Przeczytaj
Terroryzm, który coraz częściej staje się elementem naszej codzienności, to każde działanie przestępcze wymierzone przeciwko jednostkom, społecznościom, firmom czy państwom, które ma na celu wywołanie atmosfery zagrożenia bezpieczeństwa. Działania terrorystyczne to nic innego jak zamachy, którym terroryści nadają rozgłos, aby wywrzeć presję na grupach, którym grożą. Celem zamachów jest spełnienie oczekiwań terrorystów. Tłem dla współczesnego terroryzmu są głównie przesłanki narodowo‑wyzwoleńcze, religijne, polityczne.
Rodzaje zamachów
Wybrane organizacje terrorystyczne
ETAETA
-
ETA to jedna z najpoważniejszych grup terrorystycznych w Europie. Działała do 2018 r., a jej celem było doprowadzenie do niepodległości kraju Basków, będącego częścią Hiszpanii.
-
Utworzona została 31 lipca 1959 r. Do 1975 r. ETA cieszyła się dużą sympatią opinii publicznej. Przez pewien czas była uważana za organizację walczącą z reżimem. Z czasem, kiedy jej działania coraz bardziej się radykalizowały, straciła poparcie społeczeństwa.
-
W latach 80. XX w. ETA koncentrowała się wyłącznie na działaniach terrorystycznych. Wyodrębniły się różne jej odłamy.
-
W 1988 r. kierownictwo ETA zaproponowało rządowi hiszpańskiemu rozmowy. Nie przyniosły one jednak żadnej ze stron pożądanych skutków. Rozmowy były jeszcze ponawiane, a działalność ETA zawieszana i odwieszana. Ostatecznie 5 września 2010 r. ogłosiła bezterminowe zawieszenie broni.
-
W oświadczeniu z 8 stycznia 2011 r. zadeklarowała trwałe zawieszenie broni i wyrzeczenie się przemocy, a w październiku 2011 r. organizacja ogłosiła definitywnie zakończenie działań zbrojnych.
-
W 2018 r. ETA przeprosiła ofiary swoich zamachów, które nie miały bezpośredniego udziału w konflikcie, i oficjalnie ogłosiła samorozwiązanie wszystkich struktur i zakończenie działalności politycznej.
Pomyśl, jakimi środkami państwo może zwalczać terroryzm.
IRA
IRAIRA to organizacja militarna (część Sinn Féin), której celem było wymuszenie na rządzie brytyjskim niepodległości Irlandii Północnej i połączenie jej z Irlandią Południową. Używając metod terrorystycznych, występowała przeciwko rządom brytyjskim i wpływom protestanckim.
W latach 90. rozpoczęła negocjacje pokojowe z rządem brytyjskim, a w lipcu 2005 r. ogłosiła zakończenie walki zbrojnej i zapowiedziała kontynuowanie działań tylko metodami politycznymi.
We wrześniu 2005 r. zakończył się proces jej rozbrojenia, kontrolowany przez Międzynarodową Niezależną Komisję Rozbrojeniową, ale działalność IRA kontynuują inne organizacje terrorystyczne powstałe na jej bazie.
Terroryzm arabski
Najważniejszą przyczyną wybuchu konfliktów międzynarodowych jest obecnie terroryzm arabski. Tamtejsze organizacje terrorystyczne występują przeciwko dominacji państw zachodnich i religii chrześcijańskiej, propagując ideę państwa wyznaniowego, bazującego na prawie szariatuprawie szariatu i dominującej roli przywódców religijnych (także politycznej). Radykalne nastroje w państwach arabskich są potęgowane niestabilną sytuacją gospodarczą. Równocześnie różne odłamy polityczno‑religijne toczą w tych państwach zaciekłą walkę o władzę, prowadzącą nawet do wybuchu wojen domowych i rewolucji. Podstawową przyczyną tej sytuacji jest dżihaddżihad. Najważniejszymi grupami religijnymi, które ze sobą rywalizują w świecie arabskim, są sunnicisunnici i szyiciszyici.
Al-Ka'ida (z arab. baza)
Jest to sunnicka organizacja terrorystyczna stworzona przez Abd Allaha Azzama w 1988 r. Jej zadaniem było przeciwdziałanie sowieckiej interwencji w Afganistanie. Aktualnie największymi wrogami Al-Ka'idy są państwa Zachodu i sprzymierzone z nimi państwa regionu. Do najważniejszych wrogów zalicza USA i Izrael. Najbardziej znanym liderem Al-Ka'idy był Usama ibn Ladin, znany jako Osama bin Laden.
Hezbollah (z arab. Partia Boga)
Jest to partia polityczna szyitów, która powstała w Libanie w latach 80. ubiegłego stulecia. Ma zwolenników w Syrii, Iranie i innych krajach arabskich, a jej doktryna jest ściśle powiązana z radykalną wersją religii muzułmańskiej. Hezbollah potępia politykę państw zachodnich, uznając je za wrogów w każdym obszarze (politycznym, kulturowym, religijnym). Przez niektóre państwa (USA, Kanadę, Wielką Brytanię, Izrael) Hezbollah jest uważany za organizację terrorystyczną. Z kolei Unia Europejska nie akceptuje jedynie skrzydła militarnego Hezbollahu, którego bojówki specjalizują się w walkach miejskich i zabójstwach.
Mapa globalnego terroryzmu
Oprac. na podst.: Institute for Economics & Peace, Global Terrorism Index 2019, visionofhumanity.org [dostęp: 19.08.2020].
Wskaż warunki, które muszą zaistnieć, aby całkowicie wyeliminować terroryzm, i rozważ, czy jest to w ogóle możliwe.
Modus operandi terrorystów
Największe współczesne zamachy terrorystyczne
Największe współczesne akty terrorystyczne w Europie Zachodniej i USA
Słownik
(z arab. dżihad – zmaganie, walka); „święta wojna”, która ma na celu szerzenie wiary; oznacza wszelkie działania podejmowane w kierunku umacniania islamu zarówno przez walkę zbrojną, nawracanie niewiernych, pokojowe propagowanie tej religii, jak również wewnętrzne zmagania wyznawców
(z bask. Euskadi Ta Askatasuna – Baskonia i Wolność); baskijska organizacja terrorystyczna dążąca do oddzielenia Kraju Basków od Hiszpanii
Irlandzka Armia Republikańska
inaczej: sposób działania
prawo normujące życie wyznawców islamu w obszarze zwyczajów religijnych, organizacji władzy religijnej oraz codziennego funkcjonowania
ortodoksyjni muzułmanie, których religia związana jest z naukami koranicznymi; wyznawaną doktrynę wykładają w szkołach koranicznych, a nauczyciele są jednocześnie liderami politycznymi i przywódcami religijnymi
grupa religijna wierząca, że jej członkowie są bezpośrednimi spadkobiercami duchowymi Mahometa; ich przywódcy religijni są uważani za nieomylnych i pełnią funkcję sędziów, nauczycieli wiary oraz przywódców politycznych