W przyrodzie srebro występuje w stanie wolnym, a także w minerałach, jak argentyt $\left({\text{Ag}}_2\text{S}\right)$ czy chlorargiryt $\left(\text{AgCl}\right)$. Jednak najbardziej cenione jest w postaci metalicznej w produkcji biżuterii.

Srebro to metal niezwykle piękny, ale również bardzo delikatny. Skoro nie reaguje z tlenem atmosferycznym, to czym jest czarny nalot pokrywający z czasem srebrne przedmioty? To siarczek srebra($\mathrm{I}$) ${\text{Ag}}_2\text{S}$, który powstaje w wyniku reakcji obecnych w powietrzu śladowych ilości siarkowodoru z tlenem i srebrem:

R18ZcKqSmnTi1

Zdjęcie przedstawiające chlorargiryt. Minerał ma drobnoziarnistą postać w kolorze beżowym, miejscami złotawym. Tutaj stanowi go kawałek o nieregularnym kształcie. Minerał tworzy chlorek srebra.

Wiele metali łatwo reaguje z kwasami, a gdy to robią, jednym z produktów reakcji jest wodór. Czy tak samo zachowuje się srebro?

W szeregu napięciowymszereg napięciowyszeregu napięciowym metali srebro „leży za wodorem”. Jako metal o dodatniej wartości potencjału elektrochemicznego, nie reaguje z wodą, kwasami słabo utleniającymi oraz z zasadami. Reaguje natomiast z kwasami silnie utleniającymi, np. kwasem azotowym($\mathrm{V}$).

Wśród kupujących srebrne przedmioty może zrodzić się pytanie: czy biżuterię zakupioną w sklepie jubilerskim można nosić bez obaw? Czy podczas kontaktu z detergentamidetergentydetergentami srebro jest bezpieczne? Odpowiedź nie jest prosta, dlatego do jej uzyskania warto prześledzić reaktywność srebra w kontakcie z kwasami.

Każdy przedmiot wykonany ze srebra i sprzedawany u jubilera posiada charakterystyczny znak na metalu. Jest to tzw. cecha probierczacecha probierczacecha probiercza, która określa zawartość procentową srebra w stopie metalu. Jubilerzy często stosują specjalny płyn testowy, np. na bazie kwasu siarkowego, który zapewnia dość wiarygodne wyniki w stwierdzeniu, czy przedmiot jest wykonany ze srebra, czy nie. Zwykle, jeśli zawartość wynosi więcej niż 70% masowych, kropla takiego płynu wywołuje reakcję skutkującą pojawieniem się czerwono‑brązowej plamy na metalu.

RMn84QACFrez3

Zdjęcie przedstawiające fragment wyrobu srebrnego, który to jest ocechowany, to znaczy naniesiono na niego symbol wskazujący na jego pochodzenie oraz próbę srebra. W tym przypadku to 925.

1

Polecenie 1

Wykonano doświadczenie, podczas którego przeprowadzono reakcję srebra z kwasem o właściwościach utleniających. Do probówki wprowadzono próbkę srebra i dodano rozcieńczony kwas azotowy($\mathrm{V}$). Zaobserwowano, że metal roztwarza się i pojawia się bezbarwny gaz, brunatniejący na powietrzu.

Na podstawie podanych informacji sformułuj hipotezę badawczą, przedstaw schematyczny rysunek doświadczenia i zapisz wnioski. Zastanów się i wyjaśnij, jaka jest przyczyna zmiany barwy gazu. Czy srebro reaguje również ze stężonym kwasem azotowym($\mathrm{V}$)?

RpWENGNsjVTVy

Schematyczny rysunek: Rysunek wykonaj w zeszycie do lekcji chemii, następnie zrób zdjęcie i umieść je w wyznaczonym miejscu. Hipoteza: (Uzupełnij) Wnioski: (Uzupełnij). Równania reakcji: Rysunek wykonaj w zeszycie do lekcji chemii, następnie zrób zdjęcie i umieść je w wyznaczonym miejscu.

Na podstawie podanych informacji sformułuj hipotezę badawczą, opisz schemat doświadczenia i zapisz wnioski. Zastanów się i wyjaśnij, jaka jest przyczyna zmiany barwy gazu. Czy srebro reaguje również ze stężonym kwasem azotowym($\mathrm{V}$)?

RdPg90hv1oYmN

Opis schematu doświadczenia: (Uzupełnij). Hipoteza: (Uzupełnij) Wnioski: (Uzupełnij). Równania reakcji: (Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Srebro ulega reakcji utlenienia.

Pokaż odpowiedź

R4pJN715Moz8x

Schemat doświadczenia. Przedstawiono dwie probówki. Pierwsza przed reakcją z kawałkiem folii srebrowej. Do wnętrza probówki skierowana jest strzałka, nad strzałką wodny roztwór kwasu azotowego(V). Obok znajduje się probówka po dodaniu kwasu azotowego(V), z probówki wydostaje się gaz brązowiejący na powietrzu.

Hipoteza:

Srebro reaguje z kwasami utleniającymi.

Wnioski:

Srebro reaguje z rozcieńczonym i stężonym kwasem azotowym(V). Przyczyną zmiany barwy gazu jest fakt, że bezbarwny tlenek azotu(II) utlenia się do brunatnego gazu tlenku azotu(VI) ${\mathrm{NO}}_2$.

Równania reakcji:

$\mathrm{Ag}+2 {\mathrm{HNO}}_{3(\mathrm{stęż}.)}\to {\mathrm{AgNO}}_3+{\mathrm{NO}}_2\uparrow +{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

$3 \mathrm{Ag}+4 {\mathrm{HNO}}_{3(\mathrm{rozc}.)}\to 3 {\mathrm{AgNO}}_3+\mathrm{NO}\uparrow +2 {\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

Słownik

Bibliografia

M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia : Liceum - poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa - Bielsko‑Biała 2010.