Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Grawitacyjne ruchy masoweruch masowyruchy masowe negatywnie wpływają na życie człowieka. Ich przyczyną jest zachwianie stateczności stoku, przez co masy skalne przemieszczają się w dół, wyrządzając szkody i zniszczenia – od drobnych uszkodzeń przez zniszczenia całego miasta, jak dzieje się to w przypadku spływów błotnych. Częstą przyczyną zaburzenia stateczności stoków jest ingerencja człowieka, np. poprzez podcinanie stoków przez infrastrukturę transportową czy budownictwo. Jednym ze sposobów zapobiegania katastrofom jest badanie stateczności gruntu oraz omijanie najbardziej „krytycznych miejsc” podczas doboru lokalizacji pod dany typ infrastruktury. Działalność wód gruntowych jest również jedną z przyczyn występowania zjawisk grawitacyjnych ruchów masowych, dlatego prewencyjnie stosuje się meliorację podnóży oraz drenaż zboczy. Zapobiegając zaburzeniu stateczności zboczy, wprowadza się także wypełnianie szczelin, co powstrzymuje ich intensywną erozję przyczyniającą się do występowania ruchów masowych. Dodatkowo, aby dokonać stabilizacji zbocza, wykonuje się jego dociążanie lub uzbrojenie.

R8ZlDJbk7Zi8g
Osuwające się zbocze
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stateczno%C5%9B%C4%87_zboczy#/media/Plik:Tresna_i_S1-23.02.2007_015.jpg, licencja: CC BY-SA 3.0.

Metody regulacji wodnej zbocza

Aby dokonać regulacji wodnej zbocza, stosuje się ostrogi drenujące, które są wypełniane ciężkim materiałem, najczęściej w postaci głazów bądź betonowych obciążników. Kształt ostróg może być wydłużony, Typu Y, sieciowy, sklepieniowy, diagonalny lub rozwidlony. W przypadku polepszenia filtracji wody w obrębie stoku wykonuje się przypory filtracyjne, które są wcięte prostopadle do zbocza. Ich wypełnieniem jest kamień bądź obciążniki betonowe. Przyporę wykonuje się poniżej warstwy wodonośnej i powierzchni poślizgu.

R1E0BI4aOV7BP1
Rodzaje ostróg drenujących stosowane do stabilizacji zbocza
Źródło: dostępny w internecie: Englishsquare.pl na podstawie inzynieriasrodowiska.com.pl.

Metoda dociążająca

Z racji tego, że niektóre zbocza zbudowane są z materiałów o słabej spoistości i zwięzłości, stosuje się przypory dociążające, które są zbudowane z narzutu kamiennego czy żwirowego. Materiał ten powinien wykazywać dobre warunki filtracyjne. Dodatkowo podczas konstrukcji przypory odwadnia się podnóże skarpy, aby polepszyć jej stateczność.

RwuTgilKmJiMG1
Metoda dociążenia stoku
Źródło: dostępny w internecie: Englishsquare.pl na podstawie inzynieriasrodowiska.com.pl.

Stabilizacja powierzchniowa

Stabilizacja powierzchniowa zboczy ma na celu zmniejszenie erozji za pomocą obsiewów trawą bądź roślinnością regulującą warunki hydrologiczne (perz). W tym przypadku stosuje się nasadzenia roślinnością o mocnym systemie korzeniowym. Wykorzystuje się także stabilizację przy pomocy ażurowych płyt betonowych.

Metoda iniekcyjna

Jedną z metod mających na celu wzmocnienie podłoża gruntu jest metoda zastrzyków iniekcyjnych. Polega ona na uszczelnianiu przestrzeni skalnych poprzez wprowadzanie zastrzyków przenikających bądź zastrzyków przemieszczeniowych w celu wzmocnienia słabszych gruntów. Każdy zastrzyk jest wprowadzany pod ciśnieniem, tak aby jak najlepiej uszczelnić daną warstwę.

RAWgPtcKP7IzC1
Zasada działania iniekcji stoku
Źródło: dostępny w internecie: Englishsquare.pl na podstawie inzynieriasrodowiska.com.pl.

Gwoździowanie

Kolejną metodą zapobiegającą ruchom masowym jest gwoździowanie. Polega ono na uzbrojeniu gruntu przez poziome pręty ze stali, które są mocowane do zbocza. Wprowadza się je przez otwory wiertnicze, co przyczynia się do poprawy wytrzymałości zboczy. Często ta metoda jest wykonywana podczas konstrukcji tuneli.

R1MPnjJPyNe35
Metoda gwoździowania stoku
Źródło: dostępny w internecie: Englishsquare.pl na podstawie inzynieriasrodowiska.com.pl.
ROtBqeGc1n6aX
Gwoździowanie zbocza
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stateczno%C5%9B%C4%87_zboczy#/media/Plik:Grodziec_-_wizyta_31.10.2007_049.jpg, licencja: CC BY-SA 3.0.

Technologia muru tessyńskiego

Metodyka technologii muru tessyńskiego opiera się na układzie ukośnym i pionowym pali, które stanowią część zbrojenia muru oporowego oraz zakotwiczenie w gruncie. Pionowe pale przechodzą przez powierzchnię ślizgu aż do zakończenia w warstwie nośnej, co pełni funkcję stabilizującą oraz stanowi podporę muru, który dodatkowo stabilizuje grunt, przez co metoda ta wykazuje bardzo dużą skuteczność. Jej wadą są wysokie koszty instalacji.

R2WlnOpMNJrf3
Mur oporowy z gabionów
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stateczno%C5%9B%C4%87_zboczy#/media/Plik:2014_K%C5%82odzko,_ul._Nadrzeczna_03.JPG, licencja: CC BY-SA 4.0.

Słownik

denudacja
denudacja

procesy zachodzące na powierzchni Ziemi powodujące jej obniżanie i wyrównywanie; należą do nich: wietrzenie, erozja, ruchy masowe Ziemi

erozja wodna
erozja wodna

proces erozyjnego niszczenia powierzchni terenu przez wodę

integracja międzynarodowa
integracja międzynarodowa

proces rzeźbotwórczy związany z działalnością wód płynących (rzek); procesy fluwialne dzieli się na: erozyjne, transportowe i akumulacyjne

ruch masowy
ruch masowy

przemieszczanie się mas skalnych (pokryw zwietrzelinowych, luźnych i zwięzłych skał powierzchni Ziemi) wzdłuż stoków przede wszystkim pod wpływem działania siły ciężkości