Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Wyróżnia się następujące rodzaje migracji:

  • emigrację – wyjazd na stałe lub na pewien okres z dotychczasowego miejsca zamieszkania,

  • imigrację – przyjazd na stałe lub na pewien okres do nowego miejsca zamieszkania,

  • reemigrację – powrót z emigracji ludności, która wcześniej wyemigrowała.

Migracje łańcuchowe zachodzą wtedy, gdy osoby wyjeżdżające z określonego regionu czy państwa w miejscu docelowym zwykle skupiają się w tych samych regionach, a nawet miejscowościach. Przykładem mogą tu być emigranci z Polski, którzy w USA skupieni są przede wszystkim w okolicach Chicago i Nowego Jorku, a w Brazylii – w stanie Parana. Efektem migracji łańcuchowych jest też powstawanie dzielnic mniejszości etnicznychmniejszość etnicznamniejszości etnicznych: chińskich (tzw. Chinatown), polskich (np. Jackowo w Chicago), włoskich (tzw. Little Italy), rosyjskich (tzw. Little Odessa) itd.

R1JBXk9xzgma9
Chinatown w San Francisco wyróżnia się architekturą typową dla kultury chińskiej.
Źródło: dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 1.0.

Migracje można sklasyfikować w następujący sposób:

1. Kryterium przyczynowe migracji

  • migracja ekonomiczna – chęć poprawienia warunków życia, np. poprzez podjęcie pracy w nowym miejscu,

  • migracja polityczna – ucieczka przed prześladowaniami politycznymi; ucieczka z obszarów objętych działaniami wojennymi; repatriacje, deportacje,

  • migracja religijna – ucieczka przed prześladowaniami religijnymi; pielgrzymowanie do miejsc kultu religijnego,

  • migracja zdrowotna – chęć (konieczność) poprawy zdrowia – wyjazdy na leczenie, do uzdrowisk,

  • migracja przyrodnicza – ucieczka z obszarów dotkniętych klęskami żywiołowymi albo katastrofami ekologicznymi; sezonowe wędrówki ludów koczowniczych,

  • migracja etniczna – ucieczka przed prześladowaniami na tle narodowościowym albo w związku z odmiennością kulturową,

  • migracja turystyczna – chęć podróżowania, zwiedzania, wędrowania w celach krajoznawczych lub wypoczynkowych,

  • migracja służbowa – chęć (konieczność) podroży związana z wykonywaną pracą i obowiązkami zawodowymi.

2. Kryterium zasięgu migracji

  • migracje wewnętrzne – odbywają się w określonych granicach administracyjnych, najczęściej dotyczą jednego państwa,

  • migracje zewnętrzne – wiążą się z przekraczaniem granic administracyjnych.

3. Kryterium kierunku migracji

  • migracja wieś – wieś,

  • migracja wieś – miasto,

  • migracja miasto – wieś,

  • migracja miasto – miasto.

4. Kryterium czasu trwania migracji

  • migracje stałe – wiążą się ze zmianą miejsca zamieszkania,

  • migracje długookresowe – czas pobytu poza stałym miejscem zamieszkania wynosi więcej niż rok,

  • migracje krótkookresowe – czas pobytu poza stałym miejscem zamieszkania wynosi mniej niż rok,

  • migracje dobowe – codzienne dojazdy, np. do szkół i do pracy,

  • migracje sezonowe – odbywają się cyklicznie w tych samych porach roku, do tych samych miejsc np. wyjazd do pracy przy zbiorze owoców.

5. Kryterium stopnia dobrowolności

  • migracja dobrowolna i półdobrowolna: repatriacyjna – powrót do kraju osób przymusowo wysiedlonych, np. powrót Polaków deportowanych wcześniej do Związku Radzieckiego (1944–1948 i 1955–1958),

  • migracja dobrowolna i półdobrowolna: ewakuacyjna - zorganizowany przez władze państwa wyjazd w celu uniknięcia spodziewanego zagrożenia, np. ewakuacja 0,5 mln mieszkańców Nowego Orleanu w sierpniu 2005 r. w związku ze zbliżającym się huraganem Katrina,

  • migracja przymusowa: przesiedleńcza – przymusowa zmiana miejsca zamieszkania obywateli w granicach tego samego państwa, np. przesiedlenie 1,3 mln mieszkańców chińskiej prowincji Hubei w związku z budowaną na tym obszarze Tamą Trzech Przełomów,

  • migracja przymusowa: deportacyjna – przymusowa zmiana miejsca zamieszkania obywateli poza granice państwa, np. deportacje Polaków w głąb Rosji (XIX w.), Związku Radzieckiego (1939–1945), III Rzeszy (1939–1945).

RuaTY3BF2HyAy
Muzułmanie Rohingja są jedną z najbardziej prześladowanych grup etnicznych. Ze względu na przypadki łamania praw człowieka w zamieszkiwanej przez nich Mjanmie (Birmie), Rohingja masowo emigrują do Bangladeszu.
Źródło: Foreign and Commonwealth Office, dostępny w internecie: flickr.com, licencja: CC BY-ND 2.0.

Główne kierunki migracji

Kierunek

Dominująca przyczyna

Czas wystąpienia

z Europy Zachodniej na wszystkie pozostałe kontynenty (np. Anglicy, Francuzi, Hiszpanie, Holendrzy, Portugalczycy)

kolonizowanie nowych obszarów; szerzenie chrześcijaństwa

XV‑XIX w.

z Afryki do obu Ameryk

migracje niewolnicze

XVI‑XIX w.

z Afryki do Azji

migracje niewolnicze i ekonomiczne

XVI‑XIX w.

ze wschodniego wybrzeża USA w kierunku zachodnim

kolonizowanie nowych obszarów

XVIII‑XIX w.

z Europy do Ameryki Północnej (np. Irlandczycy, Włosi, Polacy)

migracje ekonomiczne

XIX‑XX w.

z Europy do Ameryki Łacińskiej (np. Hiszpanie, Portugalczycy, Włosi)

migracje ekonomiczne

XIX‑XX w.

z europejskiej do azjatyckiej części Rosji

kolonizowanie nowych obszarów; zsyłki

XIX‑XX w.

z Europy i Ameryki Północnej do Izraela

migracje polityczne i religijne

XIX‑XX w.

w rejon Zatoki Perskiej z innych państw arabskich i Azji Południowo‑Wschodniej

migracje ekonomiczne (głównie w związku z rozwojem przemysłu petrochemicznego)

XX‑XXI w.

z Europy Południowej i Środkowej oraz Turcji do Europy Zachodniej (np. Serbowie, Polacy)

migracje ekonomiczne i polityczne

XX‑XXI w.

z Afryki do Europy, głównie mieszkańcy byłych kolonii

migracje ekonomiczne i polityczne

XX‑XXI w.

z Ameryki Łacińskiej do USA (np. Meksykanie, Portorykańczycy)

migracje ekonomiczne

XX‑XXI w.

z Azji Południowo‑Wschodniej do krajów sąsiednich oraz Europy, USA, Australii (np. Hindusi, Chińczycy, Wietnamczycy)

migracje ekonomiczne i polityczne

XX‑XXI w.

wewnątrz Afryki (np. z Rwandy do Demokratycznej Republiki Konga, z Sudanu do Czadu)

migracje etniczne i polityczne

XX‑XXI w.

Słownik

mniejszość etniczna
mniejszość etniczna

grupa, która osiedliła się na terenie innej zbiorowości i wyróżnia się odmienną kulturą, zwyczajami, a czasem również językiem