południe i południe‑północ. Przykładem ruchu migracyjnego południe‑południe jest przemieszczanie ludności z Bangladeszu do Indii (ok. 3200 migrantów), z Burkina Faso do Wybrzeża Kości Słoniowej (ok. 1400 migrantów) czy z Indonezji do Malezji (ok. 1300 migrantów). Natomiast ruch południe‑północ to np. migracje z Turcji do Niemiec (ok. 2800 migrantów) oraz z Meksyku do Stanów Zjednoczonych (ponad 12 000 migrantów).
Natężenie migracji
Natężenie migracji mierzy się za pomocą kilku współczynników, konstruowanych w przeliczeniu na liczbę mieszkańców (np. na 1000 lub 100 osób):
współczynnika emigracji,
współczynnika imigracji,
współczynnika salda migracji (współczynnika migracji netto),
współczynnika obrotu migracyjnego (współczynnika migracji brutto).
Współczynnik emigracji (WIndeks dolny EE)
Emigracja to odpływ ludności z danego terytorium. Jeżeli liczbę emigrantów podzielimy przez średnią liczbę ludności na danym terenie, wówczas otrzymamy współczynnik emigracji.
WIndeks dolny EE = (LIndeks dolny E Indeks dolny koniecE :L) × C, gdzie:
WIndeks dolny EE – współczynnik emigracji w danym miejscu i czasie
LIndeks dolny EE – liczba emigrantów w danym miejscu i czasie
L – średnia liczba ludności w danym miejscu i czasie
C – stała (1000 lub 100).
Współczynnik imigracji (WIndeks dolny II)
Imigracja to napływ ludności na dane terytorium. Jeżeli liczbę imigrantów podzielimy przez średnią liczbę ludności na danym terenie, wówczas otrzymamy współczynnik imigracji.
WIndeks dolny II = (LIndeks dolny I Indeks dolny koniecI : L) × C, gdzie:
WIndeks dolny II – współczynnik imigracji w danym miejscu i czasie
LIndeks dolny II – liczba imigrantów w danym miejscu i czasie
L – średnia liczba ludności w danym miejscu i czasie
C – stała (1000 lub 100).
Współczynnik salda migracji (WIndeks dolny SMSM)
Saldo migracji określa relację między liczbą osób, które przybyły na dane terytorium (region świata, państwo, województwo) na stałe, a liczbą osób, które je opuściły (różnica między napływem a odpływem ludności). W analizie ruchu migracyjnego bada się zmiany wielkości napływu i odpływu migracyjnego, salda migracji oraz określa współczynnik salda migracyjnego, który jest miernikiem natężenia migracji.
Jeżeli od liczby imigrantów odejmiemy liczbę emigrantów, otrzymamy wówczas saldo migracji (SM). W przypadku, gdy liczba imigrantów jest większa niż liczba emigrantów (w danym miejscu i czasie), wtedy wartość salda migracji jest dodatnia. W przeciwnym wypadku – jest ujemna.
Gdy saldo migracji podzielimy przez średnią liczbę ludności w danym miejscu i czasie, otrzymamy współczynnik salda migracji.
SM = I - E, gdzie:
SM – saldo migracji w danym miejscu i czasie
I – liczba imigrantów w danym miejscu i czasie
E – liczba emigrantów w danym miejscu i czasie.
WIndeks dolny SMSM = ((LIndeks dolny I Indeks dolny koniecI - LIndeks dolny EE) : L) × C lub WIndeks dolny SMSM= WIndeks dolny II - WIndeks dolny EE, gdzie:
WIndeks dolny SMSM – współczynnik salda migracji w danym miejscu i czasie
LIndeks dolny II – liczba imigrantów w danym miejscu i czasie
LIndeks dolny EE – liczba emigrantów w danym miejscu i czasie
L - średnia liczba ludności w danym miejscu i czasie
WIndeks dolny I Indeks dolny koniecI – współczynnik imigracji w danym miejscu i czasie
WIndeks dolny E Indeks dolny koniecE – współczynnik emigracji w danym miejscu i czasie
C – stała (1000 lub 100).
Oblicz współczynnik salda migracji dla wybranych krajów i podaj, w którym z wymienionych w tabeli krajów ma on wartość najwyższą, a w którym najniższą.
państwo | liczba ludności w 2007 r. (w tys.) | imigracja w 2007 r. (w tys.) | emigracja w 2007 r. (w tys.) |
---|---|---|---|
Litwa | 3 375 | 8,6 | 13,9 |
Czechy | 10 302 | 104,4 | 20,5 |
Hiszpania | 45 321 | 958,3 | 227,1 |
Indeks dolny Źródło: J. Balon, J. Więcław‑Michniewska, Trener. Geografia, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2010. Indeks dolny koniecŹródło: J. Balon, J. Więcław‑Michniewska, Trener. Geografia, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2010.
Do krajów imigracyjnychkrajów imigracyjnych zalicza się wszystkie te o dużym, dodatnim współczynniku migracji netto, najczęściej zainteresowane zwiększeniem swojego potencjału ludnościowego i mogące zaoferować imigrantom dobre warunki pracy i osiedlenia się. Do krajów imigracyjnych można zaliczyć: Francję, Niemcy, Stany Zjednoczone, Irlandię, Kanadę. Natomiast kraje o niskich, ujemnych wartościach współczynnika migracji netto nazywane są krajami emigracyjnymikrajami emigracyjnymi. Cechuje je nagromadzenie czynników wypychających, są to m.in.: przeludnienie, nadwyżka siły roboczej, niskiej jakości warunki życia, ucisk polityczny, prześladowania na różnym tle. Do krajów emigracyjnych można zaliczyć: Białoruś, Litwę, Ukrainę, Turcję, Polskę.
Współczynnik obrotu migracyjnego (WIndeks dolny OMOM)
Jeżeli do liczby imigrantów dodamy liczbę emigrantów, otrzymamy wówczas obrót migracyjny (OM).
Gdy obrót migracyjny podzielimy przez średnią liczbę ludności w danym miejscu i czasie, otrzymamy współczynnik obrotu migracyjnego.
OM = I + E, gdzie:
OM – obrót migracyjny w danym miejscu i czasie
I – liczba imigrantów w danym miejscu i czasie
E – liczba emigrantów w danym miejscu i czasie.
WIndeks dolny OMOM = ((LIndeks dolny I Indeks dolny koniecI + LIndeks dolny EE) : L) × C lub WIndeks dolny OMOM= WIndeks dolny II + WIndeks dolny EE, gdzie:
WIndeks dolny OMOM – współczynnik obrotu migracyjnego w danym miejscu i czasie
LIndeks dolny II – liczba imigrantów w danym miejscu i czasie
LIndeks dolny EE – liczba emigrantów w danym miejscu i czasie
L – średnia liczba ludności w danym miejscu i czasie
WIndeks dolny I Indeks dolny koniecI – współczynnik imigracji w danym miejscu i czasie
WIndeks dolny E Indeks dolny koniecE – współczynnik emigracji w danym miejscu i czasie
C – stała (1000 lub 100).
Oblicz współczynnik obrotu migracyjnego dla państwa, w którym liczba emigrantów wyniosła 40 tys., liczba imigrantów 20 tys., a średnia liczba ludności 60 mln.
Słownik
państwo o dużej emigracji netto, które odznacza się nagromadzeniem czynników wypychających, takich jak przeludnienie, nadwyżka siły roboczej, złe warunki życia, ucisk polityczny, prześladowania na różnym tle
państwo o dużej imigracji netto, nastawione na zwiększenie swojego potencjału ludnościowego przez napływ ludności i mogące zaoferować imigrantom atrakcyjne warunki życia i pracy