Przeczytaj

Krwiobieg, czyli układ krwionośny, to część układu krążenia kręgowców, w którym płynie krew. Składa się z naczyń: tętnic (prowadzą krew od serca), żył (prowadzą krew do serca) i naczyń włosowatych (czyli kapilar) oraz sercaserceserca. U kręgowców lądowych obserwuje się stopniowy rozdział krwiobiegu na krążenie małe (płucne), zaopatrujące krew w tlen w płucach, oraz krążenie duże (ustrojowe), rozprowadzające krew po pozostałych tkankach.

bg‑red

Krwiobieg duży

Krwiobieg duży (ustrojowy) zaczyna się w lewej komorze sercakomorakomorze serca, skąd wychodzi aortąaortaaortą. Jest ona jednym z głównych naczyń krwionośnych organizmu. To od niej odchodzą kolejne tętnice zaopatrujące w krew natlenowaną (bogatą w tlen) wszystkie narządy. Tętnice te, w miejscu docelowym rozgałęziają się na sieć drobnych naczyń włosowatychnaczynia włosowatenaczyń włosowatych, dzięki czemu zwiększona jest powierzchnia wymiany gazowej i substancji odżywczych z tkankami organizmu. Następnie krew (odtlenowana - pozbawiona tlenu), zabierając z tkanek dwutlenek węgla i produkty przemiany materii, płynie z powrotem żyłami, które uchodzą do żył głównych: górnej i dolnej. Te z kolei prowadzą do prawego przedsionka sercaprzedsionekprzedsionka serca.

bg‑red

Krwiobieg mały

W krwiobiegu małym (płucnym) z prawej komory serca wychodzi pień płucny, który rozgałęzia się na dwie tętnice płucne, wchodzące do prawego i lewego płuca. Płynie nimi (w przeciwieństwie do innych tętnic) krew odtlenowanakrew odtlenowanakrew odtlenowana (pozbawiona tlenu). W płucach naczynia te tworzą liczne rozgałęzienia, z których najcieńsze – naczynia włosowatenaczynia włosowatenaczynia włosowate płuc – oplatają pęcherzyki płucne. Między pęcherzykami a naczyniami włosowatymi zachodzi wymiana gazowa. Krew zaopatrzona w tlen opuszcza płuca 2 żyłami płucnymi prawymi oraz 2 żyłami płucnymi lewymi i trafia do lewego przedsionka.

W małym krwiobiegu tętnicami – od serca – płynie krew odtlenowana, a żyłami – do serca – transportowana jest krew utlenowana.

W czasie jednego pełnego okrążenia krew przepływa przez serce dwukrotnie, co średnio zajmuje od 22 do 28 sekund.

Schemat układu krążenia:

R1OsZFqKpsYoX1
Grafika przedstawia schemat układu krążenia. W krwioobiegu małym odtleniana krew z prawej komory przemieszcza się do pienia płucnego. Następnie wpływa ona do naczyń włosowatych w płucach, gdzie ulega natlenieniu. Z naczyń włosowatych natlenowana krew dostaje się do lewego przedsionka dwoma żyłami płucnymi prawymi oraz dwoma żyłami płucnymi lewymi. Z przedsionka przemieszcza się do lewej komory, a następnie przy pomocy aorty zostaje doprowadzona do tętnic, które są częścią krwioobiegu dużego. Tętnice odchodzące od aorty doprowadzają natlenowaną krew do obwodowych naczyń włosowatych, które oplatają poszczególne narządy. Tlen znajdujący się w krwi zostaje przez nie zużyty, a następnie odtleniana krew przemieszcza się z naczyń włosowatych do żył głównych. Przy ich pomocy krew zostaje przetransportowana do prawego przedsionka, a następnie prawej komory serca, gdzie cykl rozpoczyna się znowu.
Krew, stale krążąc, płynie w zamkniętym systemie naczyń tworzących dwa przeplatające się w sercu krwiobiegi: duży i mały. Krwiobieg duży jest też nazywany ustrojowym, a mały – płucnym. Każdy skurcz serca powoduje jednoczesny wyrzut krwi do obu obiegów, dzięki czemu płynie ona nieprzerwanie zaopatrując poszczególne narządy.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

aorta
aorta

(z greckiego: aeiro – dźwigam, unoszę w górę) - największa tętnica, odpowiedzialna za odprowadzanie utlenowanej krwi z lewej komory serca

komora
komora

jedna z czterech jam serca, zaopatrzona w silnie umięśnione ściany, których skurcz wypycha krew do krwiobiegów – dużego (lewa komora) lub małego (prawa komora)

krew odtlenowana
krew odtlenowana

krew uboga w tlen, a bogata w dwutlenek węgla; cząsteczki hemoglobiny obecne w krwi łączą się z dwutlenkiem węgla, w wyniku czego krew przyjmuje barwę ciemnoczerwoną

krwiobieg duży
krwiobieg duży

inaczej krwiobieg ustrojowy; system naczyń krwionośnych rozpoczynający się w lewej komorze, prowadzący krew tętnicami w kierunku narządów ciała (innych niż płuca), gdzie zachodzi wymiana gazowa wewnętrzna; krew pozbawiona tlenu wraca do serca żyłami do prawego przedsionka

krwiobieg mały (krwiobieg płucny)
krwiobieg mały (krwiobieg płucny)

system naczyń krwionośnych rozpoczynający się w prawej komorze serca, prowadzący krew tętnicami w kierunku płuc, gdzie zachodzi wymiana gazowa zewnętrzna; krew natleniona wraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka serca

naczynia włosowate
naczynia włosowate

bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała, w których następuje wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami

przedsionek
przedsionek

jedna z czterech jam serca, do której spływa krew z krwiobiegu dużego (prawy przedsionek) lub małego (lewy przedsionek)

serce
serce

główny narząd układu krwionośnego zbudowany z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej; działa jak pompa ssąco‑tłocząca i wymusza krążenie krwi w naczyniach krwionośnych

tętnica
tętnica

naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek

włośniczki (naczynia włosowate)
włośniczki (naczynia włosowate)

najcieńsze naczynia układu krwionośnego i układu limfatycznego pozbawione włókien mięśniowych w ścianach

żyła
żyła

naczynie krwionośne zaopatrzone w zastawki; transportuje krew z komórek ciała do przedsionków serca

Wprowadzenie
Film