Przeczytaj
Znasz już podstawowe zastosowania kodów jednowymiarowych oraz dwuwymiarowych. Czy wiesz, jakie są najczęstsze przyczyny tego, że kod nie działa?
Niski kontrast
Czytnik kodu musi odróżnić ciemne elementy kodu od jasnych. Z tego względu zdarza się, że musisz rozjaśnić ekran swojego smartfona, jeśli konduktor w pociągu nie może odczytać twojego biletu zakodowanego za pomocą kodu QR.
Możesz mieć problem z odczytaniem kodu nie tylko w sytuacji, kiedy pojawia się problem z kontrastem, ale też kiedy kod umieszczony jest na materiale odbijającym światło (np. metalu).
Zakłócenia pola ciszy
Pole ciszy (ang. quiet zone) to płaszczyzna wokół kodu kreskowego lub dwuwymiarowego, która musi pozostać wolna od tekstu i innych znaków. Najprościej jest określić, że nie powinno się na niej niczego drukować. Obecność tego pola jest konieczna – dla czytnika kodu stanowi sygnał, gdzie kod się kończy, a gdzie zaczyna. Istnieją konkretne wytyczne określające, jakiej wielkości powinno być pole ciszy.
Zły kąt odczytu
Niewłaściwy kąt, pod jakim umieszcza się skaner kodów, sprawia czasem, że zeskanowanie danego kodu jest niemożliwe.
Problemy z drukiem
Najczęstszym problemem jest sytuacja, w której wydrukowany kod QR ma niejednolity kolor z powodu problemów z tuszem.
Zniszczony lub zniekształcony kod
Kody QR można odczytać, nawet jeśli ok. 10% kodu uległo zniszczeniu. Jednak jeśli przypomnisz sobie sytuacje, kiedy krzywo przyklejony kod kreskowy uniemożliwiał zeskanowanie cen produktów przy kasie, zorientujesz się, że kody jednowymiarowe stają się nieczytelne przy mniejszych zniekształceniach.
Zastosowania kodów jednowymiarowych
Do jednowymiarowych kodów kreskowych należy kod EAN (ang. European Article Numbering), który wykorzystywany jest na całym świecie, lecz przede wszystkim używa się go w Europie do oznaczania artykułów w punktach sprzedaży (sklepach, kioskach, marketach itp.).
Możesz przyjrzeć się produktom, które masz w domu – sprawdź, jaki kod kreskowy na nich umieszczono. Standardowym wariantem jest EAN‑13, który zawiera 13 cyfr. Jeżeli natomiast masz do czynienia z produktem o mniejszych rozmiarach, w przypadku którego miejsce przeznaczone na kod jest ograniczone, na pewno zobaczysz kod EAN‑8, złożony z 8 cyfr.
Kolejnym przykładem jednowymiarowego kodu kreskowego jest kod UPC. Podobnie jak kod EAN, służy on do oznaczania artykułów sprzedawanych na całym świecie – głównie w USA, ale także w Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, Australii i innych krajach. Do kodów UPC należą: kod UPC‑A, zawierający 12 cyfr, oraz kod UPC‑E, zawierający 6 cyfr.
Wyjaśniliśmy już, jak oznaczyć artykuły konsumpcyjne – ale co z opakowaniami? Przecież nie wszystko kupujemy „luzem”. Często używamy różnego rodzaju kartonów, folii itp. Do oznaczenia tzw. materiałów opakowaniowych wykorzystywany jest jednowymiarowy kod kreskowy ITF. Składa się on z 14 cyfr. Ta odmiana kodu dobrze sprawdza się na opakowaniach zbiorczych (wykonanych np. z tektury falistej) ze względu na niższe wymagania dotyczące jakości materiału, na które nanoszone są oznaczenia.
Innym często spotykanym kodem 1D1D (jednowymiarowym) jest Code 39. Stosuje się w nim zarówno cyfry, jak i litery oraz znaki specjalne: -, ., spacja, $, /, +, %, a także symbol * do oznaczenia początku i końca kodu. Kod ten używany jest do oznaczania towarów w wielu branżach, na przykład w przemyśle motoryzacyjnym. Code 39 używany jest również przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych.
Interesującym jednowymiarowym kodem kreskowym jest Code 128, wykorzystywany w logistyce i przemyśle transportowym w celu realizacji zamówień i do dystrybucji. Code 128 obsługuje dowolny zestaw znaków.
Ciężarówka przewożąca kontener na naczepie to częsty widok. Jeśli przyjrzysz się kontenerowi z bliska, zobaczysz, że ma unikatowy numer, dzięki któremu można go rozpoznać. Przykładem wykorzystania Code 128, jest właśnie obsługa łańcucha dostaw. Za pomocą tego kodu oznaczane są kontenery.
Kolejnym kodem używanym w logistyce jest Code 93. Nie jest to z pewnością kod, który spotykasz na co dzień, jednak warto wiedzieć, że jest on wykorzystywany do identyfikacji opakowań w inwentaryzacji detalicznej. Kod ten umożliwia również etykietowanie elementów elektronicznych. Code 93 przydaje się ponadto do przekazywania dodatkowych informacji o dostawie. Uzupełnia oraz poprawia Code 39. Dzięki dużej gęstości i kompaktowym rozmiarom etykiety są nawet o 25% krótsze niż te powstające przy zastosowaniu Code 39.
Pewnie nieraz zdarzyło ci się wypożyczać książkę z biblioteki, odbierać paczkę dostarczoną przez kuriera lub udać się na badania, podczas których pobierano ci krew. Za każdym razem miałeś do czynienia z kodami kreskowymi lub etykietami. Bibliotekarz zanim wypożyczy książkę, skanuje ją. Kurier również skanuje kod na paczce. Po pobraniu krwi laborant nakleja na fiolkę etykietę z kodem, za pomocą którego oznacza próbkę do analizy. W tych wszystkich przypadkach używany jest jednowymiarowy kod kreskowy Codabar. Jego główną zaletą jest łatwość drukowania: może on powstać na dowolnej drukarce.
Najważniejszymi cechami obecnie stosowanych kodów kreskowych są: duża gęstość, ogromna pojemność, szybkość odczytywania informacji i uzyskiwania dostępu do niej, możliwość odczytania kodu w dowolnej orientacji, a także korekcja błędów.
Jak widzisz, istnieje wiele różnych rodzajów kodów kreskowych jednowymiarowych. Nie musisz znać każdego z nich, ale warto wiedzieć, do czego służą kody, z którymi masz do czynienia każdego dnia. Wiedza ta pozwala zrozumieć przebieg bardziej skomplikowanych procesów.
Zastosowania kodów dwuwymiarowych
Omówiliśmy już rodzaje i zastosowanie jednowymiarowych kodów kreskowych. Zajmijmy się teraz dwuwymiarowymi systemami kodowania.
Obszary ich zastosowania także są bardzo rozległe. W zależności od potrzeb wykorzystuje się różne typy i formaty dwuwymiarowych kodów. Kody 2D spotkamy m.in. w logistyce, transporcie, produkcji, siłach zbrojnych albo medycynie. Czynniki decydujące o użyciu tego, a nie innego kodu 2D, to ilość informacji, które należy zapisać, ich rodzaj oraz warunki techniczne.
Kod PDF‑417 używany jest do znakowania materiałów niebezpiecznych albo odcisków palców. Spotkać go można również na rachunkach lub w dokumentach takich jak prawo jazdy albo dowód tożsamości. Drukuje się go ponadto na przepustkach. PDF‑417 służy do kodowania odcisków palców oraz fotografii na tylnej stronie prawa jazdy w Stanach Zjednoczonych. Stosowany jest również w transporcie i spedycji.
MaxiCode umieszczany jest na przedmiotach, które szybko się przesuwają. Jego budowa sprawia, że nadaje się do stosowania na powierzchniach zakrzywionych albo zagiętych. Kod ten może być wykorzystany na etykiecie logistycznej. Za jego pomocą oznaczane są np. paczki, co zapewnia przekazywanie niezbędnych informacji wraz z przesyłką. Czy wiesz, że firma UPC używa kodu MaxiCode do szybkiego sortowania listów?
Data Matrix jest stosowany m.in. do znakowania małych przedmiotów (np. narzędzi chirurgicznych, podzespołów w procesie produkcji, soczewek, dokumentów, części w przemyśle elektronicznym, korespondencji lub rachunków). Wykorzystywany jest również w transporcie i spedycji.
QR Code ma szerokie zastosowanie w handlu elektronicznymhandlu elektronicznym. Po zeskanowaniu kodu można zakupić rozmaite produkty (np. bilety na autobus), złożyć zamówienie itp. Znak QR Code coraz częściej umieszczany jest na stronach WWW, plakatach i wizytówkach. Jest to zdecydowanie najpopularniejszy wariant kodów dwuwymiarowych.
Z częścią spośród omówionych w tym e‑materiale kodów spotykasz się codziennie; inne były ci zapewne nieznane. Jedno nie ulega wątpliwości: ten sposób zapisywania informacji odgrywa bardzo ważną rolę. Wynalezienie kodów miało pozytywny wpływ na jakość życia, choćby z tego powodu, że przyśpieszają i ułatwiają one realizację wielu procesów.
Dzięki zastosowaniu systemów kodowania danych można zatem uzyskać szereg korzyści. Zwiększają w bardzo istotnym stopniu efektywność pracy dzięki ograniczeniu czasu potrzebnego do wprowadzanie danych do systemów. Kody wpływają również na zmniejszenie liczby pomyłek w trakcie oznaczania oraz rozpoznawania obiektów.
Słownik
skrótowe oznaczenie liczby wymiarów kodu; 1D oznacza kod jednowymiarowy, zaś 2D – kod dwuwymiarowy (z ang. dimension – wymiar)
segment handlu elektronicznego (e‑commerce) skoncentrowany na urządzeniach mobilnych; istotne jest w tym przypadku zwiększenie wygody korzystania z usług na urządzeniach z małym ekranem