Grupowanie danych

Nie zawsze dane, które chcemy przeanalizować, otrzymamy w formie najkorzystniejszej do przeprowadzenia tego procesu. Na przykład, może się zdarzyć, że osobno przedstawione są dni, miesiące i lata, według których dane zostały podzielone.

Jak pamiętamy z pierwszego e‑materiału o tabelach przestawnychtabela przestawnatabelach przestawnych, serie danych umieszczamy na odpowiednich polach. Wiele etykiet opisujących tę samą rzecz – czas – nieestetycznie zaprezentuje się na wykresie. Można to zaobserwować na ilustracji poniżej. Wykres ten przedstawia stan konta w poszczególnych dniach $2022$ roku.

Problem ten możemy rozwiązać poprzez wykorzystanie opcji grupowaniagrupowaniegrupowania danych.

Rozróżniamy dwa sposoby grupowania danych: automatycznyautomatyczne grupowanie danychautomatyczny oraz ręcznyręczne grupowanie danychręczny.

Ręczne grupowanie danych

Załóżmy, że mamy dane dotyczące sprzedaży dwóch modeli rowerów w $2019$ roku, które przeanalizujemy.

Microsoft Excel

Sprawdźmy, ile wynosiła łączna kwota, za którą sprzedano rowery w styczniu. Na karcie Tabela przestawna zaznaczmy więc zakres komórek, które chcemy grupować. U nas będą to komórki od B2 do E2. Następnie przejdźmy do zakładki Dane na wstążce i z pola Konspekt wybierzmy Grupuj.

R15vtv6sX8EuJ

Na zdjęciu znajduje się fragment wstążki. Wybrano Grupuj. Obok jest opcja: Rozgrupuj, Konspekt, Pokaż szczegóły, Ukryj szczegóły.

Tym sposobem dane tworzą teraz grupę, którą możemy analizować jako jedną całość. Wszystkie wartości pogrupowanych komórek zostały zsumowane w jedną wartość, opisującą całą grupę. Mamy oczywiście możliwość zobaczenia części składowych grupy poprzez naciśnięcie znaku plus po lewej stronie nazwy grupy.

W menu Pola tabeli przestawnej pojawiła się również nazwa nowo utworzonej grupy.

LibreOffice Calc

Sprawdźmy, ile wynosiła łączna kwota, za którą sprzedano rowery w styczniu. Zaznaczamy więc zakres komórek, które chcemy grupować. U nas będą to komórki od C2 do F2. Następnie z menu głównego wybieramy Dane, następnie Grupa i konspekt i klikamy opcję Grupuj...

R1TFeWdPMy10T

Ilustracja przedstawia tabelę dotyczącą sprzedaży rowerów. Z menu wybrano opcję: Dane, z rozwiniętej poniżej listy wybrano: Grupa i konspekt, a z kolejnej listy: Grupuj.

Tym sposobem dane stworzyły grupę wyświetlającą się na końcu naszej tabeli. Możemy ją teraz analizować jako jedną całość. Dodajmy więc sumowanie naszej grupy.

R1Aqqd7PivLJQ

Ilustracja przedstawia tabelę dotyczącą sprzedaży rowerów. W kolumnie oznaczonej dużą literą T jest napis Grupuj1. Poniżej data: 3.01.2019. W kolejnej komórce jest kwota 2 643,90 zł. W kolejnych komórkach są daty oraz kwoty. Na dole tabeli są posumowania kwot z poszczególnych kolumn.

Teraz w tabeli musimy wyświetlić interesującą nas grupę. Zaznaczmy którąś z komórek wchodzących w skład naszej tabeli, może być to komórka A1. Wybierzmy z menu głównego Dane, następnie Tabela przestawna i opcję Wstaw lub edytuj...

R14V7CaivcNvX

Ilustracja przedstawia tabelę dotyczącą sprzedaży rowerów. Z menu wybrano zakładkę: Dane. Z rozwiniętej listy wybrano: Tabela przestawna, a następnie: Wstaw lub edytuj.

Otworzy nam się okno edytowania istniejącej tabeli. Z pola Pola kolumn usuńmy element Data.

R1IipyqdWlhIM

Ilustracja przedstawia okno zatytułowane: Układ tabeli przestawnej. W polu Filtry brak danych. W obszarze o nazwie: Pola kolumn wpisano: Data2 oraz Dane. Podświetlono na niebiesko Data2. W obszarze o nazwie Pola dostępne wpisano kolejno: Data, Kwartał, Nazwa produktu, Firma, Kwota sprzedaży, Data2. W kolejnym obszarze o nazwie: Pola wierszy wpisano: Firma, Nazwa produktu. W ostatnim obszarze: Pola danych, wpisano: Suma - Kwota sprzedaży. Pod obszarami informacja: Przeciągnij elementy na pożądaną pozycję. Na dole okna wybrano przycisk OK.

Pozostała kolumna Grupuj1 wyświetla nam sumę dla utworzonej przez nas grupy.

RwlheVDyHnRK9

Ilustracja przedstawia fragment kolumny tabeli. Tabela jest oznaczona dużą literą T. W drugiej od góry komórce jest napis Grupuj1. Poniżej kwota 3703,90 zł, następnie jest pusta komórka i w kolejnej kwota 1513,00 zł. Na dole kolumny jest kwota posumowania: 5216,90 zł.

Zmiana nazwy grupy danych

Po zebraniu danych w grupę, otrzymają one domyślnie nazwę porządkową – przykładowo Grupuj1. Podczas gdy przy jednej grupie jest możliwe domyślenie się, co się w niej znajduje, przy większej ich liczbie zadanie to byłoby utrudnione. Z tego powodu warto nadać każdej grupie danych nazwę, która będzie ją dobrze charakteryzować.

Microsoft Excel

Jeżeli chcemy zmienić nazwę grupy, którą udało nam się utworzyć, naciśniemy na komórkę, w której się ona znajduje, w naszym przykładzie jest to komórka B2. Następnie w pasku formuły zmienimy jej zawartość na dogodną nazwę np. „Styczeń”.

W przypadku jednak, gdy chcemy zmienić nazwę, pod którą grupa jest znana w menu Pola tabeli przestawnej, po naciśnięciu lewym przyciskiem myszy na komórkę, w której dana nazwa się znajduje, przejdziemy do zakładki Analiza tabeli przestawnej. Znajdziemy ją na wstążce.

Tam w zakładce Aktywne pole wybierzemy opcję Ustawienia pola. Wyświetli się wówczas okno pokazane poniżej.

R1dRBq43XmHtz

Na zdjęciu znajduje się zrzut ekranu okna dialogowego o nazwie: Ustawienia pola.
Przy napisie nazwa źródła, napisane jest: Data2, przy polu Nazwa niestandardowa, napisane jest: Grupa danych.
Poniżej podświetlona jest zakładka Sumy częściowe i filtry.
W zakładce tej znajduje się sekcja o nazwie: Sumy częściowe, w której zaznaczona jest opcja Automatycznie.
Niżej ustawiona jest lista o nazwie: Wybierz jedną lub więcej funkcji, w której wymienione są funkcje matematyczne.
Na samym dole zawartości okna dialogowego znajduje się sekcja: Filtrowanie, w której umiejscowiony jest niezaznaczony checkbox o nazwie: Dołącz nowe elementy do filtru ręcznego.
Okno zawiera również trzy przyciski akcyjne: Format liczby, OK oraz Anuluj.

W polu Nazwa niestandardowa możemy nadać polu określoną przez nas nazwę.

LibreOffice Calc

Jeżeli chcemy zmienić nazwę grupy, naciśniemy na komórkę, w której się ona znajduje, w naszym przykładzie jest to komórka T2. Następnie zmienimy jej zawartość na dogodną nazwę np. „Styczeń”.

R1KvxMCd7QGZJ

Ilustracja przedstawia kolumnę oznaczoną dużą literą T. W drugiej komórce jest napis: styczeń. Poniżej są dwie różne kwoty, na dole kolumny jest podsumowanie kwot z wartością 5216,90 zł.

Co w przypadku, gdy chcemy zmienić nazwę, pod którą grupa jest znana w menu Układ tabeli przestawnej? Zaznaczmy komórkę obok nazwy, którą chcemy zmienić, w naszym przypadku jest to B1. Następnie strzałkami na klawiaturze przejdźmy do komórki z nazwą, którą chcemy edytować, w tym przykładzie jest to C1. Teraz w polu Wiersz wprowadzania wpiszmy określoną przez nas nazwę.

RdZ5mnDIBEMgL

Ilustracja przedstawia fragment tabeli. Zaznaczono kolumnę C, Grupa danych. Nad fragmentem tabeli jest pole z napisem Grupa danych. Napis jest podświetlony na niebiesko.

Automatyczne grupowanie danych

Przyjmijmy, że raz jeszcze chcemy pogrupować dane na poszczególne okresy, np. miesiące. W tym przypadku ręczne grupowanie zajęłoby nam dużo czasu. Bylibyśmy zmuszeni do zaznaczenia wszystkich komórek z danego miesiąca i zgrupowania ich, po czym czynność tę musielibyśmy powtórzyć jeszcze 11 razy, zakładając, że badamy dane z całego roku.

W takich przypadkach niezwykle pomocna jest opcja grupowania automatycznego.

Microsoft Excel

Aby jej użyć, wybieramy komórkę, w której znajduje się jedna z dat okresu, który chcemy pogrupować, na przykład B2, a następnie naciśniemy na nią prawym przyciskiem myszy oraz wybierzemy opcję Grupuj.

RCM1hYEttoqIm

Zdjęcie przedstawia zrzut ekranu okna dialogowego o nazwie: Grupowanie.
Okno zawiera sekcje o nazwie: Automatycznie, w której zawarte są dwa checkboxy o nazwie: Początek: obok którego w polu wpisana została data: 1/3/2019 oraz Koniec: obok którego w polu wpisana została data: 7/1/2019.
Poniżej znajduje się sekcja: Według, gdzie wypisane zostały jednostki czasu z wybraną opcją: Miesiące.
Pod listą znajduje się pole: Liczba dni: gdzie została wybrana liczba:1.
Okno dialogowe zawiera również takie przyciski jak: OK oraz Anuluj.

Otworzy się okno grupowania, umożliwiające wybranie początku i końca zakresu, w którym dane mają zostać pogrupowane oraz kryterium, w oparciu o które tworzone będą wszystkie grupy.

LibreOffice Calc

Aby jej użyć, naciśniemy na komórkę, w której znajduje się jedna z dat okresu, który chcemy pogrupować, na przykład C2. Z menu głównego wybierzmy Dane, następnie Grupa i konspekt i kliknijmy na opcję Grupuj...

RNsxMo3hhBnO0

Ilustracja przedstawia okno o nazwie Grupowanie. W opcji `początek zaznaczono Automatycznie. W opcji Konie zaznaczono Automatycznie. W opcji Grupuj według zaznaczono Odstępy, w obszarze z listą Sekundy, Min., Godziny, Dni, Miesiące, Kwartały, Lata zaznaczono Miesiące. Wybrano przycisk OK na dole okna.

Otworzy się okno Grupowanie, umożliwiające wybranie początku i końca zakresu, w którym dane mają zostać pogrupowane oraz kryterium, w oparciu o które tworzone będą wszystkie grupy.

Słownik