Przeczytaj
Wyróżnia się następujące rodzaje migracji:
emigrację – wyjazd na stałe lub na pewien okres z dotychczasowego miejsca zamieszkania,
imigrację – przyjazd na stałe lub na pewien okres do nowego miejsca zamieszkania,
reemigrację – powrót z emigracji ludności, która wcześniej wyemigrowała.
Migracje łańcuchowe zachodzą wtedy, gdy osoby wyjeżdżające z określonego regionu czy państwa w miejscu docelowym zwykle skupiają się w tych samych regionach, a nawet miejscowościach. Przykładem mogą tu być emigranci z Polski, którzy w USA skupieni są przede wszystkim w okolicach Chicago i Nowego Jorku, a w Brazylii – w stanie Parana. Efektem migracji łańcuchowych jest też powstawanie dzielnic mniejszości etnicznychmniejszości etnicznych: chińskich (tzw. Chinatown), polskich (np. Jackowo w Chicago), włoskich (tzw. Little Italy), rosyjskich (tzw. Little Odessa) itd.
Migracje można sklasyfikować w następujący sposób:
1. Kryterium przyczynowe migracji
migracja ekonomiczna – chęć poprawienia warunków życia, np. poprzez podjęcie pracy w nowym miejscu,
migracja polityczna – ucieczka przed prześladowaniami politycznymi; ucieczka z obszarów objętych działaniami wojennymi; repatriacje, deportacje,
migracja religijna – ucieczka przed prześladowaniami religijnymi; pielgrzymowanie do miejsc kultu religijnego,
migracja zdrowotna – chęć (konieczność) poprawy zdrowia – wyjazdy na leczenie, do uzdrowisk,
migracja przyrodnicza – ucieczka z obszarów dotkniętych klęskami żywiołowymi albo katastrofami ekologicznymi; sezonowe wędrówki ludów koczowniczych,
migracja etniczna – ucieczka przed prześladowaniami na tle narodowościowym albo w związku z odmiennością kulturową,
migracja turystyczna – chęć podróżowania, zwiedzania, wędrowania w celach krajoznawczych lub wypoczynkowych,
migracja służbowa – chęć (konieczność) podroży związana z wykonywaną pracą i obowiązkami zawodowymi.
2. Kryterium zasięgu migracji
migracje wewnętrzne – odbywają się w określonych granicach administracyjnych, najczęściej dotyczą jednego państwa,
migracje zewnętrzne – wiążą się z przekraczaniem granic administracyjnych.
3. Kryterium kierunku migracji
migracja wieś – wieś,
migracja wieś – miasto,
migracja miasto – wieś,
migracja miasto – miasto.
4. Kryterium czasu trwania migracji
migracje stałe – wiążą się ze zmianą miejsca zamieszkania,
migracje długookresowe – czas pobytu poza stałym miejscem zamieszkania wynosi więcej niż rok,
migracje krótkookresowe – czas pobytu poza stałym miejscem zamieszkania wynosi mniej niż rok,
migracje dobowe – codzienne dojazdy, np. do szkół i do pracy,
migracje sezonowe – odbywają się cyklicznie w tych samych porach roku, do tych samych miejsc np. wyjazd do pracy przy zbiorze owoców.
5. Kryterium stopnia dobrowolności
migracja dobrowolna i półdobrowolna: repatriacyjna – powrót do kraju osób przymusowo wysiedlonych, np. powrót Polaków deportowanych wcześniej do Związku Radzieckiego (1944–1948 i 1955–1958),
migracja dobrowolna i półdobrowolna: ewakuacyjna - zorganizowany przez władze państwa wyjazd w celu uniknięcia spodziewanego zagrożenia, np. ewakuacja 0,5 mln mieszkańców Nowego Orleanu w sierpniu 2005 r. w związku ze zbliżającym się huraganem Katrina,
migracja przymusowa: przesiedleńcza – przymusowa zmiana miejsca zamieszkania obywateli w granicach tego samego państwa, np. przesiedlenie 1,3 mln mieszkańców chińskiej prowincji Hubei w związku z budowaną na tym obszarze Tamą Trzech Przełomów,
migracja przymusowa: deportacyjna – przymusowa zmiana miejsca zamieszkania obywateli poza granice państwa, np. deportacje Polaków w głąb Rosji (XIX w.), Związku Radzieckiego (1939–1945), III Rzeszy (1939–1945).
Główne kierunki migracji
Kierunek | Dominująca przyczyna | Czas wystąpienia |
---|---|---|
z Europy Zachodniej na wszystkie pozostałe kontynenty (np. Anglicy, Francuzi, Hiszpanie, Holendrzy, Portugalczycy) | kolonizowanie nowych obszarów; szerzenie chrześcijaństwa | XV‑XIX w. |
z Afryki do obu Ameryk | migracje niewolnicze | XVI‑XIX w. |
z Afryki do Azji | migracje niewolnicze i ekonomiczne | XVI‑XIX w. |
ze wschodniego wybrzeża USA w kierunku zachodnim | kolonizowanie nowych obszarów | XVIII‑XIX w. |
z Europy do Ameryki Północnej (np. Irlandczycy, Włosi, Polacy) | migracje ekonomiczne | XIX‑XX w. |
z Europy do Ameryki Łacińskiej (np. Hiszpanie, Portugalczycy, Włosi) | migracje ekonomiczne | XIX‑XX w. |
z europejskiej do azjatyckiej części Rosji | kolonizowanie nowych obszarów; zsyłki | XIX‑XX w. |
z Europy i Ameryki Północnej do Izraela | migracje polityczne i religijne | XIX‑XX w. |
w rejon Zatoki Perskiej z innych państw arabskich i Azji Południowo‑Wschodniej | migracje ekonomiczne (głównie w związku z rozwojem przemysłu petrochemicznego) | XX‑XXI w. |
z Europy Południowej i Środkowej oraz Turcji do Europy Zachodniej (np. Serbowie, Polacy) | migracje ekonomiczne i polityczne | XX‑XXI w. |
z Afryki do Europy, głównie mieszkańcy byłych kolonii | migracje ekonomiczne i polityczne | XX‑XXI w. |
z Ameryki Łacińskiej do USA (np. Meksykanie, Portorykańczycy) | migracje ekonomiczne | XX‑XXI w. |
z Azji Południowo‑Wschodniej do krajów sąsiednich oraz Europy, USA, Australii (np. Hindusi, Chińczycy, Wietnamczycy) | migracje ekonomiczne i polityczne | XX‑XXI w. |
wewnątrz Afryki (np. z Rwandy do Demokratycznej Republiki Konga, z Sudanu do Czadu) | migracje etniczne i polityczne | XX‑XXI w. |
Słownik
grupa, która osiedliła się na terenie innej zbiorowości i wyróżnia się odmienną kulturą, zwyczajami, a czasem również językiem