Przeczytaj
Dostęp do sieci
W zdecydowanej większości polskich gospodarstw domowych znajduje się przynajmniej jeden komputer z dostępem do internetu (dane Głównego Urzędu Statystycznego za 2019 r.), a odsetek ludności naszego kraju bez dostępu do sieci zmniejsza się z każdym rokiem.
Istnieje kilka metod i sposobów na to, aby uzyskać dostęp do sieci internet. Wybór metody zależy od naszych potrzeb, budżetu, ale również od naszej lokalizacji. Nie wszędzie w Polsce mamy dostęp do pełnej oferty usługodawców internetowych (ang. ISP – Internet Service Provider), bardzo duża część ofert kierowana jest do mieszkańców dużych miast i często tylko wybranych lokalizacji w tych miastach. Wpływ na to ma infrastruktura telekomunikacyjna. W dużych miastach występuje gęsta sieć połączeń przewodów sieciowych poprowadzonych na niewielkiej głębokości pod ziemią. Sytuacja odwrotna występuje natomiast na peryferiach czy w miejscach mniej zaludnionych, gdzie taka infrastruktura jest mocno ograniczona lub nie ma jej w ogóle.
Abstrahując od lokalizacji i gęstości zaludnienia oraz infrastruktury teleinformatycznej możemy w Polsce uzyskać dostęp do internetu poprzez:
połączenie przewodowe,
połączenie bezprzewodowe.
Internet przewodowy
Przewodowy dostęp do sieci internet to jedna z podstawowych metod, która funkcjonuje w Polsce już ponad 25 lat. W przypadku połączenia przewodowego dostęp odbywa się poprzez:
przewody telefoniczne (starsze rozwiązanie),
przewody elektryczne,
sieci kablowe,
specjalnie do tego przeznaczoną infrastrukturę światłowodową operatora (nowsze rozwiązanie).
Technologia wykorzystania przewodów telefonicznych jako medium dostępowe do sieci internet pamięta jeszcze lata 90. XX wieku. Pomimo tego, iż powoli wypierana jest przez łącza światłowodowe, to jest to w Polsce nadal bardzo często stosowana metoda, a w niektórych rejonach – jedyna dostępna. Największym operatorem w naszym kraju, który oferuje dostęp do internetu w tej technologii jest Orange wraz z usługą Neostrada. Przeznaczona dla tej technologii przepustowośćprzepustowość nie jest jak na dzisiejsze czasy oszałamiająca, ponieważ wg deklaracji Orange może sięgać maksymalnie do 80 Mb/s, chociaż w praktyce często jest to maksymalnie 40 Mb/s.
Technologia dostępu do internetu za pośrednictwem przewodów telefonicznych najczęściej określana jest jako DSL (ang. Digital Subscriber Line). W praktyce stosowane są dwie odmiany tej technologii:
ADSL (ang. Asymmetric Digital Subscriber Line),
VDSL (ang. Very‑high‑bit‑rate Digital Subscriber Line).
Pierwsza odmiana (ADSL) oferuje szybszy transfer z sieci (ang. download), wolniejszy wtedy, kiedy wysyłamy dane do internetu (ang. upload). W przypadku technologii VDSL upload również jest niższy niż download, ale ogólna przepustowość jest w tym wypadku wyższa niż przy ADSL.
Dużo nowocześniejsza i spełniająca wymagania stawiane sieci internet jest technologia oparta na łączach światłowodowych. Gęstość sieci światłowodowych jest niestety dużo mniejsza niż w przypadku łączy telefonicznych, jednak z każdym rokiem systematycznie sieć ta zagęszcza się i zwiększa się liczba potencjalnych odbiorców tej usługi. Technologia światłowodowa posiada wiele zalet, jak stabilność połączenia. Przede wszystkich charakteryzuje się jednak dużą przepustowością, która w niektórych przypadkach sięgać może nawet 1 Gb/s – oczywiście nie zawsze i nie wszędzie, ale są już na rynku operatorzy, którzy taką przepustowość oferują.
Przepustowość sieci, czyli jej szybkość, wyrażana jest w bitach na sekundę oraz w wielokrotnościach tej jednostki. Obecnie przepustowość sieci określa się w megabitach (Mb/s) lub nawet w gigabitach na sekundę (Gb/s).
Istnieje kilka technologii dostępu do sieci internet poprzez światłowody. W Polsce najpopularniejsza jest technologia FTTH (ang. Fiber To The Home), co oznacza „światłowód do domu”.
Przy wykorzystaniu tej technologii przewód światłowodowy z centrali operatora podłączany jest bezpośrednio do budynku odbiorcy. Klient odbiera sygnał z rutera wyposażonego w złącze światłowodowe (taki ruter możne nosić również nazwę terminala ONT), który łączy się z bezpośrednio z siecią operatora albo z rutera, który do sieci operatora podłączony jest poprzez modem ONT.
Niestety dostęp do internetu z wykorzystaniem tej technologii nie jest oferowany wszędzie i dla wszystkich. Internet światłowodowy to domena dużych miast.
Alternatywa dla sieci światłowodowej
Musimy pamiętać, że poza dużymi firmami, międzynarodowymi korporacjami świadczącymi usługi dostępu do internetu na rynku jest wiele mniejszych firm, które takie usługi oferują. Technologia, w jakiej dostarczają internet, również może bazować na światłowodzie, ale często również na przewodach miedzianych (skrętka, przewód koncentryczny) czy nawet na przewodach elektrycznych. Jeśli mieszkamy na dużym osiedlu, warto sprawdzić ofertę lokalnego dostawcy – często może być ona lepsza od oferty dużych, międzynarodowych korporacji.
Bez względu na to, czy internet do domu dostarczony będzie za pomocą łączy światłowodowych czy miedzianych, warto wiedzieć, że operator musi zamontować w lokalu gniazdo sieciowe lub poprowadzić przewód łączący nas z internetem przez cały lokal do miejsca, w którym planujemy postawić ruter. To zawsze wiąże się z koniecznością wiercenia otworów w ścianach, przez które poprowadzone zostaną przewody.
Warto zaplanować zatem wcześniej miejsce dla rutera, tak aby na etapie montażu instalacji przez techników określić drogę poprowadzenia przewodu w mieszkaniu lub domu.
Internet bezprzewodowy
Coraz więcej osób wyprowadza się poza centra dużych miast, na ich peryferia lub na wieś, a w tych miejscach dostęp do przewodowego internetu może być utrudniony. Szczególnie dotyczy to mieszkańców nowych osiedli powstających na obrzeżach miast i mieszkańców terenów wiejskich. Tam bardzo często infrastruktura przewodowa nie została jeszcze poprowadzona, a co za tym idzie, trudno znaleźć firmę, która przyłączy nas do swojej sieci. Co można wówczas zrobić?
Wówczas pozostaje nam dostęp bezprzewodowy z wykorzystaniem dwóch dostępnych prywatnych odbiorców technologii, są nimi:
internet radiowy,
internet LTE.
Internet radiowy stosowany jest wtedy, kiedy nie ma możliwości poprowadzenia infrastruktury kablowej do posesji, w której chcemy uzyskać dostęp do sieci. Wówczas zamiast tradycyjnego okablowania stosuje się nadajniki i odbiorniki radiowe, które poprzez fale radiowe przesyłają dane. Dla użytkownika końcowego taka technologia nie różni się niczym od tradycyjnego dostępu, ponieważ sygnał z odbiornika radiowego zamontowanego na dachu do urządzeń sieciowych w budynku przesyłany jest już w sposób tradycyjny. Za pośrednictwem fal radiowych odbywa się komunikacja tylko pomiędzy nadajnikiem znajdującym się u dostawcy, a odbiornikiem zamontowanym na budynku odbiorcy usługi. Ten rodzaj dostępu do internetu stosowany jest raczej przez lokalnych dostawców, a nie duże firmy i nie wszędzie go znajdziemy.
Aby uzyskać informację, czy taki dostęp jest możliwy w naszej okolicy, warto sprawdzić oferty dostawców internetu na swoim terenie. Internet radiowy to doskonała alternatywa dla osób, które nie mogą uzyskać dostępu do sieci w sposób tradycyjny, a zależy im na braku ograniczeń transferu i ilości przesyłanych danych.
Ostatnia metoda dostępu do sieci internet, jaka oferowana jest na rynku dla odbiorców indywidualnych, to w pełni mobilny internet LTE (ang. Long Term Evolution) 4G lub 5G. Taką metodę dostępu do sieci internet oferują zazwyczaj tylko duże firmy działające na Polskim rynku. Internet LTE to doskonała alternatywa dla osób, które nie mogą mieć internetu przewodowego ani radiowego, do tego dająca możliwość „zabrania” go ze sobą w dowolne miejsce.
Warunkiem korzystania z internetu mobilnego jest dobry zasięg sieci komórkowej, ale przy obecnym rozwoju technologii zdecydowana większość populacji naszego kraju jest w zasięgu LTE. Jedynie na terenach o niewielkiej gęstości zaludnienia, nad morzem lub w górach, zasięg może być słaby lub może go nie być w ogóle.
Jeszcze kilka lat temu mobilny internet dostępny był tylko za pośrednictwem telefonów komórkowych, ale obecnie można z niego korzystać zarówno na smartfonach (pakiet internetu dostajemy w ramach umowy), jak również w domu. Wystarczy odpowiedni ruter sieciowy, który możemy kupić sobie sami albo w ramach umowy abonamentowej u dostawcy internetu.
Zaletą internetu LTE jest szybkość transmisji danych i to, że jest mobilny – dzięki czemu działa na kartę SIM. Ruter LTE możemy podłączyć w każdym miejscu i już możemy korzystać z internetu. Obecna technologia pozwala przesyłać dane z prędkościami znacznie powyżej 200Mb/s, a w niedalekiej przyszłości, kiedy już na dobre zagości u nas technologia 5G, możliwy będzie transfer sięgający w sprzyjających warunkach nawet 1Gb/s! Niebagatelne znaczenie będzie miał fakt, iż montaż internetu LTE nie wymaga ingerencji w budynek ponieważ nie trzeba poprowadzić w nim instalacji sieciowej.
Niestety firmy oferujące dostęp do internetu w technologii LTE limitują transfer, a to oznacza, że możemy w ciągu miesiąca przesłać do sieci lub pobrać tylko określą ilość danych. Standardowe oferty opiewają na 50, 100 lub 300 GB danych do wykorzystania. Czy to dużo? I tak, i nie. To dużo, jeśli korzystamy z internetu głównie do pracy, przesyłania mejli i przeglądania stron WWW. Jest to jednak zdecydowanie za mało, jeśli internet wykorzystujemy do rozrywki, grania on‑line czy oglądania filmów i seriali. Przy takim zastosowaniu może szybko okazać że przykładowe 100 GB danych wykorzystamy w ciągu tygodnia. Decydując się na internet LTE należy zatem to uwzględnić.
Dostawcy internetu zazwyczaj oferują połączenie asymetryczne to znaczy, że inna jest prędkość pobierania danych z internetu, a inna (niższa), kiedy dane przesyłamy do internetu (np. kiedy wrzucamy plik na dysk w chmurze).
Deklarowana przepustowość połączenia podawana przez dostawców zawsze dotyczy prędkości pobierania. Jeśli przesyłasz często i dużo, sprawdź jaką prędkość uploadu (przesyłania danych do internetu) oferuje dostawca.
Pamiętajmy, że często jest to tylko deklarowana maksymalna prędkość i dla klientów instytucjonalnych parametry łącza mogą być niższe od maksymalnie zadeklarowanych.
Jaki internet wybrać
Jeśli mieszkasz w mieście lub miejscowości, gdzie oferowany jest dostęp do internetu poprzez światłowód, to zdecydowanie będzie to najlepsza możliwość. Internet światłowodowy to stałe, stabilne łącze o bardzo dużej przepustowości. Obecnie na runku dostępne są oferty, w których deklarowana przepustowość może sięgać nawet 1 Gb/s.
Jeśli nie jesteś w zasięgu infrastruktury światłowodowej, ale mieszkasz w mieście to warto rozejrzeć się za ofertami lokalnych dostawców. Być może zaoferują oni połączenie z wykorzystaniem przewodów miedzianych o nieco mniejszej przepustowości niż światłowód, lecz bez limitów. Alternatywnie, jeśli infrastruktura dostawcy nie pozwala na podłączenie twojego budynku do sieci internet w sposób przewodowy, to być może będzie wskazane połączenie radiowe.
Jeśli natomiast mieszkasz poza miastem, żaden lokalny operator na twoim terenie nie działa, warto pomyśleć o internecie w technologii LTE. Jest to usługa limitowana, dlatego należy zwracać uwagę na to, iż korzystając nadmiernie z sieci szybko może skończyć nam się transfer. Jeśli nie mieszkamy w obrębie infrastruktury przewodowej operatora, to może okazać się to jednak jedyne rozwiązanie.
Słownik
zbiór urządzeń i okablowania operatora internetowego
szybkość przesyły danych wyrażana w bitach na sekundę (b/s)