Przeczytaj
Ćwiczenia
W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:
Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.
Konstytucja RP. Rozdział III – Źródła prawa
Warunkiem wejścia w życie wszelkich normatywnych aktów prawnych jest ich ogłoszenie.
Umowy międzynarodowe
Umowy międzynarodowe zawiera Rada Ministrów. Ratyfikuje lub wypowiada je Prezydent RP. Niektóre umowy międzynarodowe wymagają do ratyfikacji lub wypowiedzenia uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie. Dotyczy to następujących rodzajów umów:
pokoju, sojuszysojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych;
umów regulujących wolności, prawa lub obowiązki obywatelskie określone w konstytucji;
członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej;
znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym;
spraw uregulowanych w ustawie.
Szczególny tryb ratyfikacji przewidziano dla umów międzynarodowych, w których RP przekazuje organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach (art. 90). Zgoda na ratyfikację takiej umowy może być wyrażona w drodze referendum lub ustawy uchwalonej przez sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, a następnie przez senat z zastosowaniem tych samych warunków.
O wyborze jednej z tych ścieżek ratyfikacyjnych decyduje sejm w drodze uchwały podjętej bezwzględną większościąbezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Ratyfikowana umowa międzynarodowa po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej staje się częścią krajowego porządku prawnego i jest stosowana bezpośrednio. Umowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawami w razie niemożności ich pogodzenia. Umowa konstytuująca organizację międzynarodową również nadaje prawu stanowionemu przez taką organizację sankcję bezpośredniej stosowalności oraz pierwszeństwa w przypadku kolizji z innymi ustawami. Przykładem takich norm będą akty ustawodawcze Unii Europejskiej (euroustawy).
Publikatory
Jednym z warunków wejścia w życie normatywnego aktu prawnego jest jego publikacja. Konstytucja oraz ustawa z 2000 r. określają rodzaje publikatorów i ogłaszanych w nich aktów.
Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej
Akty normatywne zawierające źródła prawa powszechnie obowiązującego na terenie całego państwa, np. Konstytucja RP, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustaw.
Monitor Polski
Akty normatywne o charakterze wewnętrznym, np. uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów.
Akty prawne w sprawach jednostkowych, np. postanowienia Prezydenta RP o nadaniu orderu/odznaczenia, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego co do sporu kompetencyjnego między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.
Dziennik Urzędowy Województwa
Akty prawa miejscowego, np. rozporządzenia wojewody, uchwały organów stanowiących samorządu terytorialnego.
Słownik
układ o wspólnym działaniu; obejmuje dwa lub więcej państw; ma na celu doprowadzenie do osiągnięcia konkretnego zamierzenia
większość osiągana, gdy w trakcie głosowania liczba głosów za wnioskiem jest większa od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się