Badanie

Normy
(dla osób
dorosłych)

Interpretacja

Hematokryt
(HCT)

kobiety: 37–47%
mężczyźni:
42–52%

Wzrost poziomu hematokrytu może być spowodowany przez: nadmierny wzrost liczby krwinek czerwonych – nadkrwistość, przewlekłe choroby płuc, odwodnienie – zmniejszoną objętość osocza.
Spadek poziomu hematokrytu może być spowodowany przez: zmniejszenie liczby
krwinek czerwonych – niedokrwistość, utratę krwi (krwawienia), hemolizę związaną z reakcją potransfuzyjną, choroby szpiku kostnego, przewodnienie.

Hemoglobina
(HGB, Hb)

kobiety:
11,5–16,0 g/dl
(7,2–10,0 mmol/l)
mężczyźni:
12,5–18,0 g/dl
(7,8–11,3 mmol/l)
noworodki:
14,2–19,6 g/dl
(8,8–12,2 mmol/l)

Zwiększone stężenie hemoglobiny obserwuje się w nadkrwistościach i w zaburzeniach gospodarki wodno‑elektrolitowej (odwodnienie).
Obniżenie poziomu hemoglobiny jest na ogół spowodowane niedokrwistością lub przewodnieniem organizmu.

Krwinki białe
(leukocyty,
WBC)

4,0–10,8 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby krwinek białych to leukocytoza, a spadek – leukopenia. Może być spowodowane przyczynami fizjologicznymi (wysoka temperatura otoczenia, przebywanie na słońcu, ciąża, wysiłek fizyczny, stres) lub patologicznymi (stany zapalne narządów, uszkodzenia tkanek, zakażenia, zatrucia, nowotwory).
Spadek liczby krwinek białych może być spowodowany chorobami zakaźnymi, zwłaszcza wirusowymi, np. WZW, grypą, HIV, odrą, różyczką, ospą wietrzną. Może też nastąpić na skutek uszkodzenia szpiku kostnego przez środki chemiczne, promieniowanie jonizujące, niektóre białaczki, ciężkie zakażenia bakteryjne,
wstrząs anafilaktyczny.

Bazofile
(granulocyty
zasadochłonne,
BASO)

0–0,2 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby bazofili obserwuje się w stanach alergicznych, przy przewlekłej białaczce szpikowej, w przewlekłych stanach zapalnych przewodu pokarmowego, wrzodziejących zapaleniach jelit i niedoczynności tarczycy.
Spadek liczby bazofili poniżej normy może się pojawić w ostrych infekcjach, ostrej gorączce
reumatycznej, nadczynności tarczycy, ostrym zapaleniu płuc oraz na skutek stresu.

Eozynofile
(granulocyty
kwasochłonne,
EOS)

0–0,45 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby eozynofili wywołują choroby alergiczne, zakaźne, hematologiczne, pasożytnicze, astma oskrzelowa, a także katar sienny, łuszczyca, niektóre leki, np. penicylina.
Spadek liczby eozynofili obserwuje się jako efekt duru brzusznego, czerwonki, posocznicy, urazów, oparzeń, wysiłku fizycznego oraz działania hormonów nadnerczy.

Neutrofile
(granulocyty
obojętnochłonne,
NEUT)

1,8–7,7 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby neutrofili obserwujemy w zakażeniach miejscowych i ogólnych, chorobach nowotworowych, hematologicznych, po urazach, krwotokach, zawałach, w chorobach metabolicznych, u palaczy oraz u kobiet w trzecim trymestrze ciąży.
Spadek liczby neutrofili występuje w zakażeniach grzybiczych, wirusowych (grypa, różyczka), bakteryjnych (gruźlica, dur, bruceloza), zakażeniach pierwotniakami (np. malaria), w toksycznym uszkodzeniu szpiku kostnego, a także przy leczeniu cytostatykami.

Limfocyty
(LYMPH)

1,0–4,5 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby limfocytów może być wynikiem chorób immunologicznych oraz takich jak: krztusiec, chłoniaki, przewlekła białaczka limfatyczna, odra, świnka, gruźlica, kiła, różyczka.
Spadek liczby limfocytów mogą wywołać: stosowanie kortykosterydów, ciężkie zakażenia wirusowe.

MonocytymonocytyMonocyty
(MONO)

0–0,8 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby monocytów może być spowodowany: gruźlicą, kiłą, brucelozą, zapaleniem wsierdzia, durem,
mononukleozą zakaźną, zakażeniami pierwotniakami, urazami chirurgicznymi i nowotworami.
Spadek liczby monocytów może być wywołany różnymi infekcjami, a także stosowaniem glikosterydów.

Krwinki
czerwone
(erytrocyty, RBC)

Kobiety:
4,2–5,4 x 10Indeks górny 12¹²/l
Mężczyźni:
4,7–6,1 x 10Indeks górny 12¹²/l

Wzrost liczby erytrocytów, nazywany erytrocytozą lub nadkrwistością i czerwienicą, jest spowodowany adaptacją układu krwiotwórczego do długotrwałego niedotlenienia organizmu (np. nadkrwistość górska), której efektem jest nadmierna produkcja erytrocytów, przekrwienie skóry twarzy, jamy ustnej i spojówek. Krew wykazuje tendencję do tworzenia skrzepów.
Spadek liczby erytrocytów, nazywany erytropenią lub niedokrwistością i anemią, jest spowodowany niedoborem żelaza, utratą krwi, niedoborem witamin BIndeks dolny 12₁₂ i BIndeks dolny 6₆ lub uszkodzeniem szpiku kostnego, których efektem jest spadek hemoglobiny i liczby erytrocytów poniżej optymalnych wartości oraz ogólne osłabienie organizmu.

Płytki krwi
(trombocytytrombocytytrombocyty,
PLT)

130–450 x 10Indeks górny 9⁹/l

Wzrost liczby płytek krwi (nadpłytkowość lub trombocytoza) obserwuje się jako efekt różnych przewlekłych stanów zapalnych, po wysiłku fizycznym, w niedoborach żelaza, po usunięciu śledziony, w ciąży oraz w przebiegu niektórych nowotworów.
Spadek liczby płytek krwi (małopłytkowość lub trombocytopenia) może być obserwowany jako skutek uboczny niektórych leków, wynik niedoborów witaminy BIndeks dolny 12₁₂ lub/i kwasu foliowego, infekcji oraz nowotworów.

Rozkład
objętości krwinek
czerwonych
(RDW)

11,5–14,5%

Wzrost obserwuje się w niedokrwistości z niedoboru żelaza, a także po utracie krwi lub po leczeniu witaminą BIndeks dolny 12₁₂ lub/i kwasem foliowym.

Średnia
objętość krwinek
czerwonych
(MCV, ŚOK)

kobiety:
81–99 fl
mężczyźni:
80–94 fl

Wynik powyżej 110 fl może być sygnałem niedokrwistości związanej z niedoborem witaminy BIndeks dolny 12₁₂ lub/i kwasu foliowego.
Wartość poniżej 80 fl świadczy o niedokrwistości związanej z niedoborem żelaza.

Średnia masa
hemoglobiny
(MCH)

27–31 pg

Wzrost średniej masy hemoglobiny w krwince czerwonej może wystąpić w niedokrwistościach.
Zmniejszenie średniej masy hemoglobiny może być spowodowane zaburzeniami
wodno‑elektrolitowymi typu przewodnienia.

Średnie
stężenie
hemoglobiny (MCHC)

33–37 g/dl

Wzrost MCHC może wystąpić w stanach hipertonicznego odwodnienia.
Zmniejszenie MCHC może wystąpić w niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza.

Odczyn Biernackiego (OB)odczyn Biernackiego (OB)Odczyn Biernackiego (OB)

kobiety:
1‑10 mm/h mężczyźni: 3‑15 mm/h

Wzrost OB obserwuje się w chorobach o podłożu infekcyjnym.
Zmniejszenie OB może wskazywać m.in. na niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, zaburzenia krzepnięcia krwi.