Patriotyzm. Czy można go zamknąć w definicji?

Słowo „patriotyzm” wywodzi się od greckiego patria, czyli ojczyzna. Pojęcie to oznacza postawę szacunku, umiłowania i oddania własnej ojczyźnie oraz gotowości ponoszenia za nią ofiar. Patriota przedkłada dobro swojego kraju nad partykularnepartykularyzm partykularne interesy własne, swojej klasy społecznej, grupy zawodowej czy partii.

Encyklopedia PWN definiuje pojęcie patriotyzmu jako wszelkie umiłowanie ojczyzny jako miejsca swojego pochodzenia i/lub zamieszkania. Oznacza to, że ojczyzną, do której czujemy miłość, może być zarówno cały kraj zamieszkany przez naród, z którym się identyfikujemy, jak i każda okolica lub region, do którego czujemy się szczególnie przywiązani – mówimy wówczas o małej ojczyźnie (ojczyźnie prywatnej) i patriotyzmie lokalnym.

R1KN1g9tgSfJ01
Graffiti przedstawiające warszawskich powstańców na tle współczesnej Warszawy. Poszukaj patriotycznych graffiti w swojej okolicy lub w internecie i zastanów się, co przedstawiają.
Źródło: Patryk Korzeniecki, licencja: CC BY-SA 3.0.

Patriotyzm bywa często przeciwstawiany nacjonalizmowi, jako takie przywiązanie do ojczyzny i solidarność z własnym narodem, które nie zakładają wrogości względem innych nacji i chęci ich poniżenia. Wskazuje się także, że postawa patriotyczna powinna zakładać krytycyzmkrytycyzmkrytycyzm wobec poczynań własnego państwa i narodu – by duma narodowa nie przekształciła się w megalomanięmegalomaniamegalomanię.

Patriotyzm to znajomość historii i kultury własnej ojczyzny oraz troska o ich zachowanie. Patriotyzm łączy przeszłość z teraźniejszością. Współczesny patriotyzm zrywa z błędnym przekonaniem, że miłość do ojczyzny jest czymś archaicznymarchaicznyarchaicznym czy wstydliwym. Przeciwnie, postawa szacunku i oddania własnej ojczyźnie w czasach pokoju jest równie ważna, jeśli nie ważniejsza, niż w czasie zagrożenia wojennego.

R16s6DihH5ssP1
Przygotowania do przejścia Parady Niepodległości w Gdańsku. Jak w twojej miejscowości świętowano 100‑lecie wolnej Polski?
Źródło: Starscream, licencja: CC BY-SA 3.0.

Przykłady patriotyzmu w działaniach artystycznych

RJ5HgOvIJ7pux1
Prezentacja.

Słownik

archaiczny
archaiczny

typowy dla dawnych czasów, przestarzały

krytycyzm
krytycyzm

zdolność rozsądnej i pozbawionej emocji oceny otaczających zjawisk i ludzi, a także własnego postępowania

megalomania
megalomania

skupienie na własnej doskonałości, samozadowoleniu oraz świadomości własnej wartości, znaczenia i możliwości; potocznie – zawyżona, nieprawidłowa samoocena

partykularyzm
partykularyzm

dbanie jedynie o interesy własne lub własnej grupy, bez uwzględniania potrzeb i problemów całej społeczności, w której funkcjonujemy