Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zadania, które często wykonujemy w programie Microsoft Word, można zautomatyzować, stosując makromakromakro. Makro jest ciągiem poleceń i instrukcji programu Word, działającym i uruchamianym podobnie jak pojedyncze polecenie, służące do automatycznego wykonania określonego zadania.

Oto kilka typowych zastosowań makr:

  1. Przyspieszenie czynności związanych z edycją i formatowaniem.

  2. Połączenie kilku poleceń, np. wstawianie tabeli o określonym rozmiarze i obramowaniu oraz o określonej liczbie wierszy i kolumn.

  3. Ułatwienie dostępu do opcji znajdujących się w określonym oknie dialogowym.

  4. Automatyzacja serii zadań złożonych.

W programie Word można tworzyć makra na dwa sposoby: za pomocą rejestratora makr oraz przy użyciu Edytora Visual Basic.

Edytor Visual Basic to środowisko, w którym można pisać nowy i edytować istniejący kod i procedury języka Visual Basic for Applications. Edytor Visual Basic zawiera pełny zestaw narzędzi debugowaniadebuggerdebugowania, ułatwiający znajdowanie błędów w kodzie i wyszukiwanie błędów logicznych.

Aby uzyskać szybki dostęp do utworzonego makra, można je przypisać do paska narzędzi, menu lub klawiszy skrótów (klawisz skrótu to klawisz funkcji lub kombinacja klawiszy, np. F5 albo CTRL+A – służą one do wykonania polecenia menu). Aby uruchomić makro, wystarczy kliknąć przycisk na pasku narzędzi lub polecenie menu albo nacisnąć klawisz skrótu.

Rejestrowanie makra

Rejestrator makr pomaga w tworzeniu makr. Makra w programie Word są zapisywane jako seria poleceń w języku Visual Basic for Applications. W czasie nagrywania makra można czasowo przerwać nagrywanie, a następnie wznowić je od miejsca, w którym zostało przerwane.

Do zapisania makra można użyć myszki, aby wskazać polecenia i opcje. Rejestrator makr nie zapisuje ruchów myszki w oknie dokumentu. Tego typu akcje muszą być zapamiętane za pomocą klawiatury. Przed rejestracją lub napisaniem makra, należy zaplanować poszczególne etapy i polecenia, które makro ma wykonywać. Jeśli podczas rejestracji polecenie zostanie wykonane błędnie, wszelkie próby poprawienia go będą zapisane. Można dokonać edycji makra później i usunąć niepotrzebnie zarejestrowane czynności. Użytkownik powinien spróbować przewidzieć, jakie komunikaty program Word może wyświetlić, ponieważ mogą one wstrzymać działanie makra lub wprowadzać użytkownika w błąd, po uruchomieniu makra.

Jeśli makro zawiera polecenie Znajdź lub polecenie Zamień w menu Edycja, na karcie Znajdź lub Zamień kliknij przycisk Więcej, a następnie w polu Wyszukaj kliknij pozycję Wszędzie. Jeśli makro dokonuje wyszukiwania tylko w dół lub tylko w górę dokumentu, po napotkaniu początku lub końca dokumentu makro jest zatrzymywane i wyświetla się komunikat z zapytaniem, czy kontynuować wyszukiwanie. Jeśli rejestrowane makro ma być również stosowane w innych dokumentach, należy się upewnić, że działanie makra nie jest uzależnione od zawartości bieżącego dokumentu. Jeśli określone makro jest często wykonywane, przypisz je do przycisku paska narzędzi, menu lub klawisza skrótu. Umożliwia to bezpośrednie uruchamianie makra, bez konieczności otwierania okna dialogowego Makra.

Do tworzenia bardzo elastycznych i skomplikowanych makr zawierających instrukcje  Visual Basic, których nie można nagrać, stosujemy Edytor Visual Basic.

Przechowywanie makr

Makra mogą być przechowywane w dokumentach lub w szablonach (tj. w pliku albo w plikach zawierających strukturę i narzędzia do nadawania ostatecznych kształtów takim elementom, jak styl i układ strony ukończonych plików). Szablony programu Word mogą nadawać kształt pojedynczemu dokumentowi, a szablony programu FrontPage – całej witrynie sieci Web.

Makra są domyślnie przechowywane w szablonie Normal.dot. Jest to szablon globalny, którego można użyć dla dowolnego typu dokumentu. Można go też zmodyfikować, aby zmienić domyślne formatowanie lub zawartość dokumentu, tak by opcje te były dostępne w każdym dokumencie programu Word.

Jeśli makro ma być zastosowane w jednym dokumencie, należy je w nim zapisać. Indywidualne makra w dokumencie są zapisywane w projektach makr, które można kopiować z jednego dokumentu do innego. Projekt makra jest to kolekcja składników, w tym formularzy, kodu i modułów klas, które tworzą makro. Projekty makr, utworzone w języku Microsoft Visual Basic for Applications, można dołączać do dodatków i do większości programów pakietu Microsoft Office.

Rejestrowanie makropolecenia

Makro jest ciągiem kolejno ułożonych instrukcji, które mają wykonać program. Makra przypisane są do jednego polecenia, posiadającego zwykle postać konkretnego klawisza, ikony lub skrótu klawiszowego. Dzięki stosowaniu makropoleceń możemy przyspieszyć i zautomatyzować często powtarzane działania, np. formatowanie strony – ustawianie jej szerokości, wysokości, marginesów, rysowanie kształtów – mogą to być pola tekstowe, w których umieszczamy dodatkowe informacje, formatowanie czcionki itp. Każdorazowe uruchomienie makra spowoduje wykonanie takich właśnie operacji.

Makra najczęściej stosujemy w celu:

  • przyspieszenia czynności związanych z edycją i formatowaniem strony, akapitu, czcionki, a także rysunków oraz tabel,

  • połączenia kilku lub więcej poleceń, np. wstawiania rysunku o ustalonym rozmiarze, dodawania obramowania oraz określenia sposobu oblewania tekstem,

  • ułatwienia dostępu do opcji znajdujących się w wybranym oknie dialogowym.

Makra możemy również tworzyć, pisząc je w edytorze języka Visual Basic. Uruchamia się go za pomocą karty Deweloper. Najpierw uruchamiamy tę kartę (domyślnie jest wyłączona). W tym celu rozwijamy opcje paska Szybki dostęp i klikamy Więcej poleceń. W lewej części wyświetlonego paska wybieramy Dostosowywanie Wstążki. Możemy też kliknąć Wstążkę prawym przyciskiem myszy i wybrać z menu kontekstowego Dostosuj Wstążkę. Na liście z prawej strony okna zaznaczamy kartę Deweloper. Pierwszy przycisk na tej karcie to Visual Basic, który uruchomi edytor.

Jeśli chcemy utworzyć nowe makro, a język Visual Basic nie jest naszą mocną stroną, możemy skorzystać z narzędzi, jakie oferuje edytor tekstu. Wykonajmy proste makro, które przełączy orientację strony z pionowej na poziomą oraz doda numer strony.

  1. Na karcie Deweloper klikamy przycisk Zarejestruj makro.

  2. Nadajemy nazwę nowemu makropoleceniu i ustalamy, czy makro ma być przechowywane w edytowanym dokumencie, czy ma zostać dołączone do dokumentów szablonów z obsługą makr, czyli zapisywanych z rozszerzeniem dotm. Wówczas tworzone makro może być wykorzystywane również w innych dokumentach. Opcjonalnie możemy wprowadzić opis, czyli np. informację, jakie operacje makro będzie wykonywało. Zatwierdzamy ustawienia.

  3. Od tego momentu wszystkie czynności będą rejestrowane. Zmieniamy więc orientację strony z pionowej na poziomą (Układ strony | Orientacja strony) oraz dodajemy numer strony (Wstawianie | Numer strony).

  4. Po wykonaniu operacji, przerywamy jego rejestrowanie. Klikamy kartę Deweloper, a na niej przycisk Zatrzymaj rejestrowanie.

Ważne!
R7WAAP8c3KWZG1

Skąd wiemy, że jesteśmy w trakcie rejestrowania makra? Kursor myszki zmienia się, widoczna jest obok niego kaseta magnetofonowa.

RBRDcFIOu2B791
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zatrzymanie rejestrowania makra powoduje definitywne zakończenie tworzenia. Jeśli natomiast chcemy zapauzować tworzenie makra, aby móc wrócić do niego i dopisać kolejne operacje, klikamy Wstrzymaj rejestrowanie.

Przypisywanie makropolecenia do paska Szybki dostęp

Wróćmy jeszcze na chwilę do okna, które uruchamia się po kliknięciu polecenia Zarejestruj makro. Mamy tu możliwość ustalenia, czy makro będzie uruchamiane przyciskiem czy skrótem.

Po kliknięciu pojawia się okno, w którym domyślnie zaznaczone jest przypisywanie makropolecenia do paska Szybki dostęp – widoczne jest to w lewej części okna. W prawej części natomiast mamy dwie listy. Na pierwszej możemy zaznaczyć makro – jeśli je właśnie tworzymy, zostanie wybrane automatycznie. Natomiast z prawej strony ustalamy, czy dostęp do makra ma być z poziomu edytowanego dokumentu, czy ze wszystkich dokumentów.

Rb0RDL1Ujm6d71
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na razie zostawmy domyślne opcje. Jeśli makro jest zaznaczone, klikamy Dodaj, dzięki czemu zostanie umieszczone na liście poleceń paska.

R1UZ4dO9ltFu51
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zauważmy, że obok każdego polecenia widnieje przypisana do niego ikona. Aby zmienić domyślną ikonę makropolecenia, w dolnej części okna klikamy Modyfikuj. W oknie dialogowym, które zostanie wyświetlone, zaznaczamy jeden z dostępnych symboli graficznych i zatwierdzamy ustawienia.

RGjUdFSRaHIVX1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na pasku Szybki dostęp nie będzie widoczny podpis, więc możemy zostawić ten, który jest. Jednak po najechaniu kursorem na ikonkę, pojawia się podpowiedź właśnie w postaci tego opisu. Można opis skrócić, nie jest to jednak zadanie obowiązkowe.

Ikona na liście się zmienia. Pojawia się też dodatkowa ikona na pasku.

RkidFA1mT4Mv81
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RBMw8qz9mil9f1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przypisywanie makropolecenia do wybranej karty Wstążki

Nie zawsze jednak chcemy dodawać przyciski do paska. Wówczas możemy umieszczać je na dowolnej karcie Wstążki. Załóżmy, że nasze makro ma być dostępne z poziomu Narzędzi głównych. W takim przypadku, po lewej stronie okna, klikamy Dostosowywanie Wstążki. Następnie upewniamy się, że na liście makropoleceń jest zaznaczone nasze makro. Natomiast na liście kart zaznaczamy Narzędzia główne.

Ważne!

Nie można modyfikować zawartości predefiniowanych grup poleceń. Aby dodać własne polecenie, należy utworzyć osobną grupę.

Poniżej listy klikamy przycisk Nowa grupa. Zostanie ona dodana jako element Narzędzi głównych.

RI0YLACr2hJdK1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

W kolejnym kroku zmieniamy jej nazwę. Musimy zatem kliknąć Zmień nazwę i wpisać ją w wyświetlonym oknie, które jest identyczne jak przy nadawaniu nazwy i określaniu ikony dla makropolecenia. Można też zmienić symbol grupy, lecz nie jest to wymagane.

R15DyFuho2nME1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Następny etap przebiega analogicznie do procesu pokazanego podczas umieszczania makra na pasku Szybki dostęp. Mając już grupę, zaznaczamy ją, po czym wracamy do listy makr i za pomocą przycisku Dodaj, przypisujemy makro do grup.

R1QSt6Na6GN2S1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Oczywiście, również w tym przypadku możemy zmodyfikować wygląd ikony oraz nazwę makropolecenia.

R9olYuE3iCtR61
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Uruchamianie makropolecenia

Jeśli makro zostało przypisane do paska Szybki dostęp lub do dowolnej karty Wstążki, uruchamiamy je, klikając odpowiednią ikonę. Możemy również skorzystać z poleceń karty Deweloper. Po przejściu na tę kartę, włączamy okno z listą dostępnych makropoleceń, klikając przycisk Makra. Wybieramy odpowiednie makro i klikamy Uruchom.

RO3qLjAJOoH3t
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przypisanie makropolecenia do wybranego skrótu klawiszowego

Podczas rejestracji makra możemy przypisać do niego skrót klawiszowy. W tym celu, w oknie dialogowym, wybieramy opcję Klawiatura.

W polu Polecenia zaznaczamy rejestrowane makro. Następnie klikamy w polu Naciśnij nowy klawisz skrótu i naciskamy wybraną kombinację klawiszy. W naszym przykładzie jest to Alt+O. Nie musimy jednak wpisywać odręcznie nazw klawiszy oraz znaku plus. Po naciśnięciu skrótu, taki zapis automatycznie zostanie wprowadzony do odpowiedniego pola. Ustawienie zatwierdzamy, klikając Przypisz.

RIteDmi2IsYBz
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ważne!

Poleceń standardowych dla systemu Windows, np. Ctrl+O, Ctrl+N, Ctrl+C, Ctrl+X, Ctrl+V itp. nie przypisujemy do własnych makropoleceń.

Jeśli się pomyliliśmy lub okaże się, że skrót jest już przypisany do innego polecenia, albo po prostu uznamy, że inny skrót będzie łatwiejszy do zapamiętania, możemy usunąć bieżący skrót i dodać nowy.

Rgi3YHMkcHrK9
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Dalszy ciąg rejestracji makra (jeśli przypiszemy je do przycisku albo do skrótu), to wykonanie czynności, które mają być w nim zapisane oraz zatrzymanie rejestrowania.

Ważne!

Podczas rejestrowania makra, polecenia i opcje możemy wskazywać za pomocą myszy. Lecz jeśli zaznaczamy tekst, np. tytuły lub nagłówki w tabeli, powinniśmy wykonać zaznaczenie za pomocą klawiatury. Tylko wtedy działanie to zostanie zapisane w ciągu poleceń rejestrowanego makra.

Przypisanie gotowego makra do wybranego elementu

Może się zdarzyć, że podczas rejestrowania makra pominęliśmy celowo lub przypadkowo przypisanie go do przycisku lub skrótu. Oczywiście nie należy się tym martwić, ponieważ program pozwala w każdej chwili zmodyfikować te właściwości. W tym celu klikamy Wstążkę prawym przyciskiem myszy, z menu kontekstowego wybieramy Dostosuj Wstążkę. Jest to okno, w którym wcześniej umieszczaliśmy makra na wybranej karcie. Jeśli więc chcielibyśmy ponowić operację, możemy to zrobić właśnie tu.

Jeśli jednak zależy nam na dodaniu skrótu, rozwijamy listę Wybierz polecenia i zaznaczamy na niej Makra. Pojawia się lista dostępnych makr, na której klikamy to, do którego chcemy przypisać skrót, po czym – w dolnej części okna – klikamy Dostosuj.

RScJSS161XIbw1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wyświetlone zostaje następne okno. Na pierwszej liście wybieramy Makra, a na drugiej konkretne makro. Teraz przechodzimy do pola Naciśnij nowy klawisz skrótu, wstawiamy ten skrót i klikamy Przypisz.

RGrNPbYF0CmQX
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Automatyzacja zadań na stronach sieci Web

Aby zautomatyzować zadanie w dokumencie programu Word, który został zapisany oraz opublikowany jako strona sieci Web, zamiast stosowania makra, można użyć kotwicy skryptu i Edytora skryptów Microsoft.

Kotwica skryptu jest to wizualna reprezentacja skryptu na stronie sieci Web, otwartej w programie pakietu Microsoft Office. Kotwice skryptów nie są wyświetlane domyślnie. Różne kotwice skryptów reprezentują skrypty napisane w różnych językach skryptów.

Edytor skryptów, czyli Microsoft Script Editor to program używany do edytowania tekstu, tagów HTML i dowolnego kodu języka Microsoft Visual Basic Scripting Edition (VBScript) na stronie dostępu do danych. W programie Script Editor można również wyświetlić stronę w takiej postaci, w jakiej będzie się ona pojawiać w przeglądarce sieci Web). Zakotwiczenia skryptów zaznaczają miejsca, w których mają być zachowane skrypty w dokumencie Word. Po dwukrotnym kliknięciu zakotwiczenia skryptu w dokumencie Word, zostanie uruchomiony edytor skryptów Microsoft, stosowany do programowania lub edycji skryptu. Skrypt zostanie uruchomiony, kiedy strona sieci Web jest wyświetlana w przeglądarce.

Instrukcja dla LibreOffice Writer

Makra pisane są w językach programowania, które są wbudowane w LibreOffice. Pozwalają one na pisanie makr w kilku językach, z których najpopularniejszy jest Basic. Innymi językami, z których możemy korzystać są: JavaScript, Python i BeanShell. W pakiecie LibreOffice wykorzystanie makr jest dostępne zarówno w arkuszu kalkulacyjnym Calc, jak i edytorze tekstu Writer.

Ważne!

Makra zawarte w dokumentach otrzymanych z zewnątrz, mogą zawierać wirusy. Wirusy te zostają zazwyczaj uruchomione po otwarciu dokumentu. Pamiętaj, żeby nie otwierać plików, które otrzymujesz od nieznanych lub niezweryfikowanych nadawców.

Aby przejść do tworzenia lub edycji makr w LibreOffice Writer, należy z menu głównego wybrać Narzędzia, następnie MakraEdycja makr....

R1RtYXkKxvOCY
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-ND 3.0.

Po wybraniu tego polecenia, otworzy się nowe okno, w którym możemy napisać własne makra – tak jak w Microsoft Word.

RfOTfWIbtl6hZ
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Napisanie makra wymaga znajomości przynajmniej jednego z języków programowania. Użytkownicy, którzy nie piszą makr samodzielnie, mogą wykorzystać makra stworzone przez innych. Należy je najpierw dodać do pakietu. W tym celu wybieramy z menu pozycję Narzędzia, następnie Makra i polecenie Zarządzaj makrami, by wybrać język, w którym makro zostało napisane. Pojawi się nowe okno, w którym – po lewej stronie – zobaczymy drzewo z dostępnymi bibliotekami plików. Wybieramy bibliotekę Moje makra, a z rozwiniętej listy: Standard.

R1ObphWWodTIc
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-NC 3.0.

Po prawej stronie pojawi się przycisk Nowy, po jego kliknięciu, zobaczymy okno z podstawowym kodem. W tym miejscu należy wkleić kod, który już posiadamy – następnie zapisujemy zmiany, nadajemy makru nazwę i zamykamy okno edytora.

RrRCqa9RTgBVN
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Każde zapisane makro możemy uruchamiać wybierając z menu głównego Narzędzia, następnie MakraWykonaj makro. Po wybraniu tego polecenia, zobaczymy okno dialogowe z drzewem bibliotek, z którego wybieramy nasze makro i klikamy przycisk Uruchom.

R1GPazAhuoMRM

Innym sposobem na użycie własnych makr jest ich nagranie. Sposób nagrania makr poznasz w zakładce Prezentacja.

Słownik

debugger
debugger

program komputerowy służący do szybkiego znajdowania błędów w kodzie programu i do ich eliminowania

grupa niestandardowa
grupa niestandardowa

grupa poleceń utworzona przez użytkownika i umieszczona na dowolnej karcie Wstążki, umożliwiająca dodawanie do niej przycisków makropoleceń

makro
makro

inaczej makropolecenie – ciąg następujących po sobie instrukcji i poleceń, często przypisanych do przycisku lub skrótu klawiszowego

rejestrowanie makropolecenia
rejestrowanie makropolecenia

nagrywanie poleceń, które mają być realizowane przez makro